زیرساختارهای دیجیتال
نیش زهرآلود در انتهای دم
رقابت فناوری میان دو ابرقدرت هیچگاه پایان نمیپذیرد. هفته قبل، نشریه والاستریت ژورنال گزارشی را از حمله یک گروه هکری چینی به نام طوفان نمک علیه شبکههای مخابراتی آمریکا انتشار داد. این گروه ظاهراً قصد داشت اطلاعاتی را مربوط به فعالیتهای جاسوسی آمریکا به دست آورد. بیاعتمادی عمیق در هر دو کشور باعث شد آنها سیاست دوری از زیرساختارهای دیجیتال یکدیگر را در پیش بگیرند. عموسام جلوی نصب کیتهای مخابراتی شرکت هوآوی را در آمریکا میگیرد و چین مانع از فروش سرورهای سیلیکونولی و محصولات رایانش ابری آن در داخل مرزهایش میشود. با این حال اکثر زیرساختارهای چینی و آمریکایی جهان از قبیل مراکز دادهها، کابلهای زیردریایی و سیمهایی که زیربنای اینترنت هستند دوشادوش یکدیگر قرار دارند و هر دو کشور برای کسب سهم بازار، سودها و برتری ژئوپولیتیک با هم رقابت میکنند. بزرگترین رقابت را میتوان در آسیا مشاهده کرد. حضور بنگاههای زیرساختاری دیجیتال چین در آسیا از همه جا مشهودتر است. تنها یک شرکت از سرزمین اصلی چین در چهار سال گذشته 18 درصد از کل کابلهای جدید دنیا را ساخت که اکثر آنها از آسیا عبور میکنند. فعالیتهای ابری شرکت علیبابا در 9 کشور آسیایی انجام میشود و هوآوی بسیاری از شبکههای تلفن همراه را در آسیا ساخته است. موفقیت چین تا حدی بازتابی از برنامه دولت آن است. راهبرد جاده ابریشم آن که بخشی از ابتکار کمربند و جاده آقای شی جین پینگ به شمار میرود بر آن است که بر شبکه اینترنت منطقه مسلط شود. نکته مثبت دیگر آن است که بنگاههای چینی نسبت به همتایان آمریکاییشان نوآوری بیشتر و قیمتهایی ارزانتر دارند، هرچند بخشی از آن به لطف یارانههای دولت اتفاق میافتد. طبق برآوردها، هزینه خدمات ابری چینی 40 درصد ارزانتر از خدمات ابری آمریکایی است. اگر چین بر زیرساختارهای دیجیتال آسیا مسلط شود پیامدهای بزرگی خواهد داشت. حزب کمونیست قصد دارد هنجارهایی را برای اداره دادهها و اینترنت تنظیم کند. قدرت چین در داخل نهادهای جهانی تنظیم استانداردهای فنی بالا رفته است و این کشور مفهومی از «حاکمیت داده» ارائه میدهد که در آن دولتها اطلاعات را کنترل میکنند و اطمینان مییابند که اطلاعات در داخل ذخیره میشود و به این ترتیب چیزی از چنگال حکومت خارج نخواهد شد.
دوگانه دیجیتال
از آن بدتر، زیرساختارهای دیجیتالی تحت مدیریت چین، کشورهای آسیایی را در معرض خطر جاسوسی و خرابکاری قرار میدهد. برخی دولتها از این امر خشنود هستند، اما نباید اینگونه باشد. هکرهای چینی اطلاعات مربوط به دریای جنوب چین را از فیلیپینیها دزدیدند و میدان گازی کاساواری مالزی را هدف قرار دادند که در آبهای مورد ادعای چین واقع شده است. در دهه 2000 و زمانی که شبکههای تلفن همراه در حال ساخت بودند دو بنگاه چینی هوآوی و ZTE توانستند رقبای آمریکایی و اروپاییشان را در آسیا شکست دهند. اما این به آن معنا نیست که بنگاههای چینی در جنگ عرضه نسل بعدی زیرساختارهای دیجیتال هم برنده خواهند شد. چرخه سرمایهگذاری هنوز شروع نشده است. در سالهای پیشرو، بنگاههای فناوری هر سال دهها میلیارد دلار در مراکز دادههای آسیا سرمایهگذاری خواهند کرد. این تصویر طبیعتاً یکسان نخواهد بود. طبق نتایج یک مطالعه، چین و آمریکا هر کدام بر مراکز رایانش ابری پنج کشور از 12 کشور آسیایی مسلط خواهند شد و در دو کشور دیگر نیز پا به پای هم پیش خواهند رفت. بهتازگی برخی کشورها از قبیل هند در مورد ریسکهای امنیتی از جانب بنگاههای چینی نگران شدهاند. آمریکا برای حفظ مسیر باید بر سه اولویت تمرکز کند. اول، باید به متحدان همپیمان خود که بهشدت به چین متکی شدهاند سخت بگیرد. از میان آنها میتوان بهویژه از تایلند و فیلیپین نام برد. فیلیپین در حالی پیوندهای نظامی خود را با آمریکا محکمتر میکند که زیرساختارهای دیجیتالیاش آسیبپذیرند. این امر منطقی نیست. برخی کشورها از قبیل کامبوج و پاکستان از قبل حاکمیت دیجیتالی را به چین واگذار کرده و در واقع از دست رفتهاند. دوم، آمریکا باید یک اتحاد آسیایی برای امنیت سایبری و هوش مصنوعی تشکیل دهد. دونالد ترامپ در سال 2017 از پیمان تجاری بلندپروازانه منطقهای مشارکت فرااقیانوسی خارج شد. آن پیمان علاوه بر مزیتهای فراوان میتوانست حکمرانی تجارت دیجیتال را نیز در دست گیرد. اکنون به خاطر موضع حمایتگرایانه آمریکا نمیتوان آن پیمان را احیا کرد، اما میتوان معاهده کوچکتری را با برخی کشورها منعقد کرد و در آن در ازای اطمینان از احتیاطورزی زیاد در قبال خطرات امنیتی چین، امکان دسترسی آنها به فناوری آمریکایی را فراهم کرد. سرانجام، آژانسهای اطلاعاتی آمریکا باید در مورد خرابکاریهای سایبری چین افشاگری کنند. آگاهی عمومی از مقیاس جاسوسی و فعالیتهای هکری چین محدود است. اکنون زمان آن رسیده که این آگاهی را تقویت کنیم که زیرساختارهای ارزانقیمت دیجیتالی چین یک نیش زهرآلود در انتهای خود دارند.