جزایر ثبات قیمت‌ها
اقتصادهایی با تورم کمتر از غرب
وقتی سیاستگذاران با مردمی روبه‌رو می‌شوند که به افزایش هزینه‌های زندگی اعتراض دارند معمولاً می‌گویند که افزایش قیمت‌ها یک پدیده جهانی است. در آمریکا در ماه می بهای مصرف‌کننده تا 6 /8 درصد در مقایسه با سال قبل افزایش یافت. این بزرگ‌ترین افزایش تورم از سال 1981 در آمریکا به شمار می‌رود. جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، پس از انتشار این خبر در 10 ژوئن گفت، «هر کشور جهان سهم بزرگی از این تورم را دریافت کرده است». درست است که پس از حمله روسیه به اوکراین در ماه فوریه هزینه سوخت، کود و غلات در همه جا روبه فزونی گذاشت اما این تورم برای تمام نقاط گزنده و مخرب نبود. از میان 42 اقتصاد بزرگی که در صفحه نشانگرهای نشریه اکونومیست می‌آیند هشت اقتصاد هنوز تورمی کمتر از چهار درصد دارند. از میان آنها شش اقتصاد در شرق یا جنوب شرق آسیا هستند. در این منطقه مناطق کوچک‌تری نیز وجود دارند که بهشت ثبات قیمت‌ها هستند. به عنوان مثال تورم در ویتنام در سال منتهی به ماه می 9 /2 درصد و در ماکائو در سال منتهی به ماه آوریل 1 /1 درصد بود. این استثنای شرقی از کجا نشات می‌گیرد؟ ژاپن از مدت‌ها قبل گرفتار تورم بسیار اندک بود هر چند افزایش بهای کالاهای تجاری نرخ اصلی تورم را اندکی بالا کشاند. در دیگر نقاط بخشی از دلیل را باید در شیوع دو بیماری جست‌وجو کرد. بین سال‌های 2018 تا 2021 شیوع تب خوکی آفریقایی جمعیت بزرگی از خوک‌ها را در چین نابود کرد و طبق برخی آمارها 200 میلیون خوک معدوم شدند. این رویداد بهای گوشت خوک را که یک غذای اصلی در شرق آسیاست به‌شدت بالا برد. به دنبال آن قیمت‌ها دوباره سقوط کردند. به عنوان مثال در سال منتهی به ماه می در سرزمین اصلی چین بهای گوشت خوک 21 درصد پایین آمد و فشارهای تورمی در دیگر بخش‌های اقتصاد را خنثی کرد. همچنین باید اشاره کرد که مردم شرق آسیا بر خلاف مردمان دیگر نقاط جهان بیشتر برنج مصرف می‌کنند تا گندم. از زمان حمله روسیه به اوکراین بهای برنج هشت درصد اما بهای گندم 17 درصد افزایش داشته است. کووید19 بیماری دیگری بود که از تشدید تورم در منطقه جلوگیری کرد. در بسیاری از بخش‌های آسیا مردم در مقایسه با غرب دیرتر و با بی‌میلی بیشتری با کووید19 کنار آمدند. به عنوان مثال، اندونزی تا 22 مارس قرنطینه مسافران بین‌المللی را اجرا می‌کرد. طبق شاخص محدودیت‌های اجتماعی بانک گلدمن‌ساکس، در مالزی وضعیت سفر و جابه‌جایی‌ها تا اوایل ماه می عادی نشده بود. این تاریخ یک ماه پس از آن بود که کشور مرحله رسمی گذار از همه‌گیری را آغاز کرد. تایوان هنوز جنبه احتیاط را رعایت می‌کند. موفقیت این کشور در دور ماندن از کووید19 باعث شد بسیاری از جمعیت آن در برابر بیماری مصونیت طبیعی پیدا نکنند و آمار مرگ‌ومیر آن هم در مقایسه با غرب کمتر بود. البته چین هرگاه نشانه‌هایی از شیوع بیماری را ببیند همچنان محدودیت‌های شدیدی را بر رفت‌وآمدها و اجتماعات عمومی اعمال می‌کند. قرنطینه و تعطیلی‌های اخیر در شانگهای هم توانایی اقتصاد در عرضه کالاها را مختل کرد و هم اشتیاق مصرف‌کنندگان به خرید کالا را از بین برد. از لحاظ نظری این اختلال دوجانبه در عرضه و تقاضا می‌تواند قیمت‌ها را به هر سمتی بکشاند اما به نظر می‌رسد آسیبی که به هزینه‌کرد مصرف‌کنندگان وارد شد شدیدتر و بادوام‌تر بود. در ماه می یعنی دومین ماه اعمال قرنطینه‌ها در شانگهای خرد‌ه‌فروشی بر مبنای واقعی به میزان 10 درصد نسبت به سال قبل افت کرد حتی با وجود اینکه تولید صنعتی 7 /0 درصد رشد کرده بود. محدودیت سفرهای فرامرزی برای اقتصادهای هنگ‌کنگ و به‌ویژه ماکائو بسیار مخرب بود. اقتصاد ماکائو به مسافرانی وابسته است که از سرزمین اصلی چین به کازینوها می‌آیند. تولید ناخالص داخلی ماکائو در سه ماه اول امسال از نصف مقدار آن در همان دوره در سال 2019 هم کمتر شد. در چنین وضعیتی تورم یک‌درصدی امری تعجب‌آور نیست. درواقع، موضوع تعجب‌آور آن است که قیمت‌ها حتی با همین نرخ بالا بروند.
