تزریق آرامش

اگر از تحلیلگران امور سیاسی ایران خواسته شود که ویژگی‌ها و تمایزات انتخابات مجلس دهم نسبت به ادوار پیشین رقابت‌های ورود به این نهاد قانونگذاری را فهرست کنند، احتمالاً با لیستی کم ‌و بیش نزدیک به هم مواجه خواهید شد. فهرستی که در ردیف‌های آن از تعداد قابل توجه مستقل‌ها گرفته تا ناشناس بودن بسیاری از چهره‌های منتخب را شامل خواهد شد. با این حال به احتمال زیاد اکثر قریب به اتفاق ناظران امور پالمانی ایران، مهم‌ترین ویژگی این رقابت را تغییر موقعیت اصلی‌ترین گسل سیاست در این کهن‌دیار ارزیابی می‌کنند. در سه دهه اخیر جغرافیای سیاست ایران به دو بخش اصلی در گذر زمان به نام‌هایی چون چپ و راست، خط امام و جریان بازار، دوم خردادی و محافظه‌کار و در این اواخر اصلاح‌طلب و اصولگرا تقسیم شده بود. در این سه دهه هرچند اسامی این دو بخش تغییر کرده بود، اما موقعیت افتراق این دو جریان ثابت بود. این گسل اما در شش، هفت سال گذشته به تدریج تغییر موقعیت داد و در اسفندماه پارسال به صورت تمام و کمال تغییر موقعیت خود را به رخ تحلیلگران امور ایران کشید. در نتیجه برای نخستین بار ائتلافی بزرگ از اصلاح‌طلبان، میانه‌روها و اصولگرایان معتدل حول حمایت از حسن روحانی رئیس‌جمهوری در مقابل جریان تندرو به وجود آمد. جریانی که توانست با حمایت چهره‌های مورد اعتماد مردم اکثریت مجلس را به دست آورد. هر چند که در رای‌گیری هیات رئیسه موقت مجلس دهم برخی چهره‌های غیرواقع‌گرا ضربه‌هایی جبران‌ناپذیر به این ائتلاف زدند، اما به نظر می‌آید هنوز عامل اصلی تشکیل این ائتلاف یعنی مقابله با افراطی‌ها می‌تواند این جمع ناهمگون را در کنار هم نگه دارد. سعید حجاریان از تحلیلگران جریان اصلاحات چندی پیش در معرفی این دو اردوگاه جدید سیاسی در ایران از عناوین «برجامیان» و «نابرجامیان» بهره برده بود. طبق این تقسیم‌بندی برجامیان، ائتلاف حامیان دولت از مدافعان برجام به شمار می‌روند و تندروها هم در جمع منتقدان توافق ایران و قدرت‌های جهانی در مورد پرونده هسته‌ای ایران تقسیم‌بندی می‌شوند. حال اگر با این متر و معیار مجلس دهم را مورد مداقه قرار دهیم، می‌توان تا حدود زیادی برنامه‌های برجامیان و نا‌برجامیان را پیش‌بینی کرد. با توجه به وضعیت این روزهای ایران به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین پارامترهای لازم برای میوه‌چینی از درخت برجام استیلای فضای آرامش و اعتماد در مناسبات داخلی و خارجی ایران است. در نتیجه منطقی به نظر می‌رسد که مهم‌ترین برنامه برجامیان تزریق آرامش در نوع تعاملات داخلی و خارجی ایران باشد. با این هدف قاعدتاً در درون مرزها باید با گذر از دلخوری‌های گذشته به نوعی تفاهم ملی دست‌یابیم و به آن سوی مرزها باید این سیگنال را ارسال کنیم که ایران کشوری مطمئن، قابل پیش‌بینی، مسوول و خواهان صلح و امنیت برای منطقه و جهان است. سیگنال‌هایی کاملاً متفاوت از آنچه محمود احمدی‌نژاد و یاران حلقه او که اتفاقاً همگی در جناح نابرجامیان جای گرفته‌اند، در هشت سال حضور در دولت‌های نهم و دهم به جهان مخابره کردند. استیلای آرامش و امید در فضای کشور می‌تواند مقدمه‌ای برای ورود سرمایه‌های داخلی و خارجی به بازار کسب و کار ایران شود. اتفاقی که در صورت وقوع برگ برنده‌ای برای حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده به‌شمار خواهد رفت. باید منتظر ماند و دید برجامیان و حسن روحانی می‌توانند از فرصت مجلس دهم بهره بگیرند، یا اینکه سال آینده در چنین روزهایی ائتلاف اصلاح‌طلبان، میانه‌روها و اصولگرایان معتدل، افسوس فرصت‌سوزی‌های احتمالی را خواهند خورد.