هزارتوی کمبود انرژی در صنایع فولادی
محدودیت‌های ناشی از کمبود مواد اولیه و انرژی با فولاد مبارکه چه کرد؟
صنعت فولاد هم‌اکنون با یکسری چالش‌های جدی مواجه است که در سال‌های گذشته نیز با آن دست‌وپنجه نرم کرده و اگر فکر و چاره اساسی برای آن اندیشیده نشود، در سنوات آتی نیز این صنعت را دچار مشکلات به مراتب جدی‌تری خواهد کرد. موضوع اول، تامین منابع انرژی و عمدتاً برق و گاز است که در سال گذشته نیز لطمات جبران‌ناپذیری را به صنعت فولاد و شرکت فولاد مبارکه وارد آورد؛ این در حالی است که مشکل کمبود آب نیز یکی از چالش‌های صنایع فولادی است که البته این شرکت در سنوات گذشته تلاش کرده تا با اجرای پروژه‌های بازچرخانی آب و مدیریت مصرف، تامین آب را به خوبی انجام داده و مشکل کمبود آب را کمرنگ‌تر از برق و گاز داشته باشد.
همان‌طور که سال گذشته ما حدود 10 هزار ساعت توقف تولید داشتیم، تصور ما بر این است که امسال با رایزنی‌های صورت‌گرفته با برق منطقه‌ای و اداره گاز، شرایط سال گذشته را تجربه کنیم و همان میزان توقف را در حوزه تولید خواهیم داشت. طبیعتاً با تجربه‌ای که از سنوات گذشته داشته و توفیقاتی که در فصولی که محدودیت اعمال نشده، حاصل شده است، امسال هم همان رویکرد را در پیش گرفته و تلاش کردیم در فصولی که محدودیت نداریم، تولید را به شکل فزاینده انجام داده و در فصولی که محدودیت‌هایی بر سر راه تامین انرژی برق و گاز به صورت پایدار رخ می‌دهد بتوانیم اورهال و تعمیرات خطوط تولید را به ثمر برسانیم.
امسال نیز به این روال حرکت خواهیم کرد تا از این مقطع عبور کنیم. چالش بعدی ما مواد اولیه است که امسال از سال‌های قبل چالش تامین مواد اولیه را به صورت جدی‌تر تجربه خواهیم کرد؛ چراکه به مرور زمان، شرکت‌هایی که در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده‌اند خود مصرف‌کننده مواد اولیه کنسانتره، سنگ‌آهن و آهن اسفنجی هستند و شرایط قبلی برای تامین و خرید آهن اسفنجی به مراتب سخت‌تر شده است و تامین آهن اسفنجی از بازار به راحتی صورت نخواهد گرفت. چالش بعدی که شرکت فولاد مبارکه اصفهان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، آن است که مواد اولیه موجود در بازار عمدتاً از سوی شرکت‌هایی تامین شده که تولیدکننده مواد اولیه بوده و اکنون خود فولادساز مصرف‌کننده شده‌اند.
کیفیت مواد اولیه
نکته دیگر موضوع کیفیت در مواد اولیه عرضه‌شده است که هر سال این چالش سخت‌تر می‌شود؛ در حالی که اگر کیفیت کاهش یابد، به‌طور قطع بر روی تولیدات اثرگذار خواهد بود و ضایعات فلزی را بالا می‌برد که این چالش جدی است و فولاد مبارکه نیز راهکارهایی در این زمینه در نظر گرفته است.
در این میان موضوع تامین مواد اولیه مورد نیاز فولاد مبارکه از محل ارز صادراتی نیز هنوز اجرایی نشده ولی بحث آن وجود دارد که به عنوان یک پیشنهاد و راهکار موثر عملیاتی شود، اما پیش‌بینی ما این است که از سال آینده این اتفاق رخ دهد، اما آنچه مهم است برای واردات این مواد اولیه، فارغ از موضوع ارز و به‌کارگیری ارز حاصل از صادرات برای واردات مواد اولیه، زیرساخت‌هایی همچون اسکله نیاز است تا بتوان مواد اولیه را وارد کشور کرده و ارزش افزوده بر روی آنها ایجاد شود؛ اما تاکنون زیرساخت‌های لازم برای آن فراهم نشده است و باید از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، ایمیدرو و فولاد مبارکه سرمایه‌گذاری لازم صورت گیرد.
فقدان انرژی کافی
نکته حائز اهمیت دیگری که باید به آن اشاره کرد آن است که در سایه فقدان انرژی کافی از جمله برق و گاز، اثراتی منفی تجربه شده است، این در حالی است که محصول تختال، نورد گرم و نورد سرد شامل ورق‌های سرد برای لوازم خانگی و خودرو و ورق‌های رنگی و قلع‌اندود از این محدودیت‌ها تاثیر پذیرفته‌اند. البته فولاد مبارکه در نواحی بالادست خود به گونه‌ای عمل کرده است که نورد گرم و سرد متوجه محدودیت‌ها نشوند و تولید فولادسازی را ارتقا داده‌ایم که ذخیره مورد نیاز نوردها را با توجه به ظرفیت‌های تولیدی آنها، تامین کنیم.
بنابراین نورد گرم ما متوجه محدودیت تامین برق در تابستان نشد و در فصل بهار به اندازه کافی تولید صورت گرفت و نورد گرم به تولید خود ادامه می‌دهد، البته محصولات نورد سرد نیز پوشش داده شده است؛ پس وضعیت تا به امروز این‌گونه بوده است، اما اگر محدودیت‌ها بیشتر شده و ما نتوانیم مواد اولیه را به موقع تامین کنیم حتماً روی نوردها نیز محدودیت‌ها اثرگذار خواهند بود.
تولید
به هر حال ما تلاش کرده‌ایم که به صورت فصلی تولیدات خود را ساماندهی کنیم، به این معنا که در فصل بهار که هنوز محدودیت‌های تامین برق اعمال نشده است، تلاش کرده‌ایم حداکثر تولید را انجام دهیم و بر این اساس در فروردین‌ماه توانستیم 750 هزار تن فولاد خام تولید کنیم و در اواخر اردیبهشت حدود 780 هزار تن تولید خواهد شد.
این در حالی است که ظرفیت نورد نیز 500 هزار تن است و بنابراین فولاد مبارکه طی دو ماه گذشته از سال 1401، حدود 500 هزار تن ذخیره برای نورد گرم خود تولید کرده است، بنابراین محدودیت منابع انرژی روی بازار تا به امروز تاثیر نخواهد گذاشت، چراکه ما اجازه نخواهیم داد بازار متلاطم شود، اما اگر محدودیت‌ها بیشتر شود کاری نمی‌توان کرد و این نوسان بازار را به دنبال خواهد داشت.
در عین حال باید به این نکته توجه داشت که به‌رغم همه محدودیت‌های گاز و برق در سال گذشته صرفاً چهار تا پنج درصد از تولید فولاد مبارکه افت کرد که دلیلش این است که ما در فصل‌های بدون محدودیت، خیلی بالاتر از ظرفیت تولید کار کردیم و بنابراین افت ظرفیت ما با این سیاست، زیر 10 درصد بوده است که امیدواریم محدودیت امسال بیشتر از این نشود. راهکاری که در این حوزه در نظر گرفته‌ایم ایجاد نیروگاه‌های سیکل ترکیبی، خورشیدی و بادی است که امیدواریم در سال آینده بتوانیم از نیروگاه سیکل ترکیبی خود استفاده کرده و محدودیت برق را در سال آتی نداشته باشیم.
تا پایان سال پیش‌بینی ما این است که هفت میلیون تن فولاد خام تولید کنیم؛ بنابراین با تجربه سال گذشته و رویکرد امسال این میزان را تولید خواهیم کرد؛ اما نواحی نورد گرم پنج میلیون تن و نورد سرد نیز 4 /1 میلیون تن تولید خواهند کرد که به درخواست‌های بازار پاسخ دهیم.
