لوور ابوظبی
مقصد جدید فرهنگی خلیج فارس
هنگامی که امانوئل ماکرون رئیسجمهور فرانسه و محمد بنزاید ولیعهد امارات متحده عربی در 8 نوامبر به سمت مراسم افتتاحیه لوور ابوظبی (LAD) قدم میزدند چشمانشان به سقف نقرهای گنبدی دوخته شده بود که هموزن برج ایفل است و به نظر میرسد بر فراز گالریها شناور باشد. بر روی زمین نیز تصاویر به همان اندازه جذاب و مسحورکننده بود.
هنگامی که امانوئل ماکرون رئیسجمهور فرانسه و محمد بنزاید ولیعهد امارات متحده عربی در 8 نوامبر به سمت مراسم افتتاحیه لوور ابوظبی (LAD) قدم میزدند چشمانشان به سقف نقرهای گنبدی دوخته شده بود که هموزن برج ایفل است و به نظر میرسد بر فراز گالریها شناور باشد. بر روی زمین نیز تصاویر به همان اندازه جذاب و مسحورکننده بود. در ورودی موزه نقشهای از کرانه ساحلی امارات قرار دارد که در امتداد ساحل آن، همانند شهرهای بندری، فهرستی از شهرهای جهان خودنمایی میکند که محل تولید و مبدا صدها شیء به نمایش گذاشتهشده در آنجا هستند. نام هر شهر به زبان همانجا نوشته شده است.
اسامی یونانی، اسپانیایی، آلمانی، چینی، روسی و عربی به چشم میخورند. حتی یک اسم عبری دیده میشود که بیانگر نام قاعالیهود (دره یهود) در صنعا پایتخت یمن است. جایی که تورات قرون وسطایی لوور ابوظبی در آن ساخته شده بود.
ساختمان موزه که ژان نوول آن را طراحی کرده است در نوع خود یک شاهکار است. طبق یک قرارداد 30ساله به ارزش 947 میلیون یورو که در سال 2007 به امضا رسید لوور ابوظبی 300 قلم شیء را از لوور فرانسه و سایر موزههای همکار آن به امانت میگیرد. این موزهها ظرف 15 سال آینده هر سال چهار نمایشگاه در ابوظبی برپا میکنند. لوور فرانسه همچنین به لوور ابوظبی در گردآوری مجموعه خودش یاری میرساند. این پروژه بیش از دو میلیارد یورو هزینه خواهد داشت. شاهزاده محمد آن را «جواهر تاج» روابط کشورش با فرانسه میخواند. امارات متحده عربی همچنین محل استقرار یک پایگاه نظامی فرانسوی است.
لوور ابوظبی در 12 گالری خود روایتی هدفمند از تاریخ جهان را ارائه میدهد. یک مجسمه گچی 8500ساله با دو سر بیانگر تحول انسانی از زندگی مبتنی بر شکار تا دوران سکونت و پیدایش اولین روستاهاست. این روایت به پیدایش اولین قدرتهای بزرگ در درههای حاصلخیز رودهای دجله، فرات، نیل، سند و زرد حدود سه هزار سال پیش از میلاد و پس از آن به پیدایش اولین امپراتوریها، ادیان جهانی و شاهراههای تجارت بینقارهای میانجامد. اولین سفرهای دریایی چشماندازهای جدیدی را بر روی جهانیان گشود و در آن زمان به خلق روشهای جدید زندگی و حکومت منجر شد. از نظر لوور ابوظبی جهانیسازی ایدهای بسیار قدیمی و عامل ایجاد خوشبینی فراوان است.
لوور ابوظبی اولین موزه جهانی است که در قرن 21 ساخته میشود و اولین موزه از نوع خود در جهان عرب به شمار میرود. مانوئل راباته کارگردان فرانسوی آن را «نمونه سازگارشده یا تجدیدشده»ای از عصر روشنگری میداند که به پیدایش اولین نهادهای جهانی منجر شد. نهادهایی که قصد دارند جهان را از طریق تاریخ هنر توصیف کنند. شاید برخی احساس کنند این موزه برای امارات زیاده از حد باشد. کشوری که آزادی بیان را محدود کرده و تاریخ آن سرشار از استثمار کارگران قراردادی خارجی در ساختوسازهاست نمیتواند از دیگران بخواهد «انسانیت را در پرتوی جدید ببینند» یا «خود را در آینه یکدیگر بشناسند». این جملات در پوسترهای تبلیغاتی لوور ابوظبی در تمام بزرگراههای شهر دیده میشوند. با این حال طرفداران موزه زیاد هستند و امیدوارند این موزه گردشگران زیادی را جذب کند و عامل تمایز ابوظبی از شهر پر از مراکز خرید دوبی در همسایگی آن باشد.
از دید داخلی لوور ابوظبی همانند یک مرکز نظامی علیه افراطگرایی اسلامی و کشور ایران قلمداد میشود. ابوظبی خود را زیر تهدید میبیند. این ترس را میتوان در سرتاسر موزه مشاهده کرد: از نقاشی برج بابل شاهکار سال 1595 ابل گریمر (Abel Grimmer) گرفته تا آخرین تابلونمایش «فواره نور» اثر آی ویوی (Ai Weiwei) که شکلی همانند شهر بابل دارد.
پس از آنکه دوران امانت اشیای فرانسوی به پایان برسد موزه از اشیا و مجموعههای خود پر خواهد شد. تا آن زمان کارکنان باید نگاهی دوباره به نقشه کف ورودی بیندازند چراکه لغت عبری قاعالیهود (مرکز قدیمی یهودیان در صنعا) برعکس نوشته شده است.