غروب امپراتور خورشید

امپراتور ژاپن روز دوشنبه هشتم آگوست در یک سخنرانی بی‌سابقه در مورد ادامه انجام وظایف خود به دلیل کهولت سن ابراز تردید کرد و غیرمستقیم تمایل به کناره‌گیری از سلطنت را مطرح کرد. امپراتور آکیهیتو که ۸۲‌ساله است در یک سخنرانی 10دقیقه‌ای و از پیش‌ ضبط‌شده که از تلویزیون ملی ژاپن پخش شد، گفت: «خوشبختانه در حال حاضر از سلامت برخوردار هستم. با این همه، با توجه به اینکه وضعیت جسمی من به مرور تحلیل می‌رود در مورد انجام کامل وظایفم به عنوان نماد حکومت و کشور نگرانم.» قانون اساسی ژاپن پس از جنگ جهانی دوم اظهارنظر امپراتور را به عنوان پادشاه نمادینی که هیچ قدرت سیاسی ندارد محدود کرده است. امپراتور آکیهیتو در سخنان خود بارها گفت از این محدودیت‌ها مطلع است و همان‌طور که انتظار می‌رفت از اشاره مستقیم به موضوع کناره‌گیری از قدرت که ناقض این محدودیت‌هاست پرهیز کرد. این سخنرانی امپراتور به عنوان توضیح او به افکار عمومی در مورد کناره‌گیری از قدرت و جلب حمایت مردم از این تصمیم تلقی می‌شود. منابع مطلع از این اقدام، از چند هفته پیش این خبر را به رسانه‌های ژاپن درز دادند و زمینه مناسب برای سخنرانی روز دوشنبه امپراتور را فراهم کردند. بعید است کناره‌گیری او در آینده نزدیک اتفاق بیفتد و این امر مستلزم تغییر قانون از سوی پارلمان ژاپن است. این دومین بار است که امپراتور آکیهیتو از طریق تلویزیون مستقیماً خطاب به مردم ژاپن سخنرانی می‌کند. او در مارس ۲۰۱۱ در سخنرانی خود از مردم کشور خواست تا دست در دست یکدیگر به قربانیان سونامی و زلزله در شمال شرقی کشور کمک کنند. شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن گفت سخنرانی امپراتور را بسیار جدی خواهد گرفت. او افزود: «ما باید ملاحظات او را به دقت بررسی کنیم، سن امپراتور و فشار وظایف رسمی او را در نظر بگیریم.» رسانه‌های ژاپن می‌گویند دولت ممکن است با تصویب قانون ویژه‌ای در مورد کناره‌گیری او که شامل جانشینان امپراتور نخواهد شد زمینه این تغییر را فراهم کند. چون تجدیدنظر در قوانین مربوط به سلطنت ممکن است به زمان طولانی نیاز داشته باشد و احتمالاً موضوعات اختلاف‌برانگیزی مثل حق فرزندان مونث برای سلطنت را به میان آورد. با وجودی که بخش اصلی سخنرانی روی کهولت امپراتور آکیهیتو متمرکز بود ولی او در پایان سخنرانی به طور مبهم موضوع دیگری را نیز مطرح کرد که فراهم کردن زمینه برای یک روند کم‌دردسرتر برای جانشینی او بود. او به پیامدهای تداوم سلطنت یک امپراتور کهنسال و بیمار بر جامعه ژاپن اشاره کرد که به اعتقاد کارشناسان اشاره‌ای به سال‌های پایانی سلطنت پدرش امپراتور هیروهیتو بود که پس از یک دوره بیماری طولانی در سال ۱۹۸۹ درگذشت. آکیهیتو در ۵۵‌سالگی به سلطنت رسید. پزشکان دربار در سال‌های آخر سلطنت هیروهیتو مرتباً درباره سلامت امپراتور گزارش می‌دادند و مردم ژاپن به خاطر نگرانی از احتمال مرگ او جشن‌های عمومی و حتی مراسم ازدواج خود را به تاخیر می‌انداختند. امپراتور آکیهیتو در سخنرانی روز دوشنبه خود افزود مراسم سوگواری برای امپراتور که معمولاً بیش از یک سال طول می‌کشد به افرادی که در این مساله درگیر هستند و به خصوص خانواده سلطنتی فشار زیادی وارد می‌کند. بخش محدودی از وظایف امپراتور به ناروهیتو ولیعهد ژاپن انتقال یافته ولی آکیهیتو گفت نمی‌توان به این روش ادامه داد. ناروهیتو ولیعهد ژاپن اکنون ۵۶‌ساله است و پس از او برادر کوچک‌ترش آکیشینو که ۵۰ سال دارد در صف وارثان سلطنت ژاپن قرار دارد.