ضربه کرونا به ستون‌فقرات هند
زورآزمایی ابرقدرت‌ها در شمالگان
مسکو از تمرینات نیروی دریایی خود در این منطقه با حضور رزمناو «پطر کبیر» خبر داد. تقابل‌های آمریکا، انگلیس و برخی دیگر از کشورهای عضو ناتو با روسیه در قطب شمال هرازچندگاهی خود را با برگزاری رزمایش‌ها نشان می‌دهد و مسکو از یک تمرین موشکی-دریایی در این مناطق برای مقابله با تهدیدات خبر داد. به گزارش خبرگزاری تاس، ناوگان شمالی نیروی دریایی روسیه به منظور حفظ آمادگی برای مقابله با تهدیدات، در «دریای بارنتز» تمرینات موشکی-دریایی انجام داد. دریای بارنتز در اقیانوس منجمد شمالی و در نزدیکی قطب شمال واقع است و روسیه و نروژ کشورهای ساحلی آن محسوب می‌شوند. بنابر اعلام ناوگان شمالی نیروی دریایی روسیه تمرین نظامی در دریای بارنتز به رهبری رزمناو «پطر کبیر» که مجهز به موشک کروز اتمی است و با حضور تعدادی دیگر از کشتی‌های جنگی برگزار شد. طبق بیانیه این ناوگان، کشتی‌های جنگی روسیه در دریای بارنتز استقرار یافته و برای انجام ماموریت و همچنین جست‌وجو برای یافتن زیردریایی دشمن فرضی را در تعامل با بالگردهای جنگی ضدزیردریایی «Ka-27» و هواپیماهای «ایلوشین-۳۸» تمرین کردند. عبور کشتی‌های جنگی از منطقه پاکسازی‌شده از مین و دفع حمله قایق‌های تندروی خرابکار دشمن فرضی، بخش دیگری از این تمرین نیروی دریایی روسیه را تشکیل داد. بنابر اعلام مقام‌های روسیه، در تمرینات نظامی در دریای بارنتز برای مقابله با تهدیدات خرابکارانه در زیر دریا، بیش از ۱۰ فروند مین‌روب، کشتی‌های کوچک موشک‌انداز ضدزیردریایی، بالگردهای مقابله با زیردریایی و یک ناوگان ویژه مقابله با تهدیدات موجود در زیر دریا مشارکت داشتند.
آدم‌ربایی دیکتاتور بلاروس
دستگیری «رومان پروتاسویچ» از بنیانگذاران کانال تلگرامی «نکستا» (Nexta) ضددولت بلاروس به دستور لوکاشنکو رئیس‌جمهوری این کشور، خشم اروپا را برانگیخت. هواپیمای حامل پروتاسویچ، با این نقشه که ماده انفجاری در آن جاسازی شده، در مینسک فرود اضطراری کرد و فرد مورد نظر بلاروس دستگیر شد. به گزارش ایرنا، معلوم شد که این تهدید (وجود ماده انفجاری) نادرست است چون هواپیما بعد از فرود اضطراری و دستگیری پروتاسویچ، به مسیر خود تا مقصد (آتن به ویلنیوس) ادامه داد. رهبران اتحادیه اروپا و ناتو و کشورهای عضو آنها نسبت به این اقدام دولت بلاروس واکنش نشان دادند. پیش‌بینی می‌شود که موضوع بلاروس یکی از موضوعات اصلی در اجلاس سران اتحادیه اروپاست. عصر روز دوم خرداد، رومان پروتاسویچ یکی از بنیانگذاران کانال مشهور نکستا در بلاروس و سردبیر کانال تلگرامی «بلاروس مغز» به دست مقامات بلاروس بازداشت شد. این دو کانال تلگرامی هر کدام نزدیک به یک میلیون نفر کاربر و موقعیت مشابهی دارند: آنها که مقامات بلاروس و شخص الکساندر لوکاشنکو را به شدت مورد انتقاد قرار می‌دهند، در انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته به حمایت از سوتلانا تیخانوسکایا رقیب لوکاشنکو و دیگر مخالفان پرداختند. در جریان اعتراضات گسترده سال گذشته در بلاروس، که پس از اعلام برنده شدن لوکاشنکو در این انتخابات آغاز شد، کانال نکستا هماهنگ‌کننده اصلی اقدامات ضددولتی بود. مقامات بلاروس این کانال‌های تلگرامی را افراطی اعلام کردند و بنیانگذاران را تحت تعقیب جنایی قرار دادند. پروتاسویچ ۲۶ساله در سال‌های اخیر برخلاف میل خود در اتحادیه اروپا زندگی کرده است؛ در ۲۳ می (دوم خرداد) او از آتن، جایی که برای تعطیلات در آن به سر می‌برد، به ویلنیوس پرواز کرد و قصد داشت به لهستان نقل مکان کند. حدود ساعت ۱۳:30 روز یکشنبه به وقت مسکو خبر رسید که هواپیمای ایرلندی رایان ایر (Ryanair)، که با آن پرواز کرد، به سرعت در مینسک فرود آمد. فرود اضطراری به این صورت بود: پیامی در مورد خطر وجود ماده انفجاری در هواپیما از طرف خلبان دریافت شد، در همین حال وضعیت به رئیس‌جمهور لوکاشنکو گزارش شد و او فرمان چرخش و فرود هواپیما را در مینسک صادر کرد. یک جنگنده میگ-۲۹ از نیروی هوایی بلاروس نیز برای همراهی هواپیما به آسمان بلند شد. بعد از فرود، علاوه بر کنترل بار تمام مسافران، چهار نفر را از هواپیما بیرون آوردند که پروتاسویچ ۲۶ساله یکی از آنها بود و به دیگر مسافران گفت: اینجا جایی است که مجازات اعدام در انتظار من است. یک افسر تمام مدت کنار او ایستاده بود و سپس وی را بردند و دیگر مسافران با همین هواپیما بدون رومان پروتاسویچ به مقصد خود ادامه دادند. حادثه مربوط به فرود اجباری هواپیما برای بازداشت رومان پروتاسویچ، واکنش شدیدی در میان مخالفان بلاروس ایجاد کرد. بسیاری از آنها این پرونده را «بی‌سابقه» و اقدامات مینسک را «تروریسم دولتی» خواندند. «سوتلانا تیخانوسکایا» که رقیب اصلی الکساندر لوکاشنکو در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰ بود نیز گفت که تردیدی ندارد همه آنچه اتفاق افتاده عملیات سرویس‌های ویژه بلاروس بوده است.
صدمه جبران‌ناپذیر کرونا به دومین اقتصاد بزرگ آسیا؛ هند
بی‌اعتنایی به تمهیدات پیشگیرانه و بازگشایی بدون کنترل تمام بخش‌های جامعه، هند را با یکی از شدیدترین امواج کرونا در جهان مواجه ساخت. نارندرا مودی نخست‌وزیر هند آن را «طوفان» و کارشناسان این موج را «سونامی» توصیف کردند. تاثیر موج دوم کرونا بر اقتصاد هند به سرعت آشکار شد. تولید در این کشور تقریباً متوقف شد. تولید به عنوان یک بخش با بیشترین ارتباط، برای احیا و حفظ اقتصاد بسیار اهمیت دارد. این بار دولت هند با وضع قرنطینه سراسری در این کشور مخالفت کرده است اگرچه دولت‌های ایالتی به عنوان تنها روش موثر در کاهش نرخ ابتلا به کرونا، به قرنطینه دوهفته‌ای و حتی یک‌ماهه روی آورده‌اند. «بیزینس تودی» نوشت: محدودیت‌ها در ایالت‌های مختلف به کاهش شدید سرعت تولید در هند منجر شده است. آژانس اقتصادی «کرایسیل» تخمین می‌زند که اگر تا اواسط ماه می موج دوم کرونا در هند به اوج خود برسد، رشد ناخالص داخلی هند در سال مالی ۲۰۲2-2021 به 2/8 درصد کاهش پیدا خواهد کرد. چالش‌های ایجادشده برای بخش تولید هند مانند کاهش تقاضا در بازارهای داخلی و خارجی و افزایش هزینه‌های مواد خام غیرقابل انکار است. تولید ناخالص داخلی هند در سه ماه اول سال مالی ۲۰۲1-2020 حدود 9/23 درصد کوچک شد، در حالی که سهم بخش تولید در ارزش افزوده کل که در سال مالی ۲۰20-2019 حدود 5/17 درصد بود به 8/13درصد در دوره مشابه سال مالی جاری رسید. نرخ رشد در بخش تولید در سه ماه اول سال مالی ۲۰۲1-2020 به منفی 3/39 درصد رسیده است. ادامه رشد منفی تولید نشان‌دهنده کاهش تقاضا و یک بحران ساختاری عمیق‌تر در اقتصاد هند ناشی از بحران کرونا و قرنطینه‌های دوره‌ای است. واردات ماشین‌آلات که برای حفظ خط تولید حیاتی هستند روندی کاهشی داشته است. سال گذشته هند در راستای سیاست «ساختن هند» خود سعی کرد واردات تجهیزات دفاعی خود را کاهش دهد. اما اجرای سیاست مشابه در سایر بخش‌های تولیدی این کشور انجام نشده است، بنابراین این بخش‌ها به شدت به واردات وابسته هستند. طبق گزارش «اکونومیک‌تایمز»، در صورت ادامه قرنطینه تا پایان ماه ژوئن ۲۰۲۱، اقتصاد هند با یک ضرر ۳۸میلیارددلاری مواجه خواهد شد. بر اساس گزارش سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل، سال گذشته ضرر و زیان بخش‌های سازمان‌یافته اقتصاد هند در اواخر ماه مارس، حدود ۹ تریلیون روپیه بود که پیش‌بینی می‌شود با طولانی شدن قرنطینه این ضرر افزایش یابد. بیشترین صنایع تحت تاثیر کرونا شامل خدمات و تولید، به ویژه مسافرت و جهانگردی، خدمات مالی، معدن و ساخت‌وساز است. در بخش تولید، برخی از صنایع که بیشترین آسیب را دیده‌اند شامل محصولات فلزی و شیمیایی، وسایل نقلیه موتوری، ماشین‌آلات و تجهیزات، منسوجات و... می‌شوند. بخش خودروسازی هند با کمبود قطعات وارداتی مواجه است و مجبور شده است چندین کارخانه خود را در مناطق مختلف هند تعطیل کند. طبق یک گزارش پارلمانی هند، این بخش در سال گذشته و در طول قرنطینه با ضرر تقریبی روزانه ۳۱۵میلیون دلار مواجه بوده و بیش از ۳۵۰ هزار شغل وابسته به این بخش نابود شده است.
۶۳۴ میلیارد دلار؛ هزینه به‌روزرسانی زرادخانه هسته‌ای آمریکا
بر اساس گزارش ۱۰ساله دفتر بودجه کنگره آمریکا که درباره هزینه‌های مربوط به تسلیحات هسته‌ای این کشور منتشر شد، برنامه‌های آمریکا برای زرادخانه هسته‌ای خود تقریباً ۶۲۴ میلیارد دلار هزینه در عرض یک دهه آینده ایجاد خواهد کرد. به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، دفتر بودجه کنگره آمریکا اعلام داشت: این دفتر برآورد می‌کند برنامه‌های مربوط به تسلیحات هسته‌ای آمریکا آن‌طور که در بودجه مربوط به سال مالی ۲۰۲۱ و اسناد پشتیبان آن توصیف شده، ۶۳۴ میلیارد دلار در دوره ۲۰۲۱ تا ۲۰۳۰ هزینه ایجاد خواهد کرد که ۱۴۰ میلیارد دلار بیش از برآورد سال ۲۰۱۹ دفتر بودجه کنگره برای دوره ۲۰28-۲۰19 است. وزارت دفاع آمریکا متحمل حدود دوسوم هزینه می‌شود و بزرگ‌ترین بخش آن قرار است صرف موشک‌های بالستیک قاره‌پیما و زیردریایی‌های مسلح به موشک بالستیک شود. هزینه‌های مربوط به وزارت انرژی نیز عمدتاً از بابت لابراتوارهای تسلیحات هسته‌ای و فعالیت‌های مرتبط با آن است. اگرچه برآورد هزینه مربوط به دوره ۱۰ساله جدید ۲۸ درصد بیشتر از برآورد مربوط به دوره 10ساله قبلی یعنی ۲۰28-۲۰19 است، دفتر بودجه کنگره آمریکا اضافه کرد، حدود نیمی از این افزایش را می‌توان به این حقیقت نسبت داد که دوره جدید حالا شامل دو سال پرهزینه‌تر در ارتباط با برنامه‌های مدرنیزه‌سازی هسته‌ای است. این گزارش به دنبال اقدام کنگره در قبال این مساله مطرح شده و اد مارکی و اد بلومنور، قانونگذاران آمریکایی قانونی را اعلام کردند که هدفش مهار هزینه مربوط به نوسازی زرادخانه هسته‌ای این کشور است؛ اقدامی که باعث صرفه‌جویی ۷۳ میلیارد دلار در یک دهه آینده می‌شود.
معرفی رئیس جدید سرویس جاسوسی اسرائیل
نخست‌وزیر اسرائیل «دیوید بارنیا» را به عنوان رئیس جدید موساد معرفی کرد. بنیامین نتانیاهو هنگام معرفی بارنیا به خطر ایران برای «موجودیت قوم یهود» اشاره کرد. به گزارش دویچه وله بنیامین نتانیاهو از مدت‌ها پیش گفته بود که شخصی با نام اختصاری «د» (D) را برای پست ریاست سازمان اطلاعات و عملیات ویژه (موساد) در نظر گرفته است. دوشنبه، ۲۴ می مشخص شد که این شخص دیوید بارنیا (David Barnea)، از کارکنان بلندپایه این سازمان جاسوسی است. بارنیای ۵۶ساله ابتدا به عنوان سرباز رزمی در یگان تکاوران ستاد کل فرماندهی عملیات ارتش اسرائیل (سایرت متکل) خدمت می‌کرد و در سال ۱۹۹۶ به موساد پیوست. به گفته دفتر نتانیاهو، او از سال ۲۰۱۹ نایب‌رئیس موساد بوده است. نتانیاهو در مراسم انتصاب بارنیا به اقداماتی اشاره کرد که اسرائیل می‌تواند «برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی ایران به سلاح هسته‌ای» انجام دهد. نخست‌وزیر اسرائیل در ادامه گفت: «ممکن است شرایطی پیش بیاید که بالاترین هدف ما، یعنی تضمین اینکه آیت‌الله‌ها موجودیت دوهزارساله قوم یهود را به خطر نیندازند، ما را ملزم به تصمیم‌گیری‌های شجاعانه و مستقل کند.» بارنیا جایگزین یوسی کوهن می‌شود که از سال ۲۰۱۵ ریاست موساد را به عهده دارد. کوهن در عادی‌سازی روابط اسرائیل با کشورهای عربی نقش برجسته‌ای داشت. او به امارات متحده عربی و بحرین سفر کرد.
♦♦♦
مهر: فرماندهان نظامی در «مالی» با انجام کودتا، نخست‌وزیر، رئیس‌جمهور موقت و وزیر دفاع این کشور را بازداشت و به یک پایگاه نظامی در خارج از پایتخت این کشور منتقل کردند.
ایسنا: الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهور بلاروس، با امضای قانون جدیدی فعالیت‌های رسانه‌ای در بلاروس را به شدت محدود و ارائه گزارش زنده از اعتراضات در این کشور را ممنوع کرد.
تسنیم: اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، از اعزام جنگنده‌های اف-۱۶ به لهستان در چارچوب ماموریت پلیس هوایی گسترش‌یافته ناتو خبر داد.
ایلنا: نتایج نظرسنجی موسسه «متروپل» نشان می‌دهد که «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهوری ترکیه اگر در انتخابات آینده ریاست‌جمهوری با «اکرم امام‌اوغلو»، شهردار استانبول، «منصور یاواش»، شهردار آنکارا و «میرال اکشنار»، رهبر حزب «الخیر» رقابت کند، بازنده میدان خواهد بود.
ایرنا: دیمیتری پسکوف سخنگوی رئیس‌جمهوری روسیه اعلام کرد که «کنترل تسلیحات» و «ثبات راهبردی جهان» موضوع اصلی دیدار ولادیمیر پوتین و جو بایدن روسای جمهوری روسیه و آمریکا خواهد بود.
فارس: «اسکات موریسن»، نخست‌وزیر استرالیا، گفت که این کشور سفارت خود در کابل را به دلیل بدتر شدن اوضاع امنیتی پس از خروج نیروهای خارجی از افغانستان تعطیل می‌کند.
ایسنا: پنتاگون اعلام کرد که به‌رغم خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، «تعهد آمریکا به خاورمیانه» راسخ است و این کشور همچنان در این منطقه «قدرتمند» خواهد ماند.
مهر: «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه در واکنش به اقدام ترکیه در جهت تقویت همکاری‌های دوجانبه این کشور با اوکراین، به دولت ترکیه در مورد تلاش‌هایش برای دامن زدن به «احساسات جنگ‌گرایی» در اوکراین هشدار داد.
ایلنا: «سعد الحریری»، نخست‌وزیر مکلف لبنان، گفت که بنا به خواست «میشل عون»، رئیس‌جمهوری لبنان و هیچ گروه سیاسی مشخصی تشکیل دولت نخواهم داد.
فارس: بر اساس اعلام سازمان غذایی جهان، بیش از 14 میلیون تن در افغانستان از گرسنگی رنج می‌برند و تنها 11 میلیون نفر احساس امنیت غذایی می‌کنند.
ایلنا: «ژان-ایو لودریان»، وزیر خارجه فرانسه، با اشاره به درگیری‌های اخیر بین فلسطین و اسرائیل گفت که نبود راه‌حل دوکشوری می‌تواند به تبعیض نژادی (آپارتاید) بینجامد.
ایرنا: سازمان ملل بر اساس جدیدترین پژوهش خود اعلام کرد: شدت فقر در منطقه آمریکای لاتین، با افزایش 5/12درصدی به بیشترین حد خود در دو دهه اخیر رسیده که یک شکست تاریخی برای منطقه محسوب می‌شود.
♦♦♦
«جو»، آماده دیدار با «کیم»
اعتماد نوشت: سفر رئیس‌جمهور کره جنوبی به آمریکا و نخستین دیدار با جو بایدن، پرونده کره شمالی را پس از قریب به پنج ماه از آغاز به کار دولت جدید در آمریکا به صدر اخبار آورد. در روزهایی که رسانه‌های آمریکایی از پیشرفت تسلیحاتی کره شمالی خبر می‌دهند و کیم‌جونگ اون، رهبر کره شمالی چند توصیه‌نامه پوششی جدید برای شهروندان منتشر کرده، جو بایدن می‌گوید حاضر است در شرایط درست با رهبر جوان و جنجالی کره شمالی دیدار کند؛ وعده‌ای که یادآور عکس‌هایی است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده با کیم جونگ اون چه در سنگاپور و چه در مرز تاریخی دو کره گرفت اما در نهایت نه به خلع سلاح هسته‌ای پیونگ یانگ و نه به پایان تحریم‌های جهانی علیه کره شمالی منتهی نشد.
قمار سیاسی ترکیه روی کرونا
همشهری نوشت: دولت ترکیه اعلام کرده که برای استقبال از گردشگران در تابستان آماده است. این در حالی است که ترکیه هنوز از نظر تعداد مبتلایان، رتبه پنجم را در جهان دارد و کارشناسان، گزارش‌های رسمی از آمار نزولی مبتلایان را زیر سوال می‌برند. ترکیه از نظر تعداد مبتلایان بعد از آمریکا، هند، برزیل و فرانسه در جایگاه پنجم جهان قرار گرفته است. آمارهای رسمی در ترکیه حاکی است که از زمان آغاز همه‌گیری تاکنون بیش از 46 هزار نفر به علت ابتلا به کرونا جان خود را از دست داده‌اند. با وجود این، گاردین با استناد به آمارهای مرگ‌ومیر ثبت‌شده در شهرهای مختلف نوشته که میزان مرگ‌ومیر در ترکیه طی یک سال گذشته 142 هزار نفر بیش از متوسط مرگ‌ومیر در سه سال گذشته بوده است.
کره شمالی، دشمن شماره یک آمریکایی‌ها
خبرگزاری دانشجویان ایران نوشت: در جدیدترین نظرسنجی اندیشکده اقتصادی کره‌ای-آمریکایی، ۵۷ درصد آمریکایی‌ها کره شمالی را دشمن اول کشورشان می‌دانند. بر اساس نظرسنجی این اندیشکده که در واشنگتن قرار دارد و شامل هزار آمریکایی می‌شود کره شمالی دشمن شماره یک آمریکاست. این بالاترین میزان در بین تمام کشورهاست و بعد از آن روسیه، چین و ایران به میزان ۵۲ درصد، ۴۸ درصد و ۴۸ درصد به ترتیب قرار دارند. بر اساس این نظرسنجی، از هر چهار آمریکایی سه آمریکایی خلع سلاح هسته‌ای کره شمالی را مساله‌ای مهم می‌دانند که باید حل شود. برای آمریکا بسیار مهم است که به توافقی درباره خلع سلاح هسته‌ای کره شمالی دست یابد. ۵۴ درصد از کسانی که در نظرسنجی شرکت کردند نابودی جزئی توانمندی هسته‌ای کره شمالی را تایید کردند.
شرط‌های جدید طالبان برای نشست استانبول
ایرنا نوشت: گروه طالبان سه شرط جدید برای حضور در نشست صلح استانبول در ترکیه تعیین کرده است. چند تن از مسوولان ارشد طالبان طی گفت‌وگو با منابع غربی (بدون اشاره به هویت خود) تعیین شرط‌های جدید برای حضور در استانبول را تایید کرده و گفتند: رهبری طالبان تاکید دارد که نشست صلح استانبول باید کوتاه و نباید بیشتر از سه روز باشد. این منابع افزودند: «حضور هیات سطح پایین» طالبان و «قرار نگرفتن تصمیم‌گیری درباره موضوعات مهم در دستور کار»، دو شرط دیگر این گروه خواهد بود. رسانه‌های افغانستان گزارش دادند که مشورت‌های اخیر طالبان در پاکستان صورت گرفته است، جایی که به گفته دولت کابل، اکثر سرکرده‌های طالبان در آن زندگی می‌کنند.