جمهوری سکولار در خطر

یک عضو بلندپایه حزب حاکم عدالت و توسعه در ترکیه با این ادعا که ترکیه کشوری اسلامی است، خواهان کنار گذاشتن سکولاریسم از قانون اساسی جدید این کشور شده است. اسماعیل قهرمان، رئیس مجلس ترکیه که بر تهیه پیش‌نویس قانون اساسی جدید ترکیه نظارت دارد، گفته است کشورش باید قانون اساسی مذهبی داشته باشد. اظهارات او از سوی کمال قلیچ‌دار‌اوغلو، رهبر حزب مخالف جمهوریخواه خلق محکوم شده است. اما رئیس کمیسیون قانون اساسی ترکیه گفته است که حزب عدالت و توسعه در مورد حذف سکولاریسم از قانون اساسی صحبتی نداشته است. منتقدان حزب حاکم نگران از میان رفتن بنیادهای سکولار ترکیه مدرن هستند. احزاب مخالف در ترکیه نگران آن هستند که قانون اساسی جدید ترکیه، قدرت فراوانی به رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری این کشور خواهد داد. آقای اردوغان خواهان آن است تا رئیس‌جمهوری با قدرت و اختیارات بیشتر جایگزین نظام پارلمانی فعلی شود. قهرمان در نشستی در استانبول گفت: «ما کشوری مسلمان هستیم و به تبع آن باید یک قانون اساسی مذهبی داشته باشیم.» رئیس مجلس ترکیه افزود: «سکولاریسم نباید در قانون اساسی جدید باشد.» مصطفی شنتوپ، رئیس کمیسیون قانون اساسی ترکیه که عضو حزب حاکم عدالت و توسعه است، در پاسخ گفته است چنین موضوعی در حزب مورد بررسی قرار نگرفته است. حزب عدالت و توسعه خواهان تغییر قانون اساسی است. قانون اساسی فعلی ترکیه در زمان حکومت نظامیان در سال ۱۹۸۰ تهیه شده و در آن مذهب نقشی ندارد. در دو سال گذشته، دولت ترکیه ممنوعیت پوشیدن حجاب برای زنان در مدارس و دانشگاه‌ها و نهادهای دولتی را لغو کرده است. دولت همچنین برای فروش الکل، محدودیت‌هایی وضع کرده و تلاش کرده تا خوابگاه‌های مختلط دانشجویی را ممنوع کند. کمال قلیچ‌دار‌اوغلو، رهبر حزب مخالف جمهوریخواه خلق در واکنش به اظهارات آقای قهرمان گفت: «آشوبی که در خاورمیانه حاکم است، به دلیل تفکری است که دین را ابزار سیاست قرار می‌دهد. دلیل سکولاریسم این است تا همه به طور آزادانه به دین خود باشند.» حزب عدالت و توسعه در حال حاضر در مجلس ۵۵۰‌نفری ترکیه دارای ۳۱۷ کرسی است. این حزب برای ارائه پیش‌نویس خود نیازمند رای ۳۳۰ نماینده است و باید رای چندین نماینده از سایر احزاب را جلب کند. از سوی دیگر، صدها معترض در مقابل پارلمان ترکیه شعار «ترکیه سکولار باقی خواهد ماند» سر دادند. پلیس ضد شورش ترکیه با بیش از 100 معترض در مقابل پارلمان این کشور در آنکارا درگیر شده و برای متفرق کردن 300 معترض در منطقه کادیکوی استانبول نیز به شلیک گلوله‌های پلاستیکی متوسل شد. محمود تانال، یکی از اعضای اپوزیسیون پارلمان ترکیه به افسران ضد شورش گفت: «وظیفه دولت حفاظت از سکولاریسم و حقوق مردم است.» این معترضان برای یک دولت سکولار مبارزه می‌کنند.