قطب شمال برای روس‌ها

وزارت امور خارجه روسیه روز سه‌شنبه چهارم آگوست اعلام کرد رسماً تقاضای خود برای مالکیت بخش گسترده‌ای از مناطق قطب شمال را به سازمان ملل متحد تسلیم کرده است. دولت روسیه در این درخواست خود ادعای مالکیت 2 /1 میلیون کیلومتر مربع از مناطق قطب شمال را مطرح کرده است که حدود ۶۵۰ کیلومتر از ساحل فاصله دارد و به عمق قطب شمال می‌رسد. روسیه، آمریکا، کانادا، دانمارک و نروژ در سال‌های اخیر هر یک به شکلی سعی کرده‌اند حاکمیت خود را در قطب شمال گسترش دهند. حدس زده می‌شود که این مناطق دارای یک‌چهارم از مخازن نفت و گاز کشف‌نشده در کره زمین است. همزمان با ذوب‌ شدن لایه‌های یخ در قطب شمال و فراهم ‌شدن تسهیلات بیشتر برای بهره‌برداری از منابع طبیعی آن، رقابت بر سر کنترل و مالکیت این مناطق تشدید شده است. روسیه اولین کشوری بود که ادعای مالکیت خود برای بخشی از این مناطق را در سال ۲۰۰۲ به سازمان ملل متحد ارائه کرد ولی این نهاد به دلیل کمبود شواهد و مستندات این تقاضا را پس فرستاد. وزارت امور خارجه روسیه می‌گوید این درخواست جدید که روز دوشنبه تسلیم شده شامل استدلال و شواهد جدیدی است. در بیانیه دولت روسیه آمده است: «شواهد علمی فراوانی که روسیه طی سال‌های متمادی در نواحی قطب جمع‌آوری کرده، در این درخواست جدید گنجانده شده است.» صلح سبز از فعال‌ترین نهادهای مدافع محیط زیست، در واکنش خود به این اقدام روسیه در مورد خطرات آن برای محیط زیست هشدار داده است. ولادیمیر چوپروف، مسوول کارزار صلح سبز، در بیانیه‌ای در مورد پروژه روسیه برای قطب شمال گفت: «ذوب ‌شدن لایه‌های یخ موجب پدیدار شدن یک دریای جدید و آسیب‌پذیر شده است. اما کشورهایی مثل روسیه و نروژ می‌خواهند این مناطق را به یک عربستان سعودی جدید تبدیل کنند. اگر ما به شکلی یکپارچه و متحد با این طرح‌ها مقابله نکنیم در چند دهه آینده بخش گسترده‌ای از مناطق قطب شمال به عرصه بهره‌برداری و استخراج نفت یا ماهیگیری وسیع بدل خواهد شد.» این فعال صلح سبز تاکید می‌کند کشورهای حاشیه قطب شمال باید با توافق همه‌جانبه و تنظیم مقررات دقیق، از محیط زیست این مناطق حفاظت کنند. به گفته وزارت خارجه روسیه، سازمان ملل متحد از پاییز امسال بررسی درخواست روسیه را آغاز خواهد کرد. روسیه در سال ۲۰۰۷ با نصب یک پرچم در کف اقیانوس قطب شمال، در اقدامی نمادین ادعای مالکیت خود بر این مناطق را مطرح کرد. روسیه در عین حال طی سال‌های اخیر حضور نظامی خود در قطب شمال را افزایش داده است. یکی از این اقدامات احیای پایگاه نیروی دریایی زمان اتحاد شوروی در یکی از جزایر نزدیک به قطب شمال است. اوایل سال جاری نیز ارتش روسیه یک رزمایش بزرگ با شرکت ۳۸ هزار پرسنل در این مناطق انجام داد و توانایی این کشور برای بسیج نیرو و عملیات نظامی در قطب شمال را نشان داد.