تاریخنگار اقتصاد
از کودتای هفتم ثور چه بر افغانستان گذشت؟
اقتصاددان مهمان این شماره کافهاقتصاد کسی نیست جز مارک بلاگ؛ اقتصاددانی که باور داشت «هیچ چیز به اندازه تاریخ عقاید رضایتبخش نیست. نه فقط تاریخ اقتصاد، بلکه تاریخ ریاضیات و تاریخ علم». معروفترین کتاب بلاگ «نظریات اقتصادی در گذشته» است که از زمان انتشار آن در سال 1962 در آمریکا از شهرت جهانی برخوردار بوده است. این کتاب را با اثر شومپیتر مقایسه میکنند که مقایسهای بجاست؛ در حالی که اثر شومپیتر حاصل یک عمر مطالعه بود و پس از مرگ او منتشر شد. هفتم ثور 1357 روزی سرنوشتساز برای ملت ستمدیده افغانستان است. روزی که این مردم شاهد کودتایی بودند که سرآغاز جنگی بود که تا دهههای بعد نیز ادامه پیدا کرد و افغانستان از آن پس دیگر روی آرامش ندید؛ تا امروز که میزبان طالبان شدهاند. این کودتا حزب دموکراتیک خلق را که طرفدار شوروی بود و خود را لنینیست میخواند به قدرت رساند و برای نخستینبار قدرت از یک زمامدار به یک سازمان ایدئولوژیک منتقل شد. کتاب معرفیشده این شماره، «تاریخ مختصر برابری»، کتاب جدید توماس پیکتی مولف «سرمایه در قرن بیستویکم» است که با استقبال بینظیری در جهان مواجه شد. پیکتی میگوید، گرایش جهان بر خلاف تصور برخی، نه به سمت نابرابری که به سوی برابری بوده است. مطالعه روند همه شورشها و انقلابهایی که در چندصدسال گذشته رخ داده نشان میدهد که خواست همه آنها برابری بوده است. به باور پیکتی تاریخ مختصر جهان را نمیتوان بدون پیشرفتهایی که در فهم توزیع تاریخی ثروت در میان طبقات اجتماعی روی داده درک کرد. در این شماره سوگیری «توهم کنترل» را توضیح میدهیم. بیشتر مردم فکر میکنند نگاه مثبت، خوشبینی و باورهای فراطبیعی مسیر موفقیت را هموار میکند. این تفکر ریشه در اشتیاق انسان برای کنترل امور زندگیاش دارد. تاثیر منفی این سوگیری را که میتواند بر رفتارهای اقتصادی ما اثر مخربی بگذارد، تنها علم میتواند خنثی کند.