خودرو در دوراهی
بازار خودرو به کدام سو می‌رود؟
متین نصیری: مدتی می‌شود که واژه «بورس» روی بورس است و خیلی‌ها چاره مشکلات را در آن خلاصه می‌کنند؛ می‌گویند از تورم و گرانی تا جهش نرخ دلار و طلا همه به بورس وابسته شده است. اگرچه برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند بورس توانست با جذب نقدینگی از یک ابرتورم افسارگسیخته در اقتصاد ایران جلوگیری کند اما به همان اندازه از روندی که در پیش گرفته هراس دارند؛ چراکه خروج نقدینگی از بازار سرمایه می‌تواند نتیجه‌ای به‌مراتب مخرب‌تر داشته باشد و تمام بازارهای دیگر را دچار التهاب کند. حالا که در روزهای پرافت و خیز بورس هستیم و رکورد خروج پول حقیقی در بازار اوراق بهادار تهران هر بار شکسته می‌شود، دوباره بحث عرضه خودرو به بورس داغ شده است. البته در بورس کالای ایران که محلی برای دادوستد محصولات صنعتی و کشاورزی است. در زمانی که به علت عدم درج قیمت در وب‌سایت‌های آگهی فروش، بازار خودرو ملتهب دنبال می‌شود، برخی معتقدند عرضه خودرو با قیمت مصوب شورای رقابت در بورس کالا می‌تواند علاج درد این صنعت باشد.
در طرف مقابل مخالفان می‌گویند بورس کالا محلی برای عرضه محصولات در مقادیر و تعداد عمده است و جایی برای خرده‌فروشی نبوده و نیست. آنها بر این باورند که عرضه خودرو به بورس کالا نه‌تنها انحصار را از بین نمی‌برد بلکه خودروسازان را به ادامه راهی که تا پیش از این پیموده‌اند، تشویق می‌کند. همچنین عرضه با قیمت مصوب شورای رقابت در تضاد با پدیده کشف قیمت در بازارهای مالی است و به نظر می‌رسد که این افراد قیمت حاشیه بازار را نرخ دقیق‌تری از قیمت فعلی خودرو می‌دانند. هرچند مخالفت‌ها با طرح حاشیه بازار به دلیل تصور عموم مردم از افزایش دوباره قیمت‌ها بیشتر است و چندان از آن استقبال نشده است. البته عرضه خودرو به بورس موافقانی هم دارد؛ آنهایی که می‌گویند معاملات شفاف می‌شود و دلالان از بازی کنار می‌روند. موافقان معتقدند در بورس می‌توان فهمید که هر شخص حقیقی یا حقوقی چه تعداد خودرو خریده است. موضوعی که پیشتر مشکلی برای نهادهای نظارتی بود و سازوکارهای گسترده‌ای برای آن تعریف کرده بودند.
با وجود این بخشی از منتقدان و حتی دولتمردان در گوی‌های بلورین خود به دنبال آینده بازار خودرو می‌گردند و هنوز نتوانسته‌اند به جواب مشخصی برسند. جست‌وجوی آنها برای پیدا کردن شوالیه‌ای بر اسب سفید به منظور نجات بازار و صنعت خودرو فعلاً به بورس کالا ختم شده است و به نظر نمی‌رسد برای اجرای تعیین قیمت در حاشیه بازار یا روش‌های هزینه‌بر دیگر اهتمامی داشته باشند. خصوصاً وقتی این هزینه با میزان محبوبیت آنها رابطه مستقیم دارد. حالا هم همگی سوار بر کشتی بورس هستند و فعلاً باید کاری کنند تا این کشتی در مسیر درستی به راهش ادامه دهد و غرق نشود. البته سیاست‌های دولت در قبال بورس موضوعیتی با بحث پیش‌رو ندارد اما بی‌اعتمادی حاکم بر بازار اوراق بهادار می‌تواند بر بورس کالا نیز تاثیر بگذارد. حالا سوال اصلی این است: درصورتی‌که ایده عرضه خودرو در بورس عملیاتی شود، بازار خودرو چه شرایطی پیدا می‌کند؟
