تسلای اغواگر
تسلا در کدام کشورها سرمایهگذاری کرده است؟
بمب خبری دیدار ایلان ماسک و رئیسجمهور ترکیه بیش از آنکه در جهان سروصدا به پا کند، حوزه علم و فناوری ایران را تحت تاثیر قرار داد. آن هم اندکی پس از صحبتهای معاون علمی و فناوری رئیسجمهور که از مهندسی معکوس خودروهای تسلا سخن گفت و تاکید کرد ایران به دنبال کپیکاری نیست و تلاش میکند با مهندسی معکوس این خودرو آمریکایی، به نوعی خودکفایی در صنعت خودرو دست یابد. مالک شرکت خودروسازی تسلا که عنوان ثروتمندترین مرد جهان را نیز یدک میکشد، در دیدار خود با رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه یک پیشنهاد وسوسهکننده دریافت کرد: «ساخت کارخانهای برای تولید محصولات تسلا در ترکیه.» این دیدار در نیویورک انجام شد و کلیدواژه صحبتهای رئیسجمهور ترکیه، ظرفیتهای کشورش برای استقرار ابرکارخانههای تسلا بود. تسلا برای توصیف کارخانههایش در سراسر جهان، از عنوان Gigafactory استفاده میکند؛ این کارخانهها میتوانند تعداد بسیار زیادی از محصولات تسلا را به صورت متمرکز تولید و برای ورود به بازار آماده کنند. نکته مهم گیگافکتوریهای تسلا، برخورداری از سیستم مدیریت کیفیت یکپارچه است تا محصولی که در چین تولید میشود، تفاوتی با محصول تولیدشده در آمریکا نداشته باشد. رئیسجمهور ترکیه هم بر همین مبنا، پیشنهاد ساخت ابرکارخانه تسلا را در کشورش مطرح کرده است. پشت پرده دعوت ترکیه از تسلا برای راهاندازی ابرکارخانه در این کشور فقط صنعت خودرو نیست و تلاش میکند از ظرفیت شرکتهای زیرمجموعه ایلان ماسک برای توسعه برنامه فضاییاش استفاده کند. ترکیه از مدتها پیش در برنامه فضایی خود سرمایهگذاری کرده و اردوغان نیز از ماسک دعوت کرد در Teknofest، رویداد فناوری و هوافضا که در ازمیر ترکیه برگزار میشود، حضور یابد. در کنار نیازی که ترکیه به ایلان ماسک و شرکتهایش دارد، شرکت خودروسازی تسلا نیز برای توسعه بازار خود، حضور در ترکیه را یک فرصت بینظیر در نظر گرفته است. این شرکت در سالهای گذشته فرصتهای توسعه را در کشورهای مختلف بررسی کرده و پس از حضور در کشورهای چین، آلمان، استرالیا، ژاپن و مکزیک، اکنون به دنبال راهاندازی کارخانههایش در کشورهایی مانند ترکیه، امارات، عربستان و هند است. ماسک مدتی پیش از دیدار و گفتوگو با اردوغان، از هند به عنوان یک هدف ویژه برای توسعه سرمایههای انسانیاش نام برد و تاکید کرد که «شرکت تسلا قصد دارد در سریعترین زمان ممکن و به صورت انسانی، سرمایهگذاری قابل توجهی در هند انجام دهد». البته تسلا پیش از این پای خود را به بازار خودروهای ترکیه باز کرده و اوایل سال 2023 میلادی، فروش مدل Y را در این کشور آغاز کرد. تسلا چندین سوپرشارژ نیز در ترکیه ایجاد کرده تا دردسر مالکان ترک خودروهایش را کاهش دهد.
حرکت روی منحنی صعود
تسلا، شرکت آمریکایی تولیدکننده خودروهای الکتریکی بر مبنای انرژیهای پاک است که در سال 2003 بهوسیله ایلان ماسک، جی بی استرابل، مارتین ابرهارد، مارک تارپنینگ و ایان رایت تاسیس شد. دفتر مرکزی این شرکت در پالو آلتو، کالیفرنیا واقع شده و به دلیل طراحیهای نوآورانه، فناوری پیشرفته و البته توسعه سریع خود در سطح جهان شناخته شده است. ایده تولید و ساخت خودروهای تسلا از ایجاد جایگزین پایدار با سوخت غیرفسیلی برای وسایل نقلیه بنزینی شکل گرفت. ایلان ماسک که پس از بنا نهادن PayPal، ثروت بسیاری به دست آورده بود، فرصتی پیدا کرد تا به سمت دستیابی به علاقههایش حرکت کند. یکی از مهمترین علایق او، تولید خودروهای الکتریکی بود، بنابراین شرایط لازم فراهم شد تا بخشی از ثروت ماسک در تولید خودروهای الکتریکی سرمایهگذاری شود. در سال 2004، تسلا از نخستین نمونه خود، تسلا رودستر، رونمایی کرد. رودستر یک خودرو اسپورت دوسرنشینه بود که میتوانست در کمتر از چهار ثانیه، تا 60 مایل در ساعت سرعت بگیرد و با یکبار شارژ باتریاش، مسافتی بیش از 200 مایل را طی کند. این نخستین خودرو تولیدشده بود که از سلولهای باتری لیتیوم یونی استفاده میکرد. این باتریها نسبت به باتریهای سرب اسیدی سنتی کارآمدتر بودند و طول عمر بیشتری داشتند. رودستر با فروش 2500 دستگاه در بیش از 30 کشور، موفقیت بزرگی به دست آورد. این اتفاق، جایگاه تسلا را به عنوان رهبر بازار خودروهای الکتریکی تثبیت کرد و شرایطی را فراهم آورد تا این شرکت جدیتر به ساخت مدلهای بعدی فکر کند. در سال 2008، تسلا دومین خودرو خود را به بازار عرضه کرد. این مدل، با نام S نامگذاری شد و اولین خودرویی بود که امتیاز کامل را از Consumer Reports دریافت کرد که عملکرد، هندلینگ و ویژگیهای ایمنی آن را مورد بررسی قرار داده بود. سالهای بعد، تسلا با عرضه مدل X SUV در سال 2015 و مدل 3 سدان در سال 2017، به گسترش خط تولید خود ادامه داد. تسلا علاوه بر خودروهای الکتریکی خود، طیف وسیعی از محصولات مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر از جمله پنلهای خورشیدی و باتریها را نیز به بازار عرضه کرد و آن را توسعه داد. این شرکت SolarCity، یک نصبکننده پنل خورشیدی را در سال 2016 خرید و شروع به ارائه تایلهای (کاشیهای) خورشیدی کرد که برای ترکیب با مصالح سنتی سقف طراحی شده بودند. با وجود همه این موفقیتها، تسلا در طول سالهای فعالیت خود با چالشهای متعددی روبهرو بوده است. این شرکت با تاخیر در تولید و موضوعات مرتبط با کنترل کیفیت دستوپنجه نرم کرده و با انتقاداتی در مورد قیمتگذاری و سودآوری روبهرو بوده است. این موضوع سبب شده تا تسلا با راهاندازی مجموعههای مرتبط به خود در کشورهای مختلف، زمینه را برای کاهش هزینهها و افزایش سودآوری خود فراهم آورد. اکنون، تسلا به نوآوری ادامه داده و مرزهای تکنولوژی مرتبط با وسایل نقلیه الکتریکی و انرژی پاک را توسعه داده است. این شرکت اهداف بلندپروازانهای را برای آینده تعیین کرده که از آن جمله میتوان به تولید یک وسیله نقلیه تمامخودکار و ایجاد شبکهای از ایستگاههای شارژ که میتواند از سفرهای طولانیمدت پشتیبانی کند، اشاره کرد. امروزه تسلا با ارزش بازار بیش از 800 میلیارد دلار یکی از باارزشترین شرکتهای خودروسازی در جهان بهشمار میرود. این امر به محبوبیت وسایل نقلیه الکتریکی کمک کرده و الهامبخش شرکتهای دیگر برای سرمایهگذاری در انرژی پاک و حملونقل پایدار بوده است. تسلا با تمرکز بر نوآوری و فناوری، خود را آماده کرده تا یک انقلاب جدید در صنعت خودرو دنیا پایهگذاری کند.
رویکرد بینالمللی تسلا؛ اندکی غیرمتعارف
براساس آمارهای موجود از ارزش بازار، تسلا با اختلاف بسیار زیاد به عنوان ارزشمندترین شرکت خودروسازی جهان شناخته میشود. این در حالی است که تسلا هنوز موفق نشده به سقف فروش شرکتهای خودروساز مطرح مانند مرسدسبنز و BMW دست یابد. با این حال، افزایش بیش از ششبرابری قیمت سهام این شرکت از سال 2020 تا 2022 نشان میدهد سرمایهگذاران امید بسیاری به آینده این شرکت تولیدکننده خودروهای الکتریکی آمریکایی دارند. یکی از دلایل دستیابی به ارزش بازار بیش از 800 میلیارددلاری شرکت خودروسازی تسلا، استراتژی بینالمللی این شرکت بهشمار میرود. استراتژی تسلا برای ورود به بازار، شباهت بسیاری به دیگر شرکتهای مبتنی بر فناوری داشت. این شرکت، در ابتدا تعداد محدودی از محصولات خود را با قیمت بالا وارد بازار کرد و مشتریان ثروتمند را به عنوان هدف اصلی فروش محصولات در نظر گرفت. رودستر، محصول نخست شرکت تسلا نیز همه ویژگیهای مورد نیاز برای مشتریان ثروتمند را در اختیار داشت. با گذشت زمان، تسلا سرمایهگذاری زیادی بر تحقیق و توسعه انجام داد و تلاش کرد مدلهای بعدی را ارزانتر و گستردهتر وارد بازار کند. با جایگاه برندی که تسلا در میان مردم ایجاد کرده بود، خودروهایی که با قیمت ارزانتر به بازار فرستاد، با اقبال عمومی روبهرو شد. همین عامل سبب شد تا تسلا، سهم قابل توجهی از بازار را به دست آورد. اما نکته مهم در توسعه بازار و افزایش ارزش تسلا، استراتژی بینالمللی این شرکت بهشمار میرود. این شرکت تمرکز ویژهای بر یکپارچهسازی عمودی دارد. در شرایطی که شرکتهای خودروسازی تولید 80 درصد قطعات خود را به تامینکنندگان منطقهای برونسپاری میکنند، تسلا ساختار سازمانی خود را به گونهای طراحی کرده که 80 درصد قطعات مورد نیاز برای تولید خودروهایش را در کارخانههای خود تولید کند. این موضوع سبب شده تا تسلا، ابرکارخانههایی را در کشورها و مناطق مختلف راهاندازی کند که تمامی فرآیندهای تولید را در زیر یک سقف و در یک کارخانه انجام میدهند. بهکارگیری این استراتژی، کاهش هزینه قابل توجهی برای این شرکت به دنبال داشته و نوآوری را در این شرکت تا حد قابل توجهی افزایش داده است. جدا از موضوع تولید کارخانهای محصولات تسلا، این شرکت برای نخستینبار در سال 2009 و یک سال پس از عرضه نخستین خودرو خود، با افتتاح یک نمایشگاه بزرگ از محصولاتش در لندن، و یک فروشگاه بزرگ دیگر در مونیخ، راه خود را به سوی ورود به بازارهای بینالمللی هموار کرد. این شرکت اکنون در 32 کشور جهان نمایشگاه، فروشگاه و گالری فروش خودرو دارد و مراکز خدمات خود را در 35 کشور توسعه داده است. تسلا از استراتژی فروش مستقیم استفاده میکند. تمامی فروشگاهها و مراکز خدماتی فعال در سراسر جهان، بهطور مستقیم تحت مالکیت این شرکت هستند که به صورت کامل با مدل نمایندگی سنتی دیگر شرکتهای خودروساز در تضاد است. تسلا اعلام کرده این مدل از ایجاد شبکههای نمایندگی را دنبال میکند تا خدمات بهتری را به ذینفعانش ارائه کند. تسلا به دنبال آن است که به مشتریان اطلاعات بهتری درباره خودروها ارائه کند و اعتقاد دارد نمایندگیهای فرانچایز موجود در شبکههای نمایندگی بازار خودرو، میان فروش خودروهای بنزینی و برقی، دچار تضاد منافع میشوند، بنابراین باید به صورت متمرکز تحت مالکیت مستقیم اداره شوند. از طرف دیگر، استراتژی تسلا در سطح بینالمللی، یک استراتژی فراملی است. این شرکت در چند کشور به تولید محصول میپردازد و ساختار جهانی تسلا را در این کشورها مستقر کرده است. این رویکرد سبب شده تا تسلا تولید و فروش محصول را به صورت بهتری با نیازهای محلی تطبیق دهد. محصولات تسلا در ابتدا فقط در ورمونت کالیفرنیا تولید میشدند. اما در پایان سال 2012، تسلا مرکز توزیع اروپایی خود را در تیلبورگ هلند افتتاح کرد، جایی که مونتاژ نهایی و توزیع وسایل نقلیه برای بازار اروپا انجام میشد. با وجود فعالیت این مرکز در هلند، تولید محصولات همچنان در آمریکا انجام میشد و هلند فقط به عنوان یک نقطه مونتاژ محصولات مورد استفاده قرار میگرفت. تسلا در سال 2016 تولید پاورپکهای خود را در ابرکارخانه نوادا (Gigafactory 1) آغاز کرد. ابرکارخانه دوم در نیویورک ایجاد شد و نام Tesla Giga New York را برای خود انتخاب کرد. نخستین قدم برای تولید محصولات تسلا در کشورهای خارجی، در سال 2019 اتفاق افتاد و تسلا، تولید محصولات خود را در ابرکارخانه شانگهای (Gigafactory 3) آغاز کرد. این رخداد سبب شد تا تسلا بازار آسیا را بهتر پوشش دهد. به منظور تسلط بهتر بر بازار اروپا، چهارمین ابرکارخانه تسلا در برلین آلمان ساخته شد. پس از ساخت این ابرکارخانه در آلمان، ایلان ماسک اعلام کرد به بازار خاورمیانه هم توجه جدی دارد. او در یک گفتوگوی رسانهای، از امارات متحده عربی و عربستان به عنوان کشورهایی که ظرفیت لازم را برای استقرار ابرکارخانههای تسلا دارند نام برد. اما اکنون ترکیه هم به جمع این دو کشور اضافه شده تا برای استقرار کارخانههای تسلا رقابت کند. گسترش مرزهای بینالمللی تسلا از آن جهت جذاب است که شرکتها به ندرت موفق میشوند در عین حضور در کشورها و مناطق مختلف جهان، کنترل عمودی خود را نیز حفظ کنند و استانداردهای ویژه خود را نیز در نظر بگیرند. تسلا از طریق استراتژی فراملیتی خود، راهاندازی فروشگاهها و مراکز خدماتی در بسیاری از کشورها و تولید و فروش مستقیم خودرو، خود را به یک بازیگر جهانی در صنعت خودرو تبدیل کرده است. ادغام عمودی مجموعههای تولیدی تسلا به این شرکت اجازه داده تا سرعت نوآوری خود را افزایش دهند و نفوذ بیشتری در بازار خودرو داشته باشند.
تسلا چگونه به کشورها راه مییابد؟
برنامه تسلا برای توسعه فعالیتها در خارج از مرزهای ایالاتمتحده، گسترش دامنه جهانی خود و سرعت بخشیدن به گذار جهان برای دستیابی به انرژی پایدار است. این شرکت ایجاد آیندهای پایدار برای کره زمین را دنبال میکند و هدف آن دستیابی به این آینده با تولید خودروهای برقی مقرونبهصرفه و توسعه راهحلهای مبتنی بر انرژیهای تجدیدپذیر است. تسلا براساس برنامه توسعه بینالمللی خود، در چندین کشور جهان از جمله چین، آلمان، استرالیا و ژاپن حضور فعال دارد. این شرکت با شرکتها و مقامات محلی و منطقهای برای توسعه زیرساختهای تولید، شارژ وسایل نقلیه، کاهش انتشار کربن و ترویج انرژی پایدار وارد مذاکره شده و همکاری کرده است. یکی از اهداف اصلی تسلا تا سال 2030، افزایش ظرفیت تولید است. این شرکت قصد دارد تا هفت سال دیگر، سالانه 20 میلیون وسیله نقلیه الکتریکی تولید کند که افزایش قابل توجهی از ظرفیت تولید فعلی آن را که حدود دو میلیون خودرو در سال است، نشان میدهد. برای دستیابی به این هدف، تسلا قصد دارد کارخانههای جدیدی در کشورهای مختلف جهان بسازد و کارخانههای موجود خود را نیز گسترش دهد. چین بزرگترین بازار خودرو جهان بهشمار میرود و تسلا گامهای مهمی برای حضور در این کشور برداشته است. در سال 2019، تسلا نخستین کارخانه خود را در خارج از ایالاتمتحده، در شانگهای چین افتتاح کرد. این کارخانه خودروهای مدل 3 و مدل Y را برای بازار چین تولید میکند و ظرفیت تولید 250 هزار دستگاه در سال را در این کارخانه ایجاد کرده است. مشارکت تسلا با چین در کاهش هزینه تولید و افزایش قیمت خودروهای الکتریکی آن بسیار تاثیرگذار بوده است. علاوه بر تولید، تسلا همچنین با شرکتهای چینی برای توسعه زیرساخت شارژ خودروهای الکتریکی همکاری میکند. نکته مهم آن است که این شرکت با شبکه دولتی چین، شبکه برق جنوبی چین و چین یونیکام برای ساخت ایستگاههای شارژ در سراسر کشور شریک شده است. تسلا همچنین با مقامات چینی برای ترویج پذیرش خودروهای الکتریکی و کاهش انتشار کربن کار کرده است. آلمان، دومین کشوری است که مورد توجه تسلا قرار گرفته تا بازار محصولاتش را گسترش دهد. آلمان به دلیل مهارتهای مهندسی خود در جهان معروف شده و عنوان «خانه تولیدکنندگان خودرو» را به خود اختصاص داده است. در سال 2020 تسلا اعلام کرد نخستین کارخانه اروپایی خود را در برلین آلمان خواهد ساخت. این کارخانه خودروهای مدل Y را برای بازار اروپا تولید میکند و هزاران شغل در منطقه ایجاد کرده است. موقعیت کارخانه تسلا در آلمان به این شرکت کمک میکند هزینههای تولید را کاهش و کارایی را افزایش دهد. تسلا همچنین با شرکتهای آلمانی برای توسعه زیرساختهای شارژ خودروهای برقی همکاری میکند. این شرکت همکاری خود را نیز با E.ON، شرکت معروف آلمان که در حوزه انرژی فعالیت میکند، برای ساخت شبکهای از ایستگاههای سوپرشارژ در سراسر اروپا آغاز کرده و با سایر شرکتهایی مانند دایملر و BMW برای ترویج پذیرش خودروهای الکتریکی و کاهش انتشار کربن وارد همکاری شده است. تسلا، فعالیت خود را به استرالیا هم گسترش داده است. این شرکت با چند شرکت استرالیایی برای توسعه راهحلهای ذخیره انرژی و ترویج انرژیهای پایدار همکاری میکند. در سال 2017، تسلا بزرگترین باتری لیتیوم یونی جهان را در استرالیا ساخت تا انرژیهای تجدیدپذیر تولیدشده بهوسیله مزارع بادی را ذخیره کند. باتری به تثبیت شبکه و کاهش خاموشی در منطقه کمک کرده است. این شرکت با آژانس انرژیهای تجدیدپذیر استرالیا (ARENA) برای توسعه زیرساختهای شارژ وسایل نقلیه الکتریکی در سراسر کشور همکاری میکند. دولت استرالیا هم پس از مذاکره با تسلا به این نتیجه رسیده تا مشوقهایی برای خریداران خودروهای الکتریکی در نظر بگیرد. ژاپن هم از جمله کشورهایی است که تسلا برای حضور در آن برنامهریزی ویژهای انجام داده بود. در سال 2020، تسلا نخستین نمایشگاه خود در ژاپن را در توکیو افتتاح کرد. این شرکت پس از حضور در ژاپن، با پاناسونیک، شرکت صاحبنام ژاپنی، برای تولید باتری خودروهای الکتریکی خود قرارداد همکاری منعقد کرده است. تسلا مسوولان ژاپنی را متقاعد کرده که استفاده از خودروهای الکتریکی را در اولویت سیاستگذاریهای خود قرار دهند. این همکاریهای دوجانبه، سبب شده تا تسلا با قدرت بیشتری در مسیر خود گام بردارد.
چین و استرالیا از تسلا چه میخواهند؟
دولت چین به دلایل مختلفی از حضور تسلا در این کشور استقبال کرده است. در درجه نخست، چین بزرگترین بازار خودرو در جهان محسوب میشود و دولت این کشور تلاش میکند استفاده از وسایل نقلیه الکتریکی را در میان مردم ترویج کند تا وابستگی خود را به نفت و بنزین کاهش دهد. مقابله با آلودگی هوا نیز دلیل دیگری است که چین از حضور تسلا در کشورش استقبال میکند. از سوی دیگر، ورود تسلا به بازار چین، به ارتقای تولید داخلی و ایجاد فرصتهای شغلی جدید کمک کرده است. همچنین تمرکز تسلا بر انرژی پایدار با اهداف بلندمدت چین برای کاهش انتشار کربن و ارتقای پایداری زیستمحیطی مطابقت دارد. تسلا برای ایجاد یکی از ابرکارخانههای خود در چین باید شروط خاصی را که از سوی دولت چین تعیین شده بود، برآورده میکرد. یکی از این شروط، همکاری به صورت جوینت ونچر بود. تسلا برای تولید وسایل نقلیه در چین، مجبور شد با یک شریک چینی، شرکت سرمایهگذاری مشترک تشکیل دهد. در سال 2018، تسلا قراردادی را با اداره توسعه منطقه لینگانگ شانگهای برای ساخت یک کارخانه در این شهر امضا کرد. همچنین دولت چین از خودروسازان خارجی میخواهد حداقل 250 هزار خودرو در سال تولید کنند تا واجد شرایط دریافت یارانه و سایر مشوقها باشند. ابرکارخانه تسلا در شانگهای دارای ظرفیت تولید 250 هزار خودرو در سال است که این نیاز را برآورده میکند. از سوی دیگر، دولت چین شرکتهای خارجی را تشویق میکند تا از قطعات و مواد داخلی در فرآیندهای تولید خود استفاده کنند. تسلا با تامینکنندگان چینی برای تامین قطعات خودروهای خود از جمله باتری، موتور و کنترلهای الکترونیکی همکاری کرده است. و در نهایت، مانند هر شرکت خارجی که در چین فعالیت میکند، تسلا هم باید از مقررات و قوانین محلی پیروی کند. این موضوع شامل رعایت استانداردهای ایمنی، مقررات زیستمحیطی و قوانین کار است. اما، یک نکته دیگر هم درباره همکاری چین و تسلا وجود دارد. در سالهای اخیر چین متهم شده که شرکتهای خارجی را ملزم به انتقال فناوری به شرکای داخلی به عنوان شرط انجام تجارت در این کشور میکند. با این حال، تسلا اعلام کرده نیازی به انتقال هیچ فناوری به شرکای چینی خود نداشته است. علاوه بر این شرایط، تسلا از دولت چین نیز در قالب یارانه و سایر مشوقها، حمایت دریافت میکند. به عنوان مثال، دولت چین خودروهای برقی تسلا را از مالیات خرید معاف کرده که میتواند هزینه خرید خودرو را تا 10 درصد کاهش دهد. دولت همچنین یارانههایی برای خریداران خودروهای برقی و سرمایهگذاری در زیرساختهای شارژ برای حمایت از رشد بازار خودروهای برقی در نظر گرفته است. استرالیا، کشور دیگری محسوب میشود که تسلا برای حضور در بازارهای جهانی با این کشور وارد همکاری شده است. دولت استرالیا نیز دلایل مختلفی برای استقبال از تسلا برای حضور در بازار این کشور داشته است. در درجه نخست، استرالیا یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سرانه دیاکسیدکربن در جهان بهشمار میرود و دولت این کشور همه تلاش خود را به کار گرفته تا سطح تولید کربن را کاهش دهد. از طرف دیگر، استرالیا منابع انرژی تجدیدپذیر فراوانی از جمله انرژی خورشیدی و بادی در اختیار دارد و دولت هم در تلاش است استفاده از این منابع را برای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی ترویج دهد. نکته مهم نیز این است که هدفگذاری تسلا بر انرژی پایدار با اولویتبندی و چشمانداز بلندمدت استرالیا در کاهش انتشار کربن و ارتقای پایداری زیستمحیطی همخوانی دارد. استرالیا هم مانند چین برای ورود تسلا به کشورش شروط خاصی را مدنظر قرار داد. نخستین شرط این بود که مانند هر شرکت خارجی که در استرالیا فعالیت دارد، تسلا باید از مقررات و قوانین محلی پیروی کند. این موضوع شامل رعایت استانداردهای ایمنی، مقررات زیستمحیطی و قوانین کار است. دولت استرالیا مشوقهایی را برای شرکتها به منظور سرمایهگذاری در زیرساخت شارژ وسایل نقلیه الکتریکی فراهم کرده و تسلا نیز این مشوقها را با نصب سوپرشارژرها و شارژرهای مقصد در سراسر کشور، برای حمایت از رشد بازار خودروهای الکتریکی پاسخ داده است. تسلا همچنین از نزدیک با دولت استرالیا در زمینه راهحلهای ذخیره انرژی، از جمله نصب یک باتری 100مگاواتی در سال 2017، همکاری کرده است. این همکاری به تثبیت شبکه انرژیهای تجدیدپذیر استرالیا انجامید که تاثیر قابل توجهی در این کشور داشت. در مقابل، تسلا هم یک امتیاز از دولت استرالیا دریافت کرده و دولتمردان این کشور را مجاب کرده تا مشوقهایی را برای خریداران وسایل نقلیه الکتریکی در نظر بگیرند. از جمله این مشوقها، تخفیف سه هزاردلاری برای خرید وسایل نقلیه الکتریکی است که بهوسیله تسلا و در استرالیا تولید میشود. دولتمردان استرالیایی میدانند که حضور تسلا در این کشور به ارتقای پذیرش خودروهای الکتریکی و افزایش آگاهی از مزایای حملونقل پایدار کمک میکند. همچنین دولت استرالیا مشوقهایی را برای توسعه پروژههای انرژی تجدیدپذیر از جمله انرژی خورشیدی و بادی به تسلا ارائه کرده است. این شرکت از بودجه دولتی استرالیا استفاده میکند تا فعالیتهای تحقیق و توسعه فناوری خودروهای الکتریکی و زیرساختهای شارژ را انجام دهد و به نتیجه برساند.
تسلا و اثر مستقیم بر اقتصاد کشورها
حضور تسلا در چین، آلمان، استرالیا و ژاپن تاثیر بسزایی بر اقتصاد این کشورها داشته است. تمرکز این شرکت بر انرژی پایدار و وسایل نقلیه الکتریکی باعث ایجاد صنایع و فرصتهای شغلی جدید و همچنین کاهش انتشار کربن و ارتقای پایداری زیستمحیطی شده است. چین یکی از مهمترین بازارهای تسلا در خارج از ایالاتمتحده بهشمار میرود. این شرکت با استفاده مطلوب از فرصت ایجادشده، در سالهای اخیر جایگاه خود را در بازار خودرو چین تثبیت کرده است. ابرکارخانه تسلا در شانگهای که در سال 2019 تکمیل شد، با ایجاد مشاغل جدید و تحریک تقاضا برای وسایل نقلیه الکتریکی به رونق اقتصاد محلی کمک میکند. این کارخانه همچنین به کاهش اتکای چین به خودروهای وارداتی و ارتقای صنعت تولید داخلی این کشور یاری میرساند. تاثیر حضور تسلا در آلمان نیز مثبت بوده است. این شرکت با تاسیس یک مرکز تحقیق و توسعه در برلین، صدها شغل جدید ایجاد کرده و به ارتقای برند کشور آلمان به عنوان قطب فناوری خودروهای الکتریکی کمک کرده است. حضور تسلا در آلمان همچنین به ایجاد نوآوری در صنعت خودرو این کشور کمک کرده و سبب شده شرکتهای دیگر خودروساز در آلمان، سرمایهگذاری زیادی در فناوری خودروهای الکتریکی انجام دهند تا با پیشرفتهای تسلا همگام شوند. در استرالیا، تسلا برای ترویج انرژی پایدار و کاهش انتشار کربن تمرکز کرده است. این شرکت پنلهای خورشیدی و راهحلهای ذخیره انرژی را در خانهها و مشاغل در سراسر کشور نصب کرده که به کاهش اتکا به سوختهای فسیلی و ترویج انرژیهای تجدیدپذیر کمک میکند. حضور تسلا در استرالیا همچنین به ایجاد فرصتهای شغلی جدید در بخش انرژیهای تجدیدپذیر کمک کرده که اهمیت فزایندهای در این کشور پیدا میکند. در ژاپن، تسلا با شرکتها و مقامات محلی برای توسعه زیرساخت شارژ خودروهای الکتریکی و ترویج انرژی پایدار همکاری میکند. تمرکز این شرکت بر تولید خودروهای الکتریکی، به تحریک تقاضای خرید این خودروها در ژاپن یاری رسانده است. نکته مهم این است که بازار خودرو ژاپن پیش از این در انحصار خودروسازان سنتی بوده که خودروهای بنزینی تولید میکردهاند. حضور تسلا در ژاپن همچنین به ارتقای نوآوری در صنعت خودرو این کشور کمک کرده و سبب شده سایر شرکتها در فناوری خودروهای الکتریکی سرمایهگذاری کنند تا با پیشرفتهای تسلا همگام شوند.
ترکیه، خودکفایی یا ایجاد همکاری بینالمللی؟
سه سال و نیم پیش و در آخرین روز سال 2019، ترکیه از نخستین خودرو ملی خود با نام تاگ (TOGG) رونمایی کرد. ترکیه، فعالیت در صنعت خودرو را 60 سال پیش آغاز کرد و با مونتاژ محصولات شرکتهای معتبری همچون جیپ، فورد و فیات، توانست تجربه مطلوبی در این حوزه به دست بیاورد. با این حال، دستیابی به تکنولوژی تولید خودروی ملی در این کشور سبب نشد تا دولتمردان این کشور به جایگاه فعلی اکتفا کنند و مذاکره با تسلا برای حضور در ترکیه را آغاز کردند. خودکفایی یا توانایی یک کشور برای تولید همه کالاها و خدمات مورد نیاز خود بدون اتکا به واردات، برای دههها موضوع بحث اقتصاددانان و سیاستگذاران بوده است. برخی معتقدند خودکفایی میتواند به عقبماندگی و کاهش سرعت پیشرفت کشورها منجر شود و برخی دیگر معتقدند میتواند رشد و توسعه اقتصادی را به دنبال داشته باشد. طرفداران خودکفایی استدلال میکنند با کاهش وابستگی یک کشور به واردات خارجی، رشد و توسعه اقتصادی افزایش مییابد. طبق مطالعه صندوق بینالمللی پول (IMF)، کشورهایی که خودکفاتر هستند نسبت به کشورهایی که واردات بیشتری دارند، از نرخ رشد اقتصادی بالاتری برخوردارند. زیرا خودکفایی باعث ارتقای تولید و مصرف داخلی میشود که به نوبه خود باعث ایجاد شغل، افزایش درآمدهای مالیاتی و تحریک فعالیتهای اقتصادی میشود. علاوه بر این، خودکفایی همچنین میتواند نوآوری و پیشرفت فناوری را ارتقا دهد. مطالعه دفتر ملی تحقیقات اقتصادی آمریکا نشان داد کشورهایی که خودکفایی بیشتری دارند نسبت به کشورهایی که به شدت به واردات متکی هستند تمایل بیشتری به سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه (R&D) دارند. زیرا کشورهای خودکفا انگیزه بیشتری برای توسعه فناوریهای جدید و بهبود فناوریهای موجود به منظور افزایش بهرهوری و رقابتپذیری خود دارند. از سوی دیگر، منتقدان خودکفایی معتقدند با محدود کردن دسترسی کشورها به کالاها، فناوریها و ایدههای خارجی، کشورها با عقبماندگی و کاهش سرعت پیشرفت روبهرو میشوند. براساس مطالعه بانک جهانی، کشورهایی که تجارت بازتری دارند نسبت به کشورهای بستهتر از رشد و توسعه اقتصادی بالاتری برخوردارند. زیرا تجارت به کشورها این امکان را میدهد که در تولید کالاها و خدماتی که در آنها مزیت نسبی دارند، تخصص پیدا کنند و این به نوبه خود بهرهوری و رقابتپذیری آنها را افزایش میدهد. علاوه بر این، باز بودن تجارت میتواند با اجازه دادن به کشورها برای دسترسی به فناوریها و ایدههای خارجی، نوآوری و پیشرفت فناوری را ارتقا دهد. یک مطالعه از سوی سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه آمریکا (OECD) نشان داد کشورهایی که از اقتصاد آزادتری برخوردارند، تمایل بیشتری به سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه دارند. چرا که گسترده بودن تجارت به کشورها امکان میدهد از یکدیگر بیاموزند و بهترین شیوهها و فناوریها را از خارج به دست آورند. این گزارشها، کشورهای ژاپن، کوبا و بوتان را به عنوان کشورهای خودکفای موفق توصیف میکنند و از کره شمالی، میانمار و آلبانی به عنوان کشورهایی نام میبرند که در توسعه بر اساس خودکفایی شکست خوردهاند. کره شمالی به دلیل انزوا از سایر نقاط جهان و منابع طبیعی محدود در دستیابی به خودکفایی ناکام مانده و از کمبود مواد غذایی و حاملهای انرژی مانند برق و سوخت رنج میبرد. در مقابل، ژاپن پس از جنگ جهانی دوم، سیاست خودکفایی را در پیش گرفت تا اقتصاد خود را بازسازی کند. دولت این کشور تولید و مصرف داخلی را تشویق کرد و سرمایهگذاری زیادی در تحقیق و توسعه برای توسعه فناوریهای جدید و بهبود فناوریهای موجود انجام داد. در نتیجه ژاپن به یکی از صادرکنندگان پیشرو در محصولات با فناوری پیشرفته مانند الکترونیک، خودرو و ماشینآلات تبدیل شد. سیاستگذاران ترکیه نیز تلاش کردهاند با مطالعه رفتارهای کشورها در عرصه توسعه اقتصادی و درنظرگیری هر دو موضوع خودکفایی و توجه به ظرفیتهای بینالمللی در اقتصاد باز، از سویی گوشه چشمی به داخل کشور و ظرفیتهای کشور خود داشته باشند و از سوی دیگر شرایط را برای حضور شرکتهای مطرح جهان در خاک خود فراهم کنند. با این اقدام، زمینههای لازم به منظور ارتقا و توسعه اقتصاد ترکیه فراهم میشود و این کشور در سالهای آینده از اقتصاد قدرتمندی برخوردار خواهد شد.