برنامه‌ای برای ساخت خودرو ارزان‌قیمت نداریم

در دهه 90 میلادی طراحی‌های پژو در اروپا حرفی برای گفتن داشتند، حتی قبل‌تر در دهه‌های 70 و 80 هم پژو در زمینه طراحی اسم و رسمی برای خود به هم زده بود و در این زمینه از دیگر خودرو‌ساز فرانسوی یعنی رنو جلوتر بود. اما از سال 98 به بعد گویی این طراحی‌ها دیگر مانند گذشته نبودند و به همین دلیل خودروهای پژو دیگر رمق گذشته را نداشتند اما این روند از سال 2010 با آمدن سر‌طراح جدید به این شرکت تغییر کرد. «ژیل ویدال» از بهار سال ۲۰۱۰ سر‌طراح پژو شد و با آمدن او روح تازه و جوانی در کالبد این شرکت دمیده شد. ویدال در سال ۱۹۹۶ به گروه پژو‌سیتروئن پیوسته بود و جزو کارمندان با‌سابقه این شرکت محسوب می‌شود. تا پیش از سپردن فرماندهی طراحی پژو به وی، منتقدان می‌گفتند این شرکت نتوانسته است ماشین‌هایی بسازد که ظاهری زیبا داشته باشد و راندن آنها هم لذت‌بخش باشد. اما با آمدن سر‌طراح جدید همه چیز فرق کرد. چندین کانسپت خوب معرفی شدند و بعد از آن طراحی محصولات این شرکت دگرگون شدند. نگاه ویدال به طراحی، نگاه مدرنی است. او یک طراح جوان با چشمانی تیز‌بین و فردی باهوش است. وی به هنر معاصر علاقه بسیاری دارد و یک پژو کلاسیک و همچنین یک آستون مارتین دارد و فردی ماشین‌باز است. پژو‌۵۰۸ یکی از اولین دستپخت‌های او در پژو است؛ خودرویی که قرار است به صورت وارداتی به بازار ایران بیاید. پژو‌۵۰۸ را می‌توان یک خودرو سدان بزرگ و شیک دانست که با مدل‌های خشن و بی‌روح قبلی پژو تفاوت دارد. ویدال درباره فلسفه‌اش در طراحی خودرو معتقد است ما دنبال تم‌های ساده در طراحی هستیم. ارائه یک کار تازه با استفاده از حداقل خطوط و طراحی ساده، کار سخت‌تری است. پروژه بعدی ویدال سر و سامان دادن به خودروهای کوچک پژو بود. او ابتدا توانست فیس‌لیفت پژو 208 و 308 را طراحی کند. پس از آن به سراغ مدل‌های پژو‌2008 و پژو‌3008 رفت. طراحی پژو‌3008 جدید، آنقدر خلاقانه بود که توانست در سال 2017 عنوان خودرو سال را به دست آورد آن هم در برابر زیبا‌روی ایتالیایی آلفا‌رومئو جولیا، خودرویی که از نظر بسیاری از تحلیلگران یکی از خودروهای زیبای طراحی‌شده طی چند سال اخیر است. ویدال برای طراحی خودروهای الکتریکی در پژو هم برنامه‌هایی در سر دارد. او می‌گوید: ماشین‌های الکتریکی هیجان‌انگیز هستند. پژو در قرن نوزدهم این ماشین‌ها را می‌ساخت اما آن زمان سوخت فسیلی ترجیح داده شد چون ارزان‌تر بود. در دهه ۱۹۳۰ هم مدل VLV را داشتیم که یک ماشین شهری الکتریکی کوچک بود و فقط ۳۰۰ دستگاه از این خودرو ساخته شد. همین اواخر هم مدل ۱۰۶ الکتریکی را داشتیم که در زمان خود پرفروش‌ترین خودرو الکتریکی شد. سرطراح پژو معتقد است تازه دوره خودروهای الکتریکی آغاز شده است. ما به همه‌جور خودرویی احتیاج داریم؛ بنزینی، گازوئیلی، هیبریدی و الکتریکی. ژیل ویدال مدیر بخش طراحی پژو از شرکت خواسته مدل‌های آتی را طوری طراحی کنند که در همان نگاه اول حس دوست داشتن را القا کنند. دیگر نباید مثل گذشته خودروهای پژو در نگاه اول زشت، بی‌روح و کسل‌کننده به‌نظر برسند، باید از محافظه‌کاری فرانسوی کمی فاصله گرفت. با طراحی‌ها جدید وی دیگر خودروهای پژو شبیه خودروهای کارمندان میانسال، بی‌رمق و خاکستری گذشته نیستند بلکه بیشتر شبیه یک جوان شیک‌پوش امروزی شده‌اند. در حاشیه نمایشگاه خودرو ژنو با وی درباره تحولات در طراحی خودروهای پژو به گفت‌وگو نشستیم.

♦♦♦

‌قبل از شروع سوال‌های اصلی کمی درباره خودتان می‌گویید، کار را از کجا شروع کردید و در کجا تحصیل کرده‌اید؟

من ابتدا در زمینه فلسفه هنر تحصیل کردم، بعد در آمریکا در زمینه طراحی صنعتی تحصیل کردم ابتدا کار خودم را در سیتروئن با طراحی داخلی و بعد خارجی شروع کردم، در ادامه مسوول طراحی خودروهای طراحی مفهومی سیتروئن شدم و بعد از سیتروئن به پژو پیوستم. ابتدا دو خودرو کانسپت طراحی کردم و بعد هم شروع به تحول در باقی مدل‌های پژو کردم.

‌درباره خودرو 301 شما چه برنامه‌ای دارید مدیر عامل پژو گفته است که مدل فیس‌لیفت این خودرو که هم‌اکنون در دست انجام است وارد بازار ایران خواهد شد. این خودرو در حال حاضر در چین تولید می‌شود و طرح بعدی این خودرو در ایران هم تولید خواهد شد. طراحی جدید شامل چه مواردی می‌شود و چه مواردی برای طراحی این خودرو برای شما مهم است. با توجه به اینکه این خودرو روی پلت‌فورم مشابهی با پژو 208 و 2008 ساخته خواهد شد؟

ما در فیس‌لیفت این خودرو خطوط اصلی این خودرو را حفظ می‌کنیم ولی سعی خواهیم کرد تحولی مانند فیس‌لیفت 208 و 308 را در این خودرو هم دنبال کنیم.

این خودرو باید در فیس‌لیفت آن، خودرو جذابی باشد و باید بتوانیم با خلاقیت این خودرو را متحول کنیم. البته با توجه به بازارهای هدف باید این خودرو کاربردی هم باشد. ما بازارهای مختلفی که این خودرو در آن عرضه خواهد شد مانند ایران را در نظر می‌گیریم و بر اساس نیاز این بازارها خودرو را توسعه خواهیم داد. البته برای توسعه این محصول باید به قیمت اقتصادی آن هم توجه داشته باشیم.

‌یکی از چالش‌های شما طراحی چند خودرو متفاوت روی یک پلت‌فورم است مثلاً شما خودرو پژو 208 را روی همان پلت‌فورمی طراحی کرده‌اید که 301 روی آن طراحی شده، با این چالش چگونه روبه‌رو می‌شوید با توجه به اینکه بازار این دو خودرو کاملاً متفاوت هستند؛ این‌طور نیست؟

برای این موضوع باید در زمینه طراحی خارجی بسیار انعطاف‌پذیر باشیم و با حفظ خطوط طراحی پژو در دو خودرو کاملاً متفاوت برای دو بازار کاملاً متفاوت با مشتری‌های متفاوت، یک پژو جدید خلق کنیم. در حالی که پلت‌فورم شامل شاسی، موتور گیربکس و سیستم تعلیق هر دو خودرو 301 و پژو 208 یکی هستند باید دو خودرو کاملاً متفاوت یکی سدان متوسط و اقتصادی و دیگری یک هاچ بک کوچک و جوان‌پسند را خلق کنیم. حتی باید روی این پلت‌فورم یک کراس‌اوور با نام پژو‌2008 را هم توسعه دهیم. این یک چالش بزرگ برای طراح است. کار سختی است که با حفظ یکسری مسائل و اندازه‌های فنی و کمی تغییر در اندازه‌ها سه حجم مختلف را به‌وجود آوریم اما سعی می‌کنیم با حفظ اصول پژو با در نظر گرفتن خصوصیات هر محصول و مشتریان متفاوت این خودروهای جدید را طراحی کنیم.

‌فکر می‌کنید چرا در سال‌های اخیر مردم خودروهای کراس‌اوور را بیشتر دوست دارند؟ نگاه کنید امسال محصول پژو 3001 شما که یک کراس‌اوور است خودرو سال اروپا شد حتی در بین سه محصول 301، 208 و 2008 مردم 2008 را که یک کراس‌اوور است بیشتر دوست دارند، چرا؟

 خودروهای دو دیفرانسیل موتورهای بزرگی دارند و مصرف بالایی دارند. اما خودروهای کراس‌اوور همان حس را به مشتریان می‌دهند در حالی که روی پلت‌فورم خودروهای سواری توسعه پیدا کرده‌اند. این خودروها مصرف کمی دارند اما همان حس قدرت خودروهای اس‌یو‌وی را به مرم می‌دهند برای همین هم مردم آنها را دوست دارند. 

یعنی وقتی خودرویی با موتور و شاسی سواری داشته باشید اما این خودرو مانند یک استیشن جا‌دار و مانند یک اس‌یو‌وی حس قدرت را القا کند پس شما آن را می‌خرید. این خودروها می‌توانند در کنار اینکه کم‌مصرف هستند برای خانواده‌ها هم خودروهای مناسبی باشند و خشکی خودروهای شاسی‌بلند و مصرف زیاد آنها را هم نداشته باشند.

‌شرکت رقیب شما رنو در جاهای مختلف جهان مانند هند مرکز طراحی تاسیس کرده تا با توجه به نیاز مکان‌های مختلف با استفاده از طراحان محلی خودروهایش را توسعه دهد. این شرکت در حال بررسی چنین برنامه‌ای برای ایران هم هست. آیا شما هم چنین برنامه‌ای دارید؟ آیا برنامه دارید کار طراحی را به صورت مشترک با ایران خودرو انجام دهید؟

من فعلاً درباره این موضوع چیزی نمی‌دانم و نمی‌دانم چگونه می‌توان این کار را کرد.

‌اما در گذشته یک تیم مشترک از ایران خودرو با پژو برای پژو 206 صندوقدار کار طراحی را انجام دادند. آیا به ‌نظر شما احتمال دارد این کار دوباره تکرار شود مخصوصاً با توجه به این موضوع که پژو حاضر به سرمایه‌گذاری در ایران شده است؟

متاسفانه من هنوز در این زمینه اطلاعاتی ندارم.

‌هم‌اکنون رنو یک خودرو اقتصادی برای بازار هند طراحی کرده؛ این خودرو کوئید است و قرار است با تغییراتی در بازار برزیل و ایران هم عرضه شود. یکی از مشکلات محصولات شما برای بازار ایران گران بودن محصولات پژو است. آیا برنامه‌ای برای طراحی یک خودرو اقتصادی مناسب برای بازارهایی مانند ایران دارید؟ شما می‌خواهید ایران را مرکز تولید خود در خاورمیانه کنید ولی بیشتر بازار خاورمیانه از ایران گرفته تا عراق، آذربایجان و افغانستان نیازمند یک خودرو ارزان است چراکه حتی 301 خودرو بسیار گرانی برای بیشتر مردم این مناطق است با این توضیحات آیا نمی‌خواهید یک خودرو اقتصادی طراحی کنید؟

 این برنامه باید در گروه پژو-‌سیتروئن ابتدا مشخص شود و بر این اساس هر دو خودرو‌ساز خودرو اقتصادی خود را طراحی کنند. این نقاط و اینکه ما چه خودرویی با توجه به ارزش برند خود طراحی کنیم موردی است که باید از سوی کل گروه تصمیم‌گیری شود.

‌می‌خواهم نظر شما را درباره انقلاب در طراحی محصولات پژو بپرسم. برخی معتقدند شما باعث تغییر اساسی در طراحی محصولات پژو شده‌اید و محافظه‌کاری را کنار گذاشته‌اید. خود شما چگونه فکر می‌کنید؟

 امروز مردم نیاز به خودروهای هیجان‌انگیز دارند. امروز همه چیز سریع شده و مانند گذشته کند نیست. شبکه‌های اجتماعی جهان را تغییر داده‌اند و انتظارات را بالا برده‌اند. مردم حالا انتظار تغییرات سریع‌تری را در طراحی دارند. برای همین ما تمامی مدل‌های جدید  را متحول کردیم. من سعی نکردم تیم پژو را زیاد تغییر دهم بلکه سعی کردم نحوه فکر کردن را تغییر دهم. سعی کردم روحیه جوان به تیم تزریق کنم البته تعدادی از طراحان جوان هم به تیم طراحی پژو اضافه شده‌اند.

 هم‌اکنون ما زمان طراحی یک خودرو کامل را در پژو به چهار سال رسانده‌ایم. در دو سال اول کلیت خودرو طراحی می‌شود و در دو سال بعد ما جزئیات را به دقت طراحی می‌کنیم. بر این اساس زمان طراحی ما از شش سال به چهار سال کاهش یافته است.

‌ برای طراحی هر مدل در پژو حدوداً چقدر هزینه می‌کنید؟

بستگی دارد.

‌مثلاً برای پژو 208؟

نمی‌توانم عددی بگویم. تیم‌های بسیاری کار می‌کنند تا یک خودرو متولد شود هزینه‌ها متفاوت است.

‌سوال مهم اینجاست که حالا که کراس‌اوور طراحی می‌کنید، آیا برنامه‌ای برای طراحی یک شاسی‌بلند واقعی دارید؛ خودرویی که روی خودروهای سواری طراحی نشده باشد؛ مثل خودروسازان ژاپنی؟ تاکنون که چنین نبوده و خودرو‌سازان فرانسوی نشان داده‌اند در زمینه طراحی خودروهای واقعی شاسی‌بلند حرفی برای گفتن نداشته‌اند، این‌طور نیست؟

از نظر من 5008 یک خودرو شاسی‌بلند واقعی است.

‌شوخی می‌کنید این خودرو که اس‌یو‌وی نیست یک خودرو کراس‌اوور بزرگ است که روی پلت‌فورم خودرو سواری 508 طراحی شده است، این‌طور نیست؟

فکر کنم تعریف من با شما درباره اس‌یو‌وی متفاوت است.

‌اس‌یو‌وی یعنی لندکروز نه پژو 5008‌، این‌طور نیست؟

 خوب ما خودرویی مانند تویوتا لندکروز نداریم.

 ‌برنامه‌ای برای طراحی چنین خودروهایی ندارید؟

نه. برنامه‌ای برای خودروهای بزرگ این‌چنینی نداریم.

‌برنامه برای خودروهای متوسط شاسی‌بلند چطور؟

خب ما 3008 را داریم.

این خودرو که شاسی‌بلند نیست. این خودرو به درد رفتن به بیابان نمی‌خورد بلکه تنها برای شهر مناسب است. درست نمی‌گویم؟

ما فعلاً برنامه خود را روی خودروهای چهار‌چرخ محرک اتوماتیک با هدایت الکترونیکی گذاشته‌ایم نه خودروهای همه‌جا رو چهار‌چرخ محرک مکانیکی.

‌ برخی می‌گویند شما در آینده برای یک کراس‌اوور بزرگ روی پلت‌فورم 608 برنامه‌ریزی کرده‌اید، چیزی به نام 6008‌، درست است؟

برخی مجلات می‌گویند.

‌تسلا با خودروهای الکتریکی جدید خود در حال متحول کردن جهان است. آیا شما برنامه‌ای برای طراحی یک خودرو تمام‌الکتریکی دارید؟

ما برنامه داریم ورژن‌های الکتریکی خودروهای موجود خود را طراحی کنیم.

‌اما تسلا خودرویی خاص و فقط با موتور الکتریکی می‌سازد. آیا شما برنامه ساخت یک خودرو تمام‌الکتریکی به غیر از ورژن‌های موجود را دارید؟

 نه نداریم، چون تسلا فقط خودرو الکتریکی می‌سازد. ما خودروهای خود را در ورژن الکتریکی هم می‌سازیم. بازار ما با تسلا متفاوت است.

‌اما آینده به خودروهای تمام‌الکتریکی تعلق دارد، این‌طور نیست؟

 ما کار روی خودروهای الکتریکی را شروع کرده‌ایم اما به موازات محصولات دیگرمان، ما محصولاتمان را که بر اساس بنزین یا دیزل ساخته‌ایم به خودروهای الکتریکی تغییر حالت می‌دهیم.

‌ دوباره به سراغ ایران و خاورمیانه برگردیم. شما می‌خواهید در ایران و بازار خاورمیانه سرمایه‌گذاری کنید. آیا مطالعه کرده‌اید این بازارها نیاز به چه خودروهایی دارد و چه خطوط طراحی برای مردم این مناطق جذاب‌تر است؟

 ما اداره‌ای مخصوص منطقه خاورمیانه داریم. آنها نیازها را بررسی می‌کنند و به ما می‌گویند.

‌اما شما خودروهایی را که برای بازار اروپا طراحی کرده‌اید برای این بازارها عرضه می‌کنید بدون آنکه نیازهای این بازارها را بر‌آورده کرده باشید؟

 ما فعلاً چنین پروژه‌ای نداریم ولی می‌توانیم روی آن فکر کنیم و گروه پژو-‌سیتروئن باید روی این موضوع فکر کند.

‌ شرکت اوپل به‌تازگی به گروه پژو-‌سیتروئن ملحق شده، فکر می‌کنید طراحی آینده این خودرو‌ساز چگونه می‌شود؟

آنها روح طراحی آلمانی خود را حفظ می‌کنند. آنها خودرو فرانسوی نمی‌سازند بلکه از پتانسیل‌های مشترک با ما استفاده می‌کنند. مثلاً محصولاتشان از یک پلت‌فورم مشترک استفاده خواهند کرد.

‌چند لحظه پژو را فراموش کنید، از طراحی کدام شرکت خودرو‌سازی لذت می‌برید؟

من مرسدس را دوست دارم و در خودرو‌سازان آسیایی طراحی کیا را می‌پسندم و فکر می‌کنم پیتر شرایر طراحی این خودرو‌ساز آسیایی را متحول کرده است. طراحی آنها خلاقانه است.