همچنان در پی صیانت
مجلس چه نقشهای برای فضای مجازی کشیده است؟
متن کامل آخرین نسخه طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی که این بار با نام «طرح نظام تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی» در دستور کار کمیسیون مشترک صیانت قرار گرفته، منتشر شد. این نسخه که در اختیار «شرق» قرار گرفته، ویرایش نهم بهمنماه است؛ همان ویرایشی که قرار است به احتمال زیاد به شورای نگهبان برود و در صورت تایید شورای نگهبان به قانون تبدیل خواهد شد. نکته درخورتوجه در این متن، تغییرات عمدهای است که در اصلاحات صورت گرفته که در سطح تغییر کلمات و عبارات باقی مانده است و خبری از رفع ایرادات اساسی آن که بارها از سوی فعالان صنفی و تشکلهای تخصصی مورد اشاره قرار گرفته، نیست. از رفع ایرادات گسترده مرکز پژوهشها هم خبری نیست و همچنان میتوان نشانههای محدودسازی اینترنت را در متن نهایی دید. در فرآیند تدوین طرحی برای سامانبخشی فضای مجازی که تاکنون پنجبار متن طرح تغییر کرده است، همچنان نگاه مجلس یا در حقیقت اقلیت تندرو مجلس تاکید بر محدودسازی شبکههای مجازی خارجی و ایجاد رانت برای پلتفرمهای مجازی داخلی که تجربه چند سال اخیر نشاندهنده عدم استقبال کاربران ایرانی به سبب ضعف امنیتی و تکنولوژیک آنها بوده» داشته است. در متن نهایی بر راهاندازی اینترنت ملی که نگرانی بسیاری ازجمله کاهش چشمگیر سرعت اینترنت و قطع دسترسی به جامعه آزاد اطلاعاتی را دربر خواهد داشت، تاکید شده است. همچنین نقش نیروهای نظامی هم همچنان پررنگ باقی مانده و طبق ماده 9 این متن کارگروه مدیریت گذرگاه مرزی متشکل از رئیس مرکز ملی فضای مجازی بهعنوان رئیس کارگروه و نمایندگان دادستان کل کشور، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان پدافند غیرعامل، وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی، ستاد کل نیروهای مسلح و سازمان اطلاعات سپاه ایجاد میشود تا نسبت به امنیت ارتباطات و اطلاعات و مدیریت ترافیک ورودی و خروجی کشور در گذرگاههای مرزی تصمیمات لازم را اتخاذ کند.
توافق نزدیک
هفته گذشته و با دیدار علی باقری مذاکرهکننده ارشد ایران و انریکه مورا نماینده اتحادیه اروپا، مذاکرات دور هشتم از سر گرفته شد. گمانهزنیهای رسانهای نشان میدهد کار به جاهای حساس رسیده و برخی اظهار امیدواری میکنند که به زودی توافق نهایی بازگشت همه طرفها به تعهدات برجامی امضا شود اما گمانههای این حرف چیست؟ در روزهای گذشته میخاییل اولیانوف، دیپلمات کهنهکار روس که رئیس هیات این کشور در وین هم هست در گفتوگویی با اعلام اینکه سند نهایی برای احیای برجام پیشنویس شده است، جزئیاتی را درباره این سند و وضع فعلی مذاکرات وین مطرح کرد. اولیانوف به روزنامه کامرسنت روسیه گفت که مسکو به دنبال به سرانجام رساندن مذاکرات وین درباره احیای توافق هستهای تا آخر فوریه است. وی ادامه داد: این سند بندهای متعددی دارد که باید بیشتر روی آن کار شود اما سند روی میز است. طولانی است و بیش از 20 صفحه دارد. این مبنای به پایان بردن مذاکرات در مدتی کوتاه است. سپس شبکه خبری لبنانی المیادین نیز در مطلبی به نقل از منابع آگاه خود از وجود یک پیشنویس 20صفحهای خبر داد که هنوز در حال بررسی و مذاکره است. طبق گزارش خبرنگار المیادین، «پیشنویس یک سند ۲۰صفحهای تهیه شده است که چارچوب یک توافق سیاسی جامع را مشخص میکند». در ایران اما حسین امیرعبداللهیان وزیرخارجه کشورمان، مهمان بهارستانیها بود و در نشستی غیرعلنی به توضیح جزئیات مذاکرات وین پرداخت. سیدنظامالدین موسوی سخنگوی هیاترئیسه در توضیح این نشست، گفت: آقای امیرعبداللهیان در گزارش خود به تحریم اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی اشاره کرد و گفت: «آمریکاییها اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی را طی زمانهای مختلف تحریم کردهاند بنابراین یکی از محورهای جدی در مذاکرات، رفع تحریم افراد کلیدی است، بهویژه افراد و اشخاصی که در اقتصاد و معیشت مردم میتوانند نقش داشته باشند.» اما در حالی که همه در وین و پایتختهای ایران و 1+4 دنبال رسیدن به توافق هستند و حتی دولت آمریکا هم چنین ادعایی دارد، گروهی متشکل از ۳۳ سناتور جمهوریخواه آمریکایی در نامهای خطاب به بایدن تهدید کردند در صورتی که به کنگره اجازه ندهد شرایط توافق با ایران را بررسی کند و درباره آن رای دهد، برای ممانعت از اجرای آن از هیچ تلاشی فروگذار نکنند.
تندباد در سفره کوچکِ بازنشستگان
خبرگزاریها گزارش دادند که دولت در نامهای خطاب به مجلس شورای اسلامی که امضای رئیسی را پای خود دارد، 16 لایحه دولت دوازدهم از جمله «لایحه همسانسازی حقوق بازنشستگان» را پس گرفته است. در گزارش روزنامه جمهوری اسلامی آمده است: حالا میفهمیم صداقت حضرات مدعی چه عیاری دارد. همین مجلس بود که با 209 امضا از دولت دوازدهم میخواست برای معیشت بازنشستگان و همسانسازی حقوقشان کاری بکند. همین مجلس است که چون دولت عوض شد، نهتنها دنبال امضای 209نفره خود را نگرفت که در برابر بازپسگیری لایحه توسط دولت رئیسی، هیچ کاری نکرد. انگار فقط در دولت سابق، باید پیگیر حق این قشر نجیب میبود و در دولت لاحق که همسوست باید تغییر موقعیت داد و لایحه را هم دودستی تحویل داد! آن هم لایحهای که دوفوریت داشت. مهم نیست بازنشستگان این «لطف؟!» را به حساب دولت بگذارند یا مجلس یا هردو. مهم این است که دوستان ثابت کردهاند، حال و روز بازنشستگان برایشان مهم نیست که اگر بود، وضعیت این نمیشد که اتفاق افتاد. به بازنشستگان باید گفت، منتظر لایحه همسانسازی نباشید. این تنور خاموش است. نانی در آن پخته نمیشود برای سفره کوچک شما. هرچند یکی از نمایندگان مجلس گفته است: «دولت سیزدهم لایحه جدیدی را به این منظور ارائه کرده است. وی در پاسخ به این پرسش که لایحه جدید چه ویژگی دارد، گفت به دلیل مشغلههای رسیدگی به لایحه بودجه سال 1401 هنوز جزئیات این لایحه را بررسی نکرده است.» معلوم نیست در این کشاکش لایحهای باید امیدوار باشیم یا ناامیدانه باید برای روزهای سختتر آماده شویم. انگار دولتی که لیبرالش میخواندند -و به هزار تیر و طعنه آن را مینواختند- بیشتر به فکر بازنشستگان بود تا دولتی که انقلابی مینامندش! بگذریم، مثل کسی که به چاه افتاده است و دستش از زمین و زمان کوتاه است، منتظر میمانیم تا ببینیم لایحه دولت انقلابی چه انقلابی در سفره و زندگی بازنشستگان ایجاد میکند. ناامیدمان نخواهند کرد آیا؟
محتوای نامههای جلیلی
سعید جلیلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در سخنرانی خود با عنوان پشت خیمه دشمن در حسینیه جماران، درباره برخی موضوعاتی که اخیراً درباره وی مطرح شده است، توضیحاتی ارائه داد. وی درباره برخی از اخبار نسبت به نامه منتسب به او در نقد مذاکرات برجام گفت: میگویند فلانی 100 صفحه یا ۲۰۰ صفحه نامه نوشته است، اما چرا چنین فضایی اکنون طراحی میشود؟ من که قبلاً گفتهام برجام سند طلبکاری ملت است و در دانشگاه باید برجامخوانی راه بیفتد. اما مگر صحنه ما این مسائل است. جلیلی گفت: من همیشه مکاتباتی داشتم و وظیفه خود میدانم نظراتم را بیان کنم. دولت قبل در پایان دوره خود گزارشی درباره برجام داد، من آن را بررسی کردم و مواردی که با واقعیت مطابقت نداشت بیان کردم. این نامه مربوط به شش ماه پیش و در نقد گزارش دولت قبلی در زمینه دستاوردهای برجام بود. البته این مسائل ارزش پرداختن ندارد.
دور پنجم مذاکرات تهران-ریاض چه زمانی است؟
وزیر خارجه عراق در گفتوگو با همتای سعودی خود دلایل تاخیر در برگزاری دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان را بررسی کرد. آنگونه که ایسنا به نقل از سایت وزارت خارجه عراق گزارش داده است، فؤاد حسین، وزیر خارجه عراق، در تماسی تلفنی با فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان، دلایل تاخیر در برگزاری دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان را بررسی و دوطرف نظرات خود را در این مورد مطرح کردند. وزیر خارجه عراق در این گفتوگو تاکید کرد: دولت عراق با تمام توان و با بهکارگیری تمام روابط خود تلاش میکند که فرصت مناسبی برای تفاهم میان تهران و ریاض ایجاد کند. در گذشته مصطفی الکاظمی، نخستوزیر عراق، در تماسی تلفنی با سیدابراهیم رئیسی، رئیسجمهور کشورمان، رایزنی کرد. ایرج مسجدی سفیر جمهوری اسلامی ایران در بغداد اخیراً در اظهاراتی تاکید کرده بود که دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان به زودی در بغداد برگزار خواهد شد. مسجدی به موعد دقیق برگزاری این مذاکرات و جزئیات آن نپرداخت. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان هم پیشتر در یک نشست خبری با «فؤاد حسین» وزیر خارجه عراق در تهران با اشاره به نقش بغداد در برگزاری چهار دور مذاکره بین ایران و عربستان اعلام کرد: عربستان سعودی با صدور ویزا برای سه تن از دیپلماتهای ایران به عنوان دیپلماتهای مستقر در سازمان کنفرانس اسلامی در جده موافقت کرده و ویزای این دیپلماتها دریافت شده است، او همچنین به تازگی در مصاحبه با الجزیره صدور روادید برای دیپلماتهای ایرانی برای حضور در جده را نشانهای مثبت و خوب عنوان کرد.
گزارشخواهی اژهای درباره بازار سهام
رئیس قوه قضائیه گفت: هیات تحقیق و تفحص از سازمان بورس باید گزارشی جامع، متقن و مستند تدوین کند و دستگاه قضایی نیز در تحقق این مهم از هیچ کمک و مساعدتی به هیات مزبور فروگذار نخواهد کرد. غلامحسین محسنیاژهای، در نشست با اعضای هیات تحقیق و تفحص از سازمان بورس و بازار سرمایه، تحقیق و تفحص را از ابزارهای مهم نظارتی مجلس دانست و اظهار کرد: در مقوله پراهمیت تحقیق و تفحص بعضاً گلایههایی دوطرفه از سوی نمایندگان مجلس و مسوولان قوه قضائیه مطرح میشود؛ نمایندگان از طولانی شدن فرآیند رسیدگی قضایی و مشخص نبودن نتیجه در باب گزارشهای ارجاعی تحقیق و تفحص گلایهمندند و در سوی مقابل این گلایه در قوه قضائیه از مستند و متقن نبودن گزارشهای تحقیق و تفحص مجلس، کلی بودن این گزارشها و همچنین ضمیمه نشدن مستندات کافی به آنها وجود دارد. رئیس دستگاه قضا بر همین اساس از نمایندگان مجلس و اعضای هیاتهای تحقیق و تفحص خانه ملت در باب موضوعات مختلف خواست تا با عزمی راسخ در راستای تقویت و تحکیم همکاری با قوه قضائیه جهت اتقان، شفافیت، مستدل و قابل دفاع بودن گزارشها و پروندههای تحقیق و تفحص، اقدام کنند. رئیس قوه قضائیه تحقیق و تفحص از سازمان بورس و بازار سرمایه را از موضوعات بسیار حائز اهمیت دانست و با برشمردن دلایل این اهمیت، گفت: موضوع بورس، دربرگیری بالایی در جامعه دارد و چند ده میلیون از افراد جامعه که عمدتاً از طبقات متوسط و پایین هستند، در این بازار اقدام به سرمایهگذاری کردهاند و بعضاً علاوه بر دارایی خود، سرمایه اعضای خانوادهشان را نیز به این بازار آوردهاند. محسنیاژهای گفت: در جریان تحقیق و تفحص باید با اتخاذ تدابیر و راهکارهایی تخصصی و عالمانه، تمامی ابعاد و زوایای مقوله بورس شفاف و روشن شود تا هم شرایط استیفای حقوق مردم فراهم شود و هم از بروز مشکلات و آسیبهای مشابه بعدی پیشگیری شود و جنبه بازدارنده موضوع نیز تقویت شود. تدوین و نهایی کردن گزارش تحقیق و تفحص در کوتاهترین زمان ممکن توصیه دیگر قاضیالقضات به اعضای هیات تحقیق و تفحص از سازمان بورس بود. رئیس قوه قضائیه در ادامه پیشنهادی به اعضای هیات تحقیق و تفحص از سازمان بورس ارائه کرد و خطاب به آنها گفت: با توجه به زمانبر بودن فرآیند نهایی شدن، قرائت و ارجاع گزارشهای تحقیق و تفحص، اعضای هیات تحقیق و تفحص از سازمان بورس میتوانند در طول بررسیها و تحقیقات خود، بهمحض مشاهده تخلف و جرم، موضوع را موردی با سرعت و فوریت به هیاتهای رسیدگی به تخلفات، شعبه دادسرا و سایر مراجع قضایی ارجاع دهند تا هم از گسترش دامنه تخلف و جرم جلوگیری شود و هم در حصول نتیجه نهایی تحقیق و تفحص، تسریع و تسهیل صورت گیرد.
♦♦♦
ایسنا: علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در توئیتی نوشت: دستور کار مذاکرهکنندگان ایرانی برای ادامه دور هشتم گفتوگوها به دقت مشخص شده است. توافقی که طی آن تحریمهای شکلدهنده فشار حداکثری رفع نشود، موجب شرطی شدن اقتصاد کشور شده و نمیتواند مبنای توافق خوب باشد.
ایلنا: غلامعلی جعفرزاده، نماینده مجلس پیشین، گفت: رئیسی آدم دلسوز و زحمتکشی است و میخواهد کشور را درست کند اما انصافاً مشاورانی ضدمردمی دارد و شعارهای او روی زمین مانده است. بازپس گرفتن لایحه همسانسازی حقوق بازنشستگان کار بسیار اشتباهی بود.
ایسنا: سیدرضا اکرمی، عضو جامعه روحانیت مبارز، گفت: گاهی نمایندگان نطقهایی میکنند و به کسانی میتازند و بر آنان خرده میگیرند که نیستند تا جوابشان را بدهند و از خود دفاع کنند در حالی که این تندیها و نبشقبرکردنها فایدهای به حال کسی ندارد.
ایلنا: محمدجواد حقشناس تاکید کرد: در قانون اساسی بر حقوق اساسی مردم از جمله آزادی بیان، حق انتخاب و تعیین سرنوشت در برهههای مختلف همچون انتخابات و راهپیماییها و... تاکید شده است اما مشاهده میکنیم تحقق همین خواستهها با مشکلات جدی روبهرو است.
مهر: پس از انتشار مطالبی در خصوص ارسال نامه از طرف حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان به رهبر معظم انقلاب در خصوص مذاکرات وین، یک منبع آگاه در وزارت امور خارجه این موضوع را تکذیب کرد.
جماران: مسعود پزشکیان، نماینده تبریز، گفت: یک تعداد از این برادران پشت تریبونها میگفتند برجام نیمساعته تصویب شد، برجام خیانت است و اصلاً مطالعه نکردهاند؛ ولی الان میگویند ما فقط برجام را میخواهیم و چیز دیگری نمیخواهیم.
ایرنا: سرلشکر سید یحیی صفوی، دستیار و مشاور عالی فرمانده
کل قوا گفت: منطقه خلیجفارس و تنگه هرمز به لحاظ اهمیت در دنیا کمنظیر است. این منطقه به لحاظ موقعیت جغرافیایی ذاتاً برای قدرتهای جهانی دارای اهمیت است.
مهر: حسین طائب، رئیس سازمان اطلاعات سپاه، گفت: دشمن همه تلاش خود را برای انجام خرابکاریها در داخل کشور در دستور کار قرار داده که انسجام دستگاههای اطلاعاتی در دوره جدید، اشراف اطلاعاتی و مقابله با سرویسها و عناصر آنها را افزایش خواهد داد.
برنا: سمیه محمودی، سخنگوی کمیسیون تدوین آییننامه داخلی مجلس، گفت: اگر شفافیت یکبار دیگر به صحن بیاید و رای نیاورد، از دستور کار خارج است و باید هیاترئیسه پاسخگوی این موضوع باشد.
♦♦♦
بیتفاوت نباشیم
اعتماد نوشت: علی ربیعی، سخنگوی دولت سابق، گفت: در دیدار با چند تن از ناشران معتبر، بحث از نیاز امروز جامعه ایران به نظریهپردازی و ضرورت گسترده شدن ساحت اندیشهورزی درگرفت. در این میان، موضوع هشدارگونه و قابل توجهی از سوی دوستان ناشر مطرح شد که هرچه جلوتر میرویم پیوندهای بین دانشگاه و ناشران کمرنگتر میشود. یکی از دوستان ناشر، به این نکته اشاره میکرد که مدتهاست مانند گذشته، کتابی قابل توجه و حاوی نظریههای عمیق از فضای دانشگاهی کشور به دست ناشران برای چاپ نمیرسد. به نظرم این نشانهها، هشداری جدی برای کاسته شدن از ساحت اندیشهورزی، چالشهای نظری و ساخته شدن ذهنها برای حل مسائل کشور است که نباید نسبت به آن بیتفاوت بود.
مدافعان ارز 4200تومانی چه کسانی هستند؟
ایران نوشت: شمسالدین حسینی وزیر اقتصاد دولت احمدینژاد و نماینده کنونی مجلس گفت: میتوانیم نظام ارزیمان را اصلاح و حذف ارز 4200تومانی را دنبال کنیم بدون اینکه مثلاً قیمت دارو تغییر کند. الان دو نرخ ارز داریم، یک ارز 4200تومانی و یک ارز مثلاً 27 هزارتومانی که ارز 4200تومانی را به واردکننده دارو و مواد اولیه دارویی میدهیم و آن را کنترل میکنیم تا دارو به دست بیمار برسد مبادا افرادی که معتقد به تداوم ارز 4200تومانی هستند خود را علمدار حمایت از اقشار آسیبپذیر بدانند؛ اینها دانسته و ندانسته علمدار تخصیص ارز یارانهای با رانت ارز به گروههای خاص هستند و اصلاً چنین چیزی نیست که اصلاح نظام ارزی مترادف با اصلاح نظام حمایت است.
گشودن در تاریکخانه شرکت بازرگانی دولتی
اطلاعات نوشت: هیچکس نمیداند کالاهای اساسی واردشده توسط دولت با چند درصد سود به مردم فروخته میشود و اصولاً ضرایب صوری که دولت برای خودش در این فرآیند لحاظ کرده، چقدر است؟ این شیوه ناشفاف دهههاست که ادامه دارد و مختص دولت خاصی هم نیست، بنابراین در شرایط کنونی ربطی به تحریم و مسائل آن ندارد و حداکثر ممکن است هزینه مبادله را چند درصدی بالا برده باشد. اما اصل ناشفاهی و تاکید بر گشوده نشدن تاریکخانه شرکت بازرگانی دولتی، این ظن را ایجاد میکند که شاید بخش بزرگی از گرانیهای مواد غذایی نه در بازار و نه تقصیر واسطهها که درخور قیمتگذاری دولتی باشند. سوال بزرگ این است که آیا دولت بهعنوان بزرگ تاجر، مسوول بخش بزرگی از گرانی غذاست؟
به مشکلات دامن نزنید
جمهوری اسلامی نوشت: هر زمانی شرایط اقتصادی و امنیت و تامین آزادیهای مشروع در جامعه خوب باشد، دوستان انقلاب بهتر و بیشتر میتوانند به تشریح اهمیت آن بپردازند و هر وقت شرایط خوبی وجود نداشته باشد، کوتاه میآیند و حتی گاهی بعضی افراد از گفتن و نوشتن خودداری میکنند و در مقابل، عناصر مخالف یا حتی کسانی که دچار تردید و اشتباهاتی در محاسبات شدهاند، با تحلیلهای منفی درصدد انکار اهمیت انقلاب برمیآیند. آن کوتاه آمدنها و این منفیبافیها در سالهای اخیر بیشتر شده و شرایط نامناسب اقتصادی و نادیده گرفته شدن حقوق مردم در بخشهای مربوط به آزادی بیان و قلم و انتخاب بر اساس آنچه در قانون اساسی جمهوری اسلامی مورد تاکید و تصریح قرار گرفته، زمینه را برای دامن زدن به این وضعیت فراهم کرده است.