ابولا در آفریقا

یک مرد لیبریایی که در بیمارستانی در لاگوس نیجریه بستری بود، بر اثر ابتلا به بیماری ابولا درگذشت. مرگ این مرد که به تایید وزارت بهداشت نیجریه رسیده است، ترس از خارج شدن همه‌گیری بیماری از سه کشور اولیه را افزایش داده است. ضمن اینکه وقوع اپیدمی در لاگوس که بیش از 20 میلیون نفر جمعیت دارد، می‌تواند یک کابوس تمام‌عیار محسوب شود. تا روز 20 جولای 2014 یعنی چهار ماه بعد از مشاهده اولین ابولا در آفریقا، 1093 نفر مبتلا به این بیماری در کشورهای غنا، سیرالئون و لیبریا مشاهده شد، از این تعداد حدود 700 نفر بر اثر بیماری جان خود را از دست دادند. این بزرگ‌ترین همه‌گیری ابولا تا به حال محسوب می‌شود. مقامات بهداشتی امیدوار بودند اپیدمی فعلی فقط محدود به همین سه کشور باشد و بتوانند آن را در همین محدوده هم نگه دارند. امیدی که فعلاً و با مرگ اتفاق‌افتاده در لاگوس در حال ناامید شدن است. این مرد 40‌ساله، بلافاصله بعد از پیاده شدن در فرودگاه لاگوس، به دلیل داشتن علائم ابولا در بیمارستانی محلی قرنطینه شد. وی قبل از مرگ تاکید کرده بود هیچ تماس مستقیمی با هیچ یک از مبتلایان به بیماری نداشته و حتی در هیچ مراسم تدفین مربوط به یک مبتلا شرکت نداشته است. ابولا به طور معمول، حدود 90 درصد کسانی را که به ویروس مبتلا شوند می‌کشد، اما در مورد همه‌گیری فعلی و به خاطر آماده‌باش سریع و درمان در مراحل اولیه نرخ مرگ و میر به 60 درصد کاهش یافته است. اما این نرخ مرگ و میر تا وقتی بود که همه‌گیری محدود به سه کشور کم‌جمعیت غنا (کمتر از 12 میلیون نفر جمعیت)، لیبریا (2/4 میلیون نفر جمعیت) و سیرالئون (شش میلیون نفر جمعیت) بود. اگر این همه‌گیری بخواهد وارد مرزهای کشور پرجمعیت نیجریه شود، تعداد مرگ و میر قابل کنترل نخواهد بود. ابولا، هیچ درمان قطعی یا واکسنی ندارد. دسته‌ای از داروها برای کنترل این بیماری استفاده می‌شوند که در بعضی موارد کمک‌کننده هم هستند اما چون اثر آنها در درمان بیماری اثبات‌شده نیست و حتی نوع آنها از پزشکی به پزشک دیگر بنا به نظر شخصی و تجربیات پزشک فرق می‌کند، امکان تهیه و سفارش آنها به صورت انبوه و ارسال به منطقه وجود ندارد. علاوه بر همه اینها، فقیر بودن شدید این کشورها و هزینه سرانه بسیار اندک آنها در بخش درمان، پرداخت هزینه‌ها را نیز با دشواری روبه‌رو می‌کند. به همه اینها، مشکلات ناشی از بی‌سوادی و ناآگاهی مردم منطقه را اگر اضافه کنید، به این نتیجه خواهید رسید که اگرچه کنترل ابولا برخلاف درمان آن چندان سخت نیست، اما می‌تواند در این منطقه به یک بحران تبدیل شود. بسیاری از مردم این کشورها، شیوع ابولا را کار خارجیان می‌دانند، آنها حتی در چند مورد به کلینیک‌های پزشکان بدون مرز حمله و آنها را مجبور به ترک منطقه کردند. همچنین خانواده بسیاری از بیماران آنها را پنهان می‌کنند و برای درمان نزد جادوگران محلی می‌برند. حتی برقراری مجازات‌های شدید برای فراری‌دهندگان و پنهان‌کنندگان افراد بیمار، نتوانسته از میزان آن بکاهد. این بیست و چهارمین همه‌گیری ابولا در تاریخ است. تنها راه کنترل آن، قرنطینه بیمار، جلوگیری از تماس با انتقال‌دهندگان و برقراری مراسم کفن و دفن امن برای قربانیان بیماری است. فرمولی ساده که گویا عمل به آن بسیار دشوار شده است. فعلاً به نظر می‌رسد همه دنیا برای همه‌گیر نشدن بیماری در لاگوس باید دعا کنند، چون نمی‌توان تبعات ترس و وحشت جمعی در شهری 20‌میلیونی را حدس زد.