سال خوب دولت و مجلس

محمدرضا خباز/معاون امور تقنینی معاونت پارلمانی رئیس‌جمهور ایران

روابط مجلس و دولت در یک حکومت به منزله دو بال یک پرنده است، همان‌طور که پرنده با یک بال نمی‌تواند پرواز کند، مجلس و دولت هم نمی‌توانند بدون ارتباط با یکدیگر و بدون کمک دیگری اوج بگیرند و به سوی اهداف حکومت حرکت کنند. بنابراین اگر دولت و مجلس با هم هماهنگ، همدل و همراه نباشند، اهداف هم‌سویی نداشته باشند و به یکدیگر کمک نکنند در واقع دو بال یک پرنده هستند که قدرت پرواز ندارند. در گذشته، منظور پیش از دولت آقای دکتر روحانی، دولت دهم و مجلس هشتم ارتباط مناسبی با هم نداشتند. دلیل چنین برداشتی هم این است که مبنای ارتباط و تعامل که قانون است در این دوران نادیده گرفته شد. در این دوره حرمت قانون از سوی دولت لحاظ نمی‌شد و دولت قانون را محترم نمی‌شمرد بنابراین سلیقه‌ای عمل می‌کرد. در این شرایط طبیعی است اختلاف به وجود آید چنانچه وقتی دولت دهم در ادامه فعالیتش با مجلس نهم رو‌به رو شد به‌رغم تلاش دولت برای اینکه مجلسی همراه با خود بیاراید و حتی با وجود اینکه اکثر قریب به اتفاق نمایندگان اصولگرا بودند بار دیگر به دلیل عدم تقید دولت به قانون اختلاف میان این قوا شدید شد به طوری که این درگیری به صحن مجلس کشیده شد و چنانچه به یاد دارید رئیس دولت آقای احمدی‌نژاد، نواری ساختگی را در صحن به نمایش درآورد و با این رفتار به بی‌اعتمادی دولت و مجلس دامن زد. بنابراین تا روزهای پایانی دولت دهم این بی‌اعتمادی میان مجلس و دولت باقی ماند و ادامه پیدا کرد. با برگزاری انتخابات دوره یازدهم ریاست‌جمهوری و روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، اگر چه این دولت از نظر جناح سیاسی با اکثریت مجلس هماهنگ نبوده و نیست به عبارتی در برابر مجلسی که اکثراً اصولگرا هستند و کاندیداهای مختلف دیگری داشتند و کاندیدایشان آقای دکتر روحانی نبوده است دولتی با ریاست آقای دکتر روحانی و نگاه متفاوت روی کار آمد. با این شرایط نگاه عمیق دولت و سعه‌صدر آقای دکتر روحانی موجب شد این ارتباط روز به روز محکم‌تر شود. چنانچه قطعاً به یاد دارید که در مواقعی خاص، برخی افراد از ارتباط حسنه میان دولت و مجلس خشنود نبودند در نتیجه تحرکاتی داشتند و نطق‌هایی می‌کردند. برای نمونه در روز رای اعتماد به کابینه دولت برخی مطالبی را بیان کردند که ارتباط چندانی با دولت نداشت و پس از آن به این موضوعات دامن زدند تا فاصله بین دولت و مجلس را زیاد کنند. اما تدبیر آقای دکتر روحانی این اهداف را با شکست رو‌به رو کرد. شاید یکی از علل اصلی این موفقیت این باشد که دولت یازدهم نحوه ارتباط با مجلس را می‌داند. آقای دکتر روحانی، ۲۰ سال نماینده مجلس بود، آقای دکتر اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور هم دو دوره نماینده مجلس بوده است، آقای دکتر نوبخت سخنگوی دولت و معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور نیز ۱۶ سال سابقه نمایندگی مجلس داشته است. با چنین گزینه‌هایی ارتباط میان مجلس و دولت ارتباطی عمیق، وثیق و ریشه‌دار خواهد بود. بنابراین طبیعی است در این شرایط که شخصیت سیاسی و اجرایی ما در مجلس شکل گرفته است فضا به سمتی کشیده شود که ارکان دولت با مجلس رابطه عمیقی داشته باشند. چنانچه در این مدتی که دولت یازدهم شروع به کار کرده است به‌رغم میل باطنی عده‌ای به دلیل سعه‌صدر و هماهنگی کامل دولت این ارتباط روز به روز بهبود یافت و فاصله این دو نهاد به حداقل رسید. نمونه بارز آن هم تصویب بودجه سال ۱۳۹۳ است. . بنابراین برای پیروز شدن بر این مشکلات قطعاً دولت با مجلس همراه خواهد شد در غیر این صورت مشکلات همچنان باقی خواهد ماند و ریشه‌دارتر می‌شود و روز به روز گرفتاری‌های کشور افزون خواهد شد. با این نگاه می‌توانیم امیدوار باشیم روابط دولت و مجلس در سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲، بهتر و مناسب‌تر باشد.