مزایا و معایب بزرگی
اهمیت اندازه
بزرگ‌ترین صندوق بازنشستگی اروپا متعلق به بخش عمومی هلند به نام ABP در خارج از کشور به خاطر تلاش‌هایش در زمینه سرمایه‌گذاری پایدار شهرت دارد اما در داخل کشور جایی که صندوق برای یک از هر شش خانواده مستمری فراهم می‌سازد و مدیریت حدود یک‌سوم از منابع بازنشستگی را بر عهده دارد، از بحران اعتماد رنج می‌برد. از جنبه استانداردهای بین‌المللی صندوق بازنشستگی هلند بسیار سخاوتمند است و حدود 96 درصد از میانگین حقوق کاری (سازگارشده با تورم) را پرداخت می‌کند. این درصد در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD) به طور میانگین 63 است. از طرف دیگر منابع این صندوق ثابت و مستحکم است. از آنجا که پس‌انداز صندوق از مالیات معاف است در مجموع این صندوق توانست حدود 4 /1 تریلیون یورو منابع داشته باشد که تقریباً دو برابر تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور است. در رتبه‌بندی جهانی طرح‌های بازنشستگی این کشور پس از دانمارک در مقام دوم قرار دارد.
با وجود این اعتماد مردم هلند به صندوق بازنشستگی همانند اعتمادشان به بانک‌ها و بیمه‌ها روندی رو به کاهش دارد. در ماه مارس یک حزب سیاسی طرفدار رای‌دهندگان مسن (50+) توانست با وعده «توقف هجوم طرح بازنشستگی» چهار کرسی را در پارلمان هلند از آن خود سازد. اعضای ABP خود به آن از 10 نمره 9 /5 داده‌‌اند.
ریشه نارضایتی‌ها در انتظارات برآورده‌نشده قرار دارد. مارک همسکرک از بنگاه مشاورتی مرسر (Mercer) عقیده دارد از دیدگاه اعضا، صندوق ABP وعده‌های بیش از حد داده و اکنون با یک بحران اعتماد بسیار بزرگ مواجه شده است. از سال 2008 در هیچ سالی ABP نتوانست میزان مستمری را هماهنگ با تورم بالا برد و در نتیجه مستمری‌بگیران در مجموع 12 درصد ضرر کردند. ضررهای واقعی ممکن است هنوز آشکار نشده باشد. این صندوق به تازگی در ماه ژانویه حق بازنشستگی را از 8 /18 به 1 /21 درصد حقوق کاری بالا برد. پذیرش این موضوع برای اعضا دشوار است چراکه آنها می‌بینند دارایی‌های ABP در پنج سال گذشته از 300 به بیش از 400 میلیارد یورو افزایش یافته است.
می‌توان نسبت‌های پوشش یعنی رابطه بین دارایی‌ها و تعهدات آینده را مقصر دانست. مقام نظارتی و مقررات‌گذاری هلند در مورد این نسبت‌ها سختگیری می‌کند. با توجه به این معیار سال‌هاست که ABP رفتاری نامناسب داشته است. مایکل دینما از بنگاه رتبه‌بندی صندوق‌های بازنشستگی TPRA می‌گوید این صندوق نتوانست خود را با شرایط متغیر پس از بحران مالی سال 2008 وفق دهد. بنابراین نسبت پوشش آن در سال 2009 به 83 درصد کاهش یافت. در سال گذشته این نسبت به 100 درصد رسید که با توجه به استانداردهای بین‌المللی فوق‌العاده است اما استانداردهای هلند این درصد را 105 می‌دانند و مقام نظارتی و مقررات‌گذاری صندوق‌ها را ملزم می‌سازد تا به سطح نسبت پوشش 128 درصد دست یابند تا مستمری‌ها به طور کامل با تورم سازگار شوند. ABP سایر عوامل از جمله دوره حیات طولانی‌تر را مقصر می‌داند. به گفته یکی از مدیران، اگرچه مستمری‌بگیران 12 درصد ضرر کرده‌اند اما طول عمر آنها در مقایسه با گذشته بیشتر شده است.
صندوق ABP تلاش می‌کند تا اعتماد را از نو بسازد. آقای همسکرک بر این باور است که ارائه حق انتخاب‌های بیشتر در این راه مفید خواهد بود. دانمارک نظامی مشابه نظام هلند دارد اما اعضا در آن حق اظهار نظر بیشتری دارند. این اظهار نظرها در مورد میزان سرمایه‌گذاری از حق بازنشستگی شاغلان، میزان مشارکت آنها و نوع مستمری دریافتی صورت می‌گیرد. ABP طرحی به نام «قلک شخصی» را آزمایش می‌کند که در آن اعضا می‌توانند انباشت پس‌اندازهایشان را به صورت آنلاین مشاهده کنند، هرچند از آنجا که این طرح جمعی است نمی‌توان گفت قلک‌ها واقعاً شخصی هستند. شاید در آینده چنین چیزی اتفاق بیفتد. دولت جدید هلند قصد دارد اصلاحاتی را در مستمری و بازنشستگی‌های شغلی به اجرا گذارد. پس‌انداز همچنان اجباری خواهد ماند اما نظام بازنشستگی به تدریج از الگوی «منافع تعریف‌شده» به الگوی «مشارکت تعریف‌شده» تغییر خواهد کرد.
ABP تنها صندوق بازنشستگی هلندی نیست که مورد انتقاد قرار گرفته است. اما توجه بسیار به آن از بزرگی صندوق ناشی می‌شود. با این حال بزرگی اندازه مزیت‌هایی هم دارد. APG که بازوی سرمایه‌گذاری صندوق است موفق شد هزینه‌ها را به ازای هر فرد به 80 یورو پایین آورد که از میانگین هلند بسیار کمتر است. علاوه بر این، ABP آنقدر بزرگ است که بتواند سرمایه‌گذاری‌هایش را متنوع سازد و به عنوان سهامدار ارشد شرکت‌ها امتیازات خاصی در آنها داشته باشد.
خانم ورت‌من (Wortmann) رئیس هیات مدیره صندوق می‌گوید ABP بیشتر فعال است تا یک فعالیت‌گرا. با این حال ABP از بسیاری جنبه‌های شرکتی مورد انتقاد قرار دارد. صندوق در سال 2015 تعهد داد رویکرد خود را به سمت سرمایه‌گذاری مسوولانه و پایدار سوق دهد و به جای معیار فراوانی به کیفیت توجه کند. صندوق هم‌اکنون تمام سرمایه‌گذاری‌ها را مجدداً ارزیابی می‌کند و انتظار دارد تا سال 2020 تعداد شرکت‌های پورتفوی آن تا 30 درصد کاهش یابد. همچنین تا آن زمان صندوق میزان تصاعد کربن در پورتفوی خود را تا 25 درصد کمتر و چهار میلیارد یورو دیگر در انرژی‌های پایدار سرمایه‌گذاری خواهد کرد.
اگر این وعده‌ها محقق شوند ABP در سطح جهان طرفداران بیشتری پیدا خواهد کرد. ماه گذشته این صندوق در رتبه‌بندی بین‌المللی در میان 25 سرمایه‌گذار «مسوول و پایدار» قرار گرفت. با این حال اعضای صندوق بیشتر نگران پرداخت مستمری‌ها هستند تا رتبه‌بندی‌ها.