تیک‌آف 55 میلیون‌تنی

محبوبه فکوری: قرار است تولید فولاد به 55 میلیون تن برسد، عددی که شاید تا چند سال پیش، یک رویا بود. کمتر کسی فکر می‌کرد که تولید فولاد در ایران، روزی به 55 میلیون تن برسد. 

شاید اگر این رویا به حقیقت تبدیل شود، ایران نقش برتر را در معادلات بین‌المللی و بازارهای جهانی فولاد به دست می‌آورد. اما قطعاً، تولید 55 میلیون تن فولاد، باید زنجیره تکمیلی را در کنار خود داشته باشد که دامنه آن، از افزایش تولید سنگ‌آهن و کنسانتره و گندله به فولاد کشیده شده باشد. 

آن‌گونه که صاحب‌نظران می‌گویند، برای تحقق هدف 55 میلیون‌تنی تولید فولاد، این صنعت نیاز به تامین 160 میلیون‌تن سنگ‌آهن دارد و این عدد، در حال حاضر حدود 62 میلیون تن است. اما این همه ماجرا نیست؛ بلکه این عدد برای بخش گندله باید 80 میلیون تن و برای کنسانتره 86 میلیون تن باشد. نکته دیگر سرانه مصرف فولاد است. 

آن‌گونه که آمار و ارقام می‌گویند، در حال حاضر سرانه مصرف فولاد در کشور، حدود 215 کیلوگرم در سال است؛ این یعنی هر فرد ایرانی به طور متوسط در سال 215 کیلوگرم فولاد نیاز دارد؛ یعنی همان شاخصی که به عنوان یکی از شاخص‌های سنجش پیشرفتگی شناخته شده، در کشورهای توسعه‌یافته بالای 300 کیلوگرم است. 

صرف نظر از اینکه با چه سناریویی تولید 55 میلیون‌تنی فولاد تا سال 1404 قابل تحقق خواهد بود اما باید مشکلات و موانع بر سر راه رسیدن به این هدف نیز دیده شود تا بتوان در یک فضای واقع‌بینانه، کار تولید را پیش برد. 

نکته حائز اهمیت دیگر، کمبود کنسانتره و سنگ‌آهن است؛ به این معنا که باید دو راهکار اساسی که شامل توسعه فعالیت‌های اکتشاف و استخراج مواد معدنی و سرمایه‌گذاری مشترک با سایر کشورها برای تجهیز معادن و احداث واحدهای معدنی در ایران است مورد توجه قرار گیرد؛ پس اگر قرار است افزایش تولید فولاد مد نظر باشد باید نیم‌نگاهی هم به مواد اولیه مورد نیاز تولید داشت.

 نکته دیگر، افزایش هزینه‌های انرژی، دستمزد و مواد اولیه است؛ به خصوص اینکه موضوع مالیات بر ارزش افزوده را نیز نباید از یاد برد؛ همچنین موضوع جابه‌جایی و حمل‌و‌نقل را برای محصولات نیز نباید فراموش کرد. 

حقیقت آن است که مشکل جانمایی نامناسب اغلب واحدهای فولادسازی هنوز حل نشده و نظر دولت با خواسته سرمایه‌گذاران این طرح‌ها برای جبران خسارت همسو نشده است. 

به هر ترتیب فولاد مبارکه یکی از فولادسازانی است که گام‌های جدی در این مسیر برداشته و امید است باقی فولادسازان نیز در این زمینه تلاش بیشتری انجام دهند.