کابینه مقدور یا کابینه مطلوب
پزشکیان به سبک خود وفاق ملی را دنبال می‌کند
«کابینه مقدور در برابر کابینه مطلوب»؛ این ترجیع‌بندی است که دبیرکل کارگزاران سازندگی از آن استفاده می‌کند تا تصویری از چرایی و چگونگی انتخاب کابینه ارائه کند؛ کابینه‌ای که مانند هر گزینش دیگری با موافقت‌ها و مخالفت‌هایی مواجه شده و نقص‌ها و فرصت‌هایی دارد. در این میان حضور چهره‌هایی از هر سه جریان اصلاح‌طلب، اصول‌گرا و جریان میانه، نشان داد که ایده تشکیل دولت وفاق ملی، واقعیتی فراتر از یک وعده صرف است و پزشکیان اصرار دارد، این ایده را به سبک خاص خود عملیاتی کند. آن‌گونه که اعتماد گزارش داده: رونمایی از کابینه چهاردهم اما مانند هر انتخاب دیگری بلافاصله با دامنه وسیعی از دیدگاه‌های متفاوت و بعضاً متضاد روبه‌رو شد. بیشتر انتقادها مرتبط با نحوه انتخاب وزرای سیاسی کابینه شامل وزارتخانه‌های کشور و اطلاعات و سپس انتخاب احمد دنیامالی برای پست وزارت ورزش و جوانان بود. برخی تحلیل‌ها حاکی از آن است که حساسیت ویژه پزشکیان حول محور انتخاب چهره‌های اصلاح‌طلب برای وزارتخانه‌های اقتصادی بوده و رئیس‌جمهور منتخب در مورد وزرای سیاسی به گونه‌ای عمل کرده تا بتواند نهایتاً هماهنگی را با حاکمیت صورت دهد. بنابراین حضور طیف‌های مختلف اصلاح‌طلب، بیشتر حول‌وحوش وزارتخانه‌های اقتصادی و بخش‌هایی چون وزارتخانه‌های اقتصاد، بهداشت، راه و شهرسازی، کار، جهاد کشاورزی و... دیده می‌شود و چهره‌های اصول‌گرا، در وزارتخانه‌هایی چون اطلاعات، کشور، ورزش و جوانان و... همچنین جریان میانه هم بیشتر در حوزه وزارتخانه‌های ارشاد، میراث فرهنگی و گردشگری، علوم و خارجه حضور جدی‌تری دارند. برخی از فعالان سیاسی اما معتقدند کابینه را نباید بر اساس اسامی بلکه باید بر اساس عملکردها بررسی کرد. این دست از تحلیلگران به حضور چهره‌هایی چون عبدالله نوری و سیدعطاءالله مهاجرانی در دولت نخست اصلاحات اشاره کرده و عنوان می‌کنند همین افراد که امروز از آنها ذیل عنوان دستاوردهای مهم دولت اصلاحات یاد می‌شود، در زمان معرفی کابینه سیدمحمد خاتمی با مخالفت‌های جدی مواجه بودند اما در ادامه مشخص شد که از ظرفیت‌های قابل‌‌توجهی برخوردار هستند. بنابراین برای ارزیابی عملکرد کابینه چهاردهم هم باید فرصت بیشتری در اختیار دولت پزشکیان قرار داده شود و بعد در مورد وزن کابینه دست به ارزیابی و تحلیل زد. مخالفان اما بدون توجه به این استدلال‌ها، نفس معرفی چهره‌هایی چون اسکندر مومنی و دنیامالی را نشان‌دهنده دوری دولت جدید از گفتمان اولیه پزشکیان ارزیابی کرده و اقدام به نقد سازوکار انتخاب وزرای معرفی‌شده کردند. در شرایطی که تحلیل‌های اخیر حاکی از وجود دو تا سه زن در میان اسامی وزرای معرفی‌شده و حداقل یک وزیر اهل تسنن بود از این پیش‌بینی تنها حضور یک زن در میان وزرای معرفی‌شده تایید شد. البته حضور یک بانوی اصلاح‌طلب در فهرست وزرای کابینه بازخوردهای مثبتی داشت و ویژگی‌های او مورد استقبال منتقدان قرار گرفت، هرچند تعدادی از فعالان حوزه زنان معتقد بودند با توجه به وعده حضور 20درصدی زنان در کابینه، می‌شد تعداد بیشتری از بانوان را به عنوان وزیر پیشنهادی معرفی کرد. در این میان یکی از ابهامات مهم در زمینه فهرست ارائه‌شده، نسبت وزرای معرفی‌شده با فهرستی بود که شورای راهبری پس از بررسی‌ها، بحث‌ها و تبادل نظرهای فراوان به رئیس‌جمهور ارائه کرده است. بررسی‌های تحلیلی اما نشان می‌دهد حدود 60 درصد وزرای معرفی‌شده، مبتنی بر سازوکار شورای راهبری معرفی شده‌اند.
واکنش خاتمی به انتقادها از چینش کابینه پیشنهادی
سیدمحمد خاتمی در واکنش به فضای سیاسی و رسانه‌ای ایجادشده نسبت به فهرست پیشنهادی دکتر پزشکیان به مجلس، خواستار درک موقعیت پیچیده و خطیر کنونی و برخورد واقع‌بینانه و مبتنی بر اطلاعات درست و انصاف در قبال آنچه رخ داده و رخ خواهد داد، شد. آن‌گونه که ایلنا گزارش داده: وی خواست که همه به رئیس‌جمهور محترم در انجام وظایف سنگینی که دارد و عمل کردن به خواست ملت و قول‌هایی که داده است یاری رسانیم. رئیس دولت اصلاحات که در جمع مشاوران خود سخن می‌گفت، تاکید کرد: انتخاب اعضای هیات دولت در مجموع، روند قابل فهم و طبیعی داشته است. طبعاً هر کار تازه‌ای ممکن است اشکالاتی داشته باشد و این امر نباید موجب ارزیابی‌های شتاب‌زده و نومیدی شود و نباید از موضع حمایت رئیس‌جمهوری که هنوز کار خود را شروع نکرده است به وادی انتقاد سخت و مخالفت افتاد. سیدمحمد خاتمی واکنش‌های تند را بعضاً متاثر از نارضایتی‌های انباشته‌شده جامعه و توقعات برآمده از انتخابات و بعضاً ناشی از برخی پیش‌داوری‌ها و ذهنیت‌های نادرست و بی‌اطلاعی از فرآیند انتخاب دانست و افزود: «ما هم ضمن تایید انتخاب‌های خوبی که شده است بر این باوریم که در بعضی موارد می‌شد خیلی بهتر عمل کرد ولی به جناب پزشکیان احترام می‌گذاریم و ایشان را صاحب حق در انتخاب همکارانشان می‌دانیم و از ایشان انتظار معجزه در هر شرایطی نداریم. طبعاً علاقه‌مند و خواستار آن هستیم که به وعده‌هایی که داده‌اند پایبند باشند و ان‌شاءالله چنین خواهد شد.
ضرورت بازگشت ظریف
ظریف هنوز هم نگران است و چون کوه پشت مسعود پزشکیان ایستاده. حتی پس از شوک شبانه استعفایش که در انتقاد به کابینه دولت جدید، خودش در ایکس منتشر کرد و واکنش‌های زیادی هم داشت. آن‌گونه که سازندگی گزارش داده: توئیتی که طولی نکشید و از سوی او توضیح داده شد. ظریف این‌بار در اینستاگرام نوشت: «پیام دیشب بنده به معنای پشیمانی یا ناامیدی از دکتر پزشکیان عزیز یا مخالفت با واقع‌گرایی نیست؛ بلکه به معنای تردید در مفید بودن خودم در معاونت راهبری است.» ظریف با تمام توانش برای حمایت از پزشکیان به میدان آمد تا نگذارد سال‌ها حضور تندروها و خالص‌سازان مجدداً تکرار شود. پس از پیروزی پزشکیان در انتخابات ریاست‌جمهوری، سخن از تشکیل شورای راهبری به میان آمد. شورایی که با حکم مستقیم رئیس‌جمهور جدید، ریاستش را محمدجواد ظریف بر عهده داشت. آن‌طور که ظریف اعلام کرده بود، کار این شورا که متشکل از کمیته‌های تخصصی است، تعیین کابینه به‌ویژه وزراست. پس از اینکه استعفای محمدجواد ظریف در فضای مجازی پخش شد، حسام‌الدین آشنا در واکنش به این استعفا نوشت: «قانون کشور را از خدمات این افراد در مشاغل بالای دولتی محروم کرد؛ ۱- سفیران، دانشجویان، ماموران دولتی و کارآفرینانی که در برخی کشورهای خارجی صاحب فرزند شده‌اند. ۲- ایرانیانی که در برخی کشورهای خارجی متولد شده‌اند. این قانون قابل اصلاح است اما آثار سرمایه‌سوز آن قابل جبران نیست.» آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات ایران در توئیتی در واکنش به استعفای محمدجواد ظریف نوشت: «از اعلام کناره‌گیری جنابعالی بسیار متاسف شدم.» نکته قابل توجه، واکنش معنادار پسر پزشکیان بلافاصله بعد از استعفای ظریف است که حاکی از شکایت او از این استعفا بود. فارغ از واکنش‌هایی که بیشتر مختص به طیف اصلاح‌طلب و میانه‌رو بود، اصول‌گرایان مخالف ظریف نیز طبق معمول بیکار ننشستند و تلاش دارند از آب کره بگیرند.
تنها وزیر زن پیشنهادی
«محمد‌صالح جوکار»، رئیس کمیسیون امور داخلی و شوراهای مجلس شورای اسلامی با اشاره به معرفی «فرزانه صادق‌مالواجرد» به عنوان وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی دولت چهاردهم اظهار داشت: در جلسه کمیسیون امور داخلی و شوراها با وی مشخص شد که وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی متخصص حوزه شهرسازی است و اشراف کامل به سیاست‌های کلان مسکن دارد. آن‌گونه که ایرنا گزارش داده: وی تاکید کرد: این ویژگی تاثیر قابل توجهی بر اجرای برنامه‌های این وزارتخانه خواهد داشت. جوکار افزود: مالواجرد ضمن قبول داشتن قانون جهش تولید مسکن، معتقد است که اجرای این قانون باید تسریع شده و مطالبات مردمی در حوزه مسکن واگذار شود. رئیس کمیسیون امور داخلی و شوراها در مجلس شورای اسلامی گفت: عده‌ای در مجلس بر این باورند که وزارت راه و شهرسازی مردانه است، اما سابقه و برنامه وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی نشان داد که وی تجربه و اقتدار کافی را برای هدایت این وزارتخانه عریض و طویل دارد. فرزانه صادق‌مالواجرد از سوی «مسعود پزشکیان»، رئیس‌جمهوری دولت چهاردهم به عنوان وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی برای رای اعتماد به مجلس معرفی شد. صادق‌مالواجرد پیش از این به عنوان دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی در این وزارتخانه فعالیت داشته است.
80 درصد پرستاران شیراز در اعتصاب
اعتصاب گسترده پرستاران از روز شنبه 13 مرداد شروع شد و از روز دوشنبه 15 مرداد به اوج خود رسید. در این مدت آنها با تماس‌های متعدد نیروهای امنیتی، تهدید به اخراج و تشکیل پرونده‌های امنیتی مواجه شده‌اند. رئیس دانشگاه شیراز اعلام کرده که تمام پرستاران معترض اخراج می‌شوند. آن‌گونه که هم‌میهن گزارش داده: نزدیک به ۹ بیمارستان شیراز و یکی از بیمارستان‌های کرج، در هفته‌ای که گذشت با بحران شدیدی روبه‌رو شدند. پرستاران آنها در اعتراض به اضافه‌کار اجباری، اجرا نشدن قوانین، حقوق پایین، کار سخت و فراوان، توهین‌ها و تهدیدها، دست از کار کشیدند و در خانه نشستند. حالا تنها خواسته آنها حضور رئیس‌جمهوری برای رسیدگی مستقیم به مشکلاتشان است. بیمارستان‌های شیراز وضعیت وخیم‌تری دارند. آن‌طور که گفته می‌شود در کرج، وضعیت آرام شده و تنها پرستاران بخش اورژانس بیمارستان امام علی دست به این اعتراض زده بودند اما در شیراز حدود ۹۰ درصد از پرستاران اعتصاب کرده‌اند، اتاق‌های عمل و بخش‌های دیگر تعطیل شده‌اند و بیمارستان‌ها برای جبران نیرو دست به دامان بیمارستان‌های تهران، ارتش، ماماها، سربازان سلامت و دانشجویان پرستاری شده‌اند. پرستاران معترض منتظرند مدیران بیمارستان‌ها با آنها تماس بگیرند و خبر دهند، وضعیت درست شده، شرایط فراهم است و به بخش‌هایشان برگردند، در عوض اما نهادهای امنیتی و سرپرستاران با آنها تماس گرفته‌اند؛ تهدید کرده‌اند و خبر از اخراج و تشکیل پرونده و احضار داده‌اند. این‌بار اما همه به میدان آمده‌اند؛ پرستاران رسمی، طرحی، قراردادی و شرکتی. در حالی که در تجمعات و اعتراضات قبلی اغلب معترضان از نیروهای رسمی بودند.