رهایی از تله تعهد
چرا دست نامرئی کلیدیترین مفهوم اقتصادی است؟
در این شماره کافهاقتصاد در دو مقاله جداگانه از دو سوگیری صحبت شده است. ابتدا به خطای ذهنی «تشدید تعهد» اشاره میشود. به معنی تمایل افراد برای تداوم تخصیص منابع (وقت، انرژی، پول) به یک عملکرد ناموفق و بیحاصل به این دلیل عمده که تصمیمگیرنده نمیخواهد شکست را بپذیرد یا به اشتباه خود اعتراف کند. «زیانگریزی» نیز یک سوگیری شناختی است که استدلال میکند چرا برای افراد درد از دست دادن یک چیز از نظر روانی تقریباً دو برابر لذت به دست آوردن همان چیز است. موسسه معتبر Investopedia 100 که وظیفه خود را ترویج سواد مالی میداند در فهرست بیست کتاب مهم خود «ثروت ملل» آدام اسمیت را انتخاب کرده است. تئوری وی در زمینه تجارت و ثروت ملل، با اینکه هنوز بهطور کامل اجرایی نشده است اما شاید موثرترین تئوری در تمام طول تاریخ برای ارتقای استانداردهای زندگی باشد. در مطلب این شماره کافه جانمایه این کتاب و راز ماندگاری آن آمده است. در یکی دیگر از مطالب این شماره به موضوع اهمالکاری میپردازیم. برای همه ما پیش آمده که کارها یا مسوولیتهایمان را تا لحظه آخر به تاخیر میاندازیم تا آنجا که با گذشت زمان به دغدغه و نگرانیای مزمن تبدیل میشود. اهمالکاری پدیدهای بسیار فراگیر است که در علم اقتصاد مطالعاتی بسیار در مورد آن انجام شده است که نشان میدهد افراد اهمالکار نهتنها تنبل نیستند که معمولاً افرادی پرکار و دغدغهمند هستند. در این شماره همچنین به روال چند شماره گذشته تصویری از آخرین شاه ایران از نگاه یکی از تکنوکراتهای دوران پهلوی دوم، غلامرضا مقدم ترسیم شده است. کسی که گرچه لیاقت و شایستگی رسیدن به مقام وزیر را داشت اما از پذیرفتن این سمت پرهیز داشت زیرا معتقد بود اگر وزیر شود باید از شاه دستور بگیرد و این برخلاف اصول او و قانون اساسی بود.