خیابان‌های ناآرام
روحانی: اعتراض حق همه مردم است، اما اجازه ناامنی در جامعه را نباید بدهیم
اعلام ناگهانی افزایش قیمت بنزین در بامداد جمعه 24 آبان‌ماه به جامعه ایران شوک وارد کرد. اگرچه زمزمه‌هایی مبنی بر سهمیه‌بندی و دونرخی شدن بنزین پیش از آن شنیده شده بود، اما تاریخ مشخصی برای اجرایی شدن و حتی خبری از قطعی شدن چنین تصمیمی منتشر نشده بود. با اعلام تصمیم سران سه قوه برای سهمیه‌بندی بنزین و تعیین قیمت‌های 1500تومانی برای بنزین سهمیه‌ای و سه هزارتومانی برای بنزین آزاد، موجی از انتقادات و اعتراض‌ها به این تصمیم و شیوه اتخاذ و اعلام آن آغاز شد. روزنامه ایران نوشت: «اعتراض‌ها به این مصوبه از همان روز اول آغاز شد و روز شنبه اوج گرفت و شهرهای مختلفی را دربر گرفت. اما آنچه به نگرانی‌ها دامن زد سوق یافتن اعتراضات از شیوه‌های مدنی به سمت اقدامات تخریبی بود. تحرکات مشکوکی که به آتش زدن و تخریب اموال عمومی محدود نماند و برخی مراکز و فروشگاه‌های خصوصی هم از گزند حریق مصون نماندند... کیفیت تصمیم‌گیری و آنچه در جریان نبودن مجلس به عنوان نهاد قانونگذاری خوانده شده، نیز انتقاد دیگری است که از سوی برخی و به‌خصوص مجلسی‌ها بیان می‌شود. نمایندگان آن‌گونه که در جلسات روز یکشنبه و دوشنبه بهارستان مطرح شد، ایراد می‌گیرند که شورای عالی هماهنگی اقتصادی کشور جای مجلس را گرفته و عملاً به قانونگذاری ورود کرده است. آنها همچنین به علی لاریجانی رئیس مجلس خرده گرفته‌اند که نباید مواضع خود در شورای یادشده را به مجلس تعمیم دهد. بر همین اساس برخی کارشناسان معتقدند شایسته بود این تصمیم‌گیری از کانال مجلس می‌گذشت.»
دفاع ربیعی از شیوه اعلام افزایش قیمت بنزین
یکی از انتقاداتی که به تصمیم سیاستگذاران برای افزایش قیمت بنزین وارد شده، این است که چرا این تصمیم بدون اطلاع‌رسانی قبلی اجرا شده و ساعت صفر شب جمعه برای اعلام آن انتخاب شده است. علی ربیعی، سخنگوی دولت، در پاسخ به این انتقاد ضمن دفاع از نحوه اطلاع‌رسانی اجرای طرح افزایش قیمت بنزین، گفت: «تجربه به ما نشان داده انتشار زودهنگام خبر دستاوردی جز فعال شدن قاچاقچیان، زد و بندها و هدر رفتن منابع عمومی ندارد. اگر این خبر را زودتر اعلام می‌کردیم برخی اقدام به ذخیره کردن سوخت در منازل می‌کردند و در تجربه‌های قبلی در این زمینه آتش‌سوزی منجر به مرگ و خسارات مالی و جانی داشتیم.»
این در حالی است که این شیوه تصمیم‌گیری و اعلام آن نیز خسارت‌های شدیدی به دنبال داشت. اعتراض‌های مردمی که اوایل هفته گذشته آغاز شد، به سرعت رنگ خشونت گرفت. ایرنا خبر داد که تعدادی از اراذل و اوباش با حضور در خیابان‌های شیراز با اسلحه جنگی مردم حاضر در خیابان را برای تغییر مسیر تهدید می‌کردند. خبرگزاری فارس هم خبر داد که در جریان درگیری‌های یکشنبه شب (26 آبان) شیراز اغتشاشگران یک خودرو آتش‌نشانی را که در حال انجام ماموریت بود به آتش کشیدند. در نقطه دیگر آتش زدن شعب یکی از بانک‌ها منجر به آتش گرفتن طبقات فوقانی و منازل و مغازه‌های شهروندان شد. روز دوشنبه 27 آبان نماینده ولی فقیه در استان فارس اعلام کرد که اگر شورای تامین این استان نمی‌تواند اغتشاشات را جمع کند، فردا شخصاً و به همراه بسیج به میدان خواهد آمد. طبق گزارش ایسنا، امام‌جمعه شیراز گفت: «انتظار ما از شورای تامین استان برخورد با این عوامل است؛ بحث ما در مورد بنزین نیست، بحث این است که مسجد را آتش می‌زنند، زورشان به طلبه‌ای رسیده که همه زندگی‌اش ماهانه 600 هزار تومان است. اینها با دین خدا مشکل دارند.»
استان کرمانشاه نیز درگیر ناآرامی شد. معاون سیاسی، اجتماعی استاندار کرمانشاه اعلام کرد که در ناآرامی‌های این استان تعدادی از اعضای گروه‌های تکفیری و تعدادی از اعضای دیگر گروه‌های تروریستی شناسایی و دستگیر شدند. طبق گزارش روزنامه «ایران» روز شنبه در کرمانشاه سرگرد «ایرج جواهری» از پرسنل کلانتری 24 الهیه کرمانشاه به ضرب گلوله جان باخت. التهابات در بومهن هم چند کشته و مجروح داشت. در جریان آشوب‌های استان البرز هشت کلانتری و سه ایستگاه پلیس مورد حمله قرار گرفت. همچنین در جریان این حوادث سه مکان دولتی تخریب و شیشه‌های ۴۳ بانک استان شکسته شد. فرماندار شهرستان بهارستان (رباط‌کریم) هم گفته که 70 درصد بانک‌های این شهر تخریب شده‌اند. عصر روز یکشنبه (26 آبان) در شهر جدید پرند (اطراف تهران) افرادی اقدام به سرقت برخی اقلام از قبیل روغن، رب گوجه‌فرنگی و مواد شوینده از فروشگاه «اتکا» کردند. برخی افراد به ظاهر معترض ساختمان شهرداری منطقه یک شهر فردیس استان البرز را به آتش کشیدند که طبق گزارش‌ها حدود هفت کارمند این شهرداری در میان شعله‌های آتش و پشت‌بام این ساختمان گرفتار شدند و با دخالت امدادگران نجات یافتند. بر اساس گزارش این روزنامه، در اصفهان نیز ماحصل برهم خوردن نظم و امنیت عمومی تخریب کامل یکی از ادارات مخابرات شمال اصفهان و قطع تمام خطوط تلفن و تلفن‌های همراه، انسداد جاده اصفهان-فولادشهر، تخریب دوباره اموال شهری و به آتش کشیدن چند بانک، تخریب چند پمپ‌بنزین شهری و تعطیلی مابقی جایگاه‌های سوخت ناشی از ناامنی و اخلال در روند سوخت‌گیری مردم با تشکیل صف‌های طولانی، تلاش ناموفق برای حضور در چند کلانتری و ممانعت از تردد و تخریب خودروهای امدادی بوده است. حوزه علمیه زینبیه اصفهان نیز یکشنبه شب به آتش کشیده شد و کارگران خدمات شهری که مشغول پاکسازی خیابان‌ها بودند مورد حمله قرار گرفتند. در این بین خودرو آتش‌نشانی هم به آتش کشیده شد و عواملشان برای ساعتی گروگان گرفته شدند. در شهر قدس (اطراف تهران) هم آشوبگران به ساختمان‌های فرمانداری، دفتر امام‌جمعه، مصلی، شهرداری، بخشداری و تقریباً اکثر بانک‌های این شهرستان حمله و آنها را تخریب کرده‌اند. در گلشهر کرج هم یک مرکز تجاری به آتش کشیده شد که مغازه‌های مردم هم یا سوخته یا به غارت رفته است.
به اشرار کمک نکنید
در پی ناآرامی‌های رخ‌داده در نقاط مختلف کشور، رهبر معظم انقلاب در بیانات درس خارج خود در روز یکشنبه 26 آبان گفتند: «در این یکی دو روز خب یک حوادثی به دنبال مصوبه سران کشور، سران قوا اتفاق افتاد؛ دیروز، دیشب، پریشب، در برخی از شهرهای کشور؛ و متاسفانه مشکلاتی هم درست شد، تعدادی جان باختند و مراکزی تخریب شد؛ از این کارها هم شد در این یکی دو روزه. چند نکته را باید توجه داشت؛ اولاً وقتی یک چیزی مصوبه سران کشور هست، آدم باید با چشم خوش‌بینی به او نگاه کند، بنده در این قضیه سررشته ندارم یعنی تخصص این کار را ندارم، گفتم هم به آقایان؛ گفتم من چون نظرات کارشناس‌ها هم در این قضیه بنزین مختلف است، بعضی‌ها آن را لازم و واجب می‌دانند بعضی‌ها مضر می‌دانند، بنابراین من هم که صاحب‌نظر نیستم در این قضایا؛ گفتم من صاحب‌نظر نیستم لکن اگر سران سه قوه تصمیم بگیرند، من حمایت می‌کنم. من این را گفتم، حمایت هم می‌کنم. سران قوایند، نشستند با پشتوانه کارشناسی یک تصمیمی برای کشور گرفتند، باید عمل بشود به آن تصمیم؛ این یک نکته.» رهبر انقلاب در ادامه افزودند: «یقیناً بعضی از مردم از این تصمیم یا نگران می‌شوند یا ناراحت می‌شوند یا به ضررشان است یا خیال می‌کنند به ضررشان است، به هر تقدیر ناراضی می‌شوند، لکن آتش زدن به فلان بانک، این کار مردم نیست، این کار اشرار است؛ کار اشرار است. این مفاسد هیچ مشکلی را درست نمی‌کند جز اینکه علاوه بر هر مشکلی که هست، ناامنی را هم اضافه می‌کند. ناامنی بزرگ‌ترین مصیبت برای هر کشوری است، برای هر جامعه‌ای است، اینها قصدشان این است. در این دو روز تقریباً یعنی دو شب و یک روزی که از این قضایا گذشته همه مراکز شرارت دنیا علیه ما، این کارها را تشویق کردند؛ از خانواده منحوس خبیث خاندان پهلوی تا مجموعه خبیث و جنایتکار منافقان، اینها دارند مرتباً در فضای مجازی و در جاهای دیگر تشویق می‌کنند، ترغیب می‌کنند که این شرارت‌ها انجام بگیرد. من عرضم این است: هیچ‌کس به این اشرار کمک نکند؛ هیچ انسان عاقل و شایسته‌ای که به کشور خودش علاقه‌مند است، به زندگی راحت خودش علاقه‌مند است، به اینها نباید کمک بکند؛ اینها اشرارند، این کارها کار مردم معمولی نیست.»
رئیس‌جمهوری نیز در جلسه 26 آبان هیات دولت با تاکید بر اینکه اعتراض با اغتشاش جدا از هم است، اظهار کرد: اعتراض حق همه مردم است و می‌توانند اعتراض کنند، اما اجازه ناامنی در جامعه نباید بدهیم. حسن روحانی گفت: «خوشبختانه طبق آمار، آنهایی که اغتشاش کردند عددشان بسیار کم است. آنهایی که دنبال اغتشاش، تخریب اموال عمومی، آتش زدن و حمله کردن بودند، عددشان بسیار کم است... خودم فیلم‌های بسیاری از این موارد را دیدم. عدد اینها چند نفر و تعداد آنهایی که تخریب می‌کنند چند نفر هستند، عددی نیست.»
دروغ شرم‌آور
محمدجواد ظریف اعلام حمایت مقامات آمریکایی از «مردم ایران» را دروغی شرم‌آور خواند و گفت: پمپئو نخست باید پاسخگوی اقدامات اعلام‌شده تروریستی و جنایت علیه بشریت ضدمردم ایران باشد. طبق گزارش خبرآنلاین، وزیر امور خارجه ایران در واکنش به اظهارات مداخله‌جویانه و فریبکارانه کاخ سفید و وزیر امور خارجه آمریکا و برخی دولت‌های اروپایی در خصوص ناآرامی‌های اخیر در برخی شهرهای ایران اظهار داشت: اعتراض قانونمند حق مردم است که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به رسمیت شناخته شده است و نیازی به یادآوری و حمایت مزورانه رژیم‌هایی که هدف رسمی خود را وادار کردن ایران به اجرای خواسته‌های غیرمشروع و ضدقانونی آنها از طریق تحمیل فشار اقتصادی - حتی در حوزه غذا و دارو - بر شهروندان ایرانی اعلام کرده‌اند، ندارد. رژیمی که با اعمال تروریسم اقتصادی مانع رسیدن غذا و دارو به مردم عادی اعم از سالخوردگان و بیماران می‌شود هیچ‌گاه نمی‌تواند ادعای وقیحانه حمایت از مردم ایران داشته باشد. او همچنین تصریح کرد: کشورهایی که نتوانسته‌اند از خود هیچ توان و اراده‌ای در برابر تروریسم اقتصادی آمریکا نشان دهند و اکنون برای پنهان کردن ناتوانی خود از آشوب و برهم زدن نظم عمومی حمایت سیاسی و میدانی می‌کنند مسوولیت کلیه عواقب تحریکات خطرناک خود را برعهده خواهند داشت. اشاره ظریف به اظهارات مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، بود که اظهار کرده بود: ایالات‌متحده از نزدیک در حال رصد اعتراضات جاری در ایران است. طبق گزارش ایرنا، وزیر امور خارجه آمریکا دوشنبه‌شب (27 آبان) در جمع خبرنگاران گفت: ما هرگونه اقدام خشونت‌آمیز از سوی حکومت ایران علیه مردم این کشور را به شدت محکوم می‌کنیم و به شدت درباره گزارش‌ها مبنی بر وجود چندین کشته نگران هستیم. ایران باید فوراً دسترسی به اینترنت آزاد و باز را برای همه ایرانیان فراهم کند. جهان در حال نظاره است. پمپئو با اشاره به اعلام ازسرگیری فعالیت غنی‌سازی در سایت هسته‌ای فردو از سوی رئیس‌جمهوری ایران، گفت: از همین‌رو، ایالات‌متحده معافیت تحریمی در ارتباط با تاسیسات هسته‌ای فردو را لغو می‌کند و این تصمیم از 15 دسامبر 2019 (24 آذرماه) اجرا می‌شود. وزیر خارجه آمریکا مدعی شد: ایران در اصل فردو را به عنوان یک سایت مستحکم زیرزمینی ساخت تا به صورت پنهانی غنی‌سازی اورانیوم انجام دهد. از این‌رو، ایران هیچ دلیل مشروعی برای ازسرگیری غنی‌سازی در این سایت که پیشتر مخفی بوده است، ندارد. پمپئو همچنین بدون اشاره به خروج غیرقانونی کشورش از برجام در عین پایبندی کامل ایران به این توافق ادامه داد: ایران باید فوراً فعالیتش در آنجا را متوقف کند.
