رازهای ۳۸ در روزهای ۹۸

هاسمیک خانم فالگیر قهوه بود که وصف کراماتش از خانواده‌های ارمنی فراتر رفته و مراجعانی از راه‌های دور با نوبت‌دهی دیر داشت. زنی که می‌گفت کف قهوه ببُرد، در واژگونی فنجان لرزشی پیش بیاید، جام جهان‌نمای او آشفته و پیشگویی‌هایش ناگفته می‌شود. در آن دنیای کف‌ساخته به عمق یک فنجان، همیشه حیوانی برای صید و عددی برای قید داشت. فقط او می‌توانست از کف قهوه، فرق اسب با گاو یا شیر با گربه را تشخیص دهد و از جای انگشت اشاره مراجعه‌کننده در کف فنجان، فرق پیرزن بدگوی فامیل از دختر زیبای غریبه را تمیز دهد. همیشه عددی در فال هاسمیک خانم بود که بشارت دریافت نامه، بسته، خبر، کارت دعوت عروسی و... را می‌داد اما زمانش را به احتیاط به زبانش می‌آورد: ۷ روز، ۷ هفته، ۷ ماه یا ۷ سال بعد. این باور فیثاغورثی است که «همه چیز عدد است» و عدد را راهنما و مرشد فکر انسانی می‌داند که بدون این قدرت، کائنات تیره و مبهم می‌ماندند. شاگردان فیثاغورث معتقد بودند هر چیز که بتوان آن را شناخت، عدد دارد.

در فرهنگ‌های اساطیری اعداد از تقدس و تنفر برخوردار بودند؛ از عددهای فرد در اساطیر چین، به سعد و فرخندگی یاد شده است و آنها را نشانه سفیدی و روز و درخشندگی و آتش می‌دانستند و در نزد فیثاغورثیان این عددها غیرقابل حل و مذکر بوده‌اند و ماهیتی آسمانی داشته‌اند، اما عددهای زوج برای مردم چین نحس و نامبارک و نشانه تاریکی و شب و سرما و ماده و آب و زمینی‌اند و در نزد فیثاغورثیان این‌گونه عددها گذرا و مونث و خاکی بوده‌اند (فلسفه و فرهنگ، ارنست کاسیرر، ترجمه بزرگ نادرزاد).

بسامد اعداد گاه یک نشانه است؛ تکرارشوندگی رازآلودی که در سرنوشت جمعی تبدیل به یک انتظار پیشینی برای وقوع امری می‌شود. اعدادی که جان دارند و سخن می‌گویند. شرحی از رخدادها می‌شوند با نشانه‌های عددی. در مرور رویدادهای نیمه سال ۹۸ هم به یک عدد مشترک می‌توان رسید: 38. گویی عدد تقدیر امسال ما ایرانیان، ۳۸ است و بسامد این عدد در این شش ماه نشانه‌ای معنادار از گره‌خوردگی زندگی ما به یک عدد دورقمی؛ ۳۸ هزار یا میلیون یا میلیارد یا درصد یا سال یا...

اخبار سی‌وهشتی

در اخبار امسال ما عدد ۳۸ زیاد تکرار شده که جمع‌آوری اخبار سی‌وهشتی نمای خوبی از ایران نودوهشتی تا نیمه خود را نشان می‌دهد:

۱-  خسارت سیل فروردین امسال در ۲۵ استان کشور، ۳۸ هزار میلیارد تومان برآورد شد و برای جبران خسارات اعلام شد ۲۳ هزار میلیارد تومان از طریق بودجه تامین می‌شود و ۱۵ هزار میلیارد تومان در قالب تسهیلات خواهد بود. تا انتهای مردادماه اعلام شد که فقط ۳۸ درصد از خسارات سیل پرداخت شده است.

۲-  به گفته وزیر کشور، اعتراضات و تجمعات در پنج‌ماهه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۳۸ درصد کاهش داشته است.

۳-  در ۳۸ هزار روستای بالای ۲۰ خانوار در کشور دسترسی به آب، بهداشت، راه، گاز و ارتباطات ما بالای ۹۰ درصد است.

۴-  در نظرسنجی‌ها میزان رضایتمندی کلی مردم ایالات‌متحده از دونالد ترامپ به ۳۸ درصد رسیده است. آمار دیگری از وضع اقتصادی ایالات‌متحده نشان می‌دهد ۳۸ میلیون آمریکایی کوپن غذا دریافت می‌کنند.

۵-  نتایج یک نظرسنجی جهانی نشان می‌دهد حتی در کشورهایی که دموکراسی برقرار است، ۳۸ درصد مردم از امور کشورهایشان ناراضی هستند.

۶-  دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در واکنش به سقوط پهپاد آمریکایی از ایران بابت ساقط نکردن یک هواپیمای دیگر با ۳۸ سرنشین قدردانی کرد.

۷-  آمار گمرک ایران حاکی از کاهش 38درصدی ارزش تجارت ایران و آمریکا در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ است. ایران سال گذشته ۱۵۰۲ تن کالا به آمریکا صادر کرده بود با ارزش ۴۵ میلیون‌دلاری. در حالی که صادرات ایران در سال ۱۳۹۶ به آمریکا ۳۵۵۰ تن بود به ارزش ۱۳۲ میلیون دلار.

۸-  دولت روحانی خواستار بازگشت به تجربه 38ساله (از ۱۳۵۲ تا 1390) برای تفکیک بخش بازرگانی و صنعت و معدن شد و بر تشکیل وزارت بازرگانی اصرار داشت اما سران سه قوه مصوب کردند وظایف بازرگانی بخش کشاورزی که از وزارت صنعت، معدن و تجارت جدا و به وزارت جهاد کشاورزی محول شده بود دوباره به وزارت صنعت برگردد و قائم‌مقام بازرگانی در وزارت صنعت ایجاد شود.

۹-  بر اساس آمار منتشرشده سهم جمعیت بیکار فارغ‌التحصیل مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌ها از کل بیکاران ۳۸ درصد است که این سهم در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بالاتر است.

۱۰- محمدعلی نجفی، وزیر اسبق آموزش و پرورش و شهردار پیشین تهران پس از قتل همسر دومش میترا استاد، نامه‌ای در ۳۸ دقیقه نوشت که از قرائت بخش‌هایی از آن در کیفرخواست خود در دادگاهش اعلام نارضایتی کرد.

۱۱-  طبق اعلام رئیس سازمان امور مالیاتی، ۴۹۰ نفر بیش از هزار قطعه سکه خریده‌اند که ۳۸ نفر از آنها هر کدام بیش از پنج هزار قطعه سکه خریده‌اند و یک نفر هم به‌تنهایی ۳۸ هزار سکه بهار آزادی خریده است.

۱۲-  سازمان اورژانس کشور در تیرماه اعلام کرد از مجموع ۶۳۶ غریق از نظر تفکیک مکانی ۲۴۰ نفر معادل ۳۸ درصد از کل غریق‌ها در رودخانه‌ها، ۱۴ درصد در سایر محیط‌های آبی شامل حوض، جوی، آب انبار و...، ۱۱ درصد در دریاچه پشت سد، ۱۹ درصد در دریا، ۹ درصد در استخر کشاورزی، شش درصد در کانال آب و سه درصد در استخر شنا دچار غرق‌شدگی شده‌اند. تعداد ماموریت‌های سازمان اورژانس کشور نیز در سال جاری نسبت به سال گذشته ۳۸ درصد افزایش یافت.

۱۳-  در ایران به‌طور متوسط ۳۸ درصد افراد پیر، شغل دارند و ۶۰ درصدشان سواد دارند. جمعیت ایران در سال ۱۳۹۵ حدود ۷۹ میلیون نفر توسط مرکز آمار ایران گزارش شد و بر اساس برآوردهای صورت‌گرفته تا سال ۲۰۳۰ به ۹۰ میلیون نفر خواهد رسید. در سال ۲۰۱۷ حدود شش درصد از جمعیت ما ۶۵ سال و بالاتر بود که در سال ۲۰۳۰ به حدود ۱۰ درصد و تا سال ۲۰۵۰ به ۲۳ درصد می‌رسد. تا سال ۲۰۵۰ یک‌چهارم از جمعیت ایران در سنین سالمندی قرار خواهد گرفت و اگر سن سالمندی را ۶۰ یا ۶۵سالگی در نظر بگیریم می‌توانیم انتظار داشته باشیم که در سال‌های آینده ۳ تا ۴ درصد رشد جمعیت سالمند ایجاد شود که سه برابر رشد کل جمعیت کشور است (خبرگزاری‌های ایسنا و ایرنا).

۱۴-  معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده خبر داده نرخ بازماندگی از تحصیل دختران در مقطع ابتدایی از ۳۸ درصد ابتدای انقلاب به زیر چهار درصد رسیده است.

۱۵-  شورای شهر تهران تاکنون بیش از ۳۸ نامگذاری مربوط به مشاهیر فرهنگی، سیاسی، علمی و... در معابر پایتخت انجام داده که ۳۸ درصد اسامی مربوط به شهدا بوده است.

۱۶-  محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران پس از سفر به نیویورک و مخالفت با حضور در کاخ سفید برای ملاقات با ترامپ و در حالی که در طبقه ۳۸ ساختمان سازمان ملل با دبیرکل دیدار می‌کرد، از سوی دولت ترامپ تحریم شد.

۱۷-  آذری‌جهرمی، وزیر  ۳8ساله ارتباطات و فناوری اطلاعات، دومین «محمدجواد» خبرساز دولت روحانی که در ایام نوروز برای برقراری ارتباط سیار مناطق سیل‌زده فعال شد، سیل مقابله با سایت‌های شرط‌بندی را راه انداخت.

۱۸-  سیدابراهیم رئیسی که در انتخابات ریاست‌جمهوری ۹۶ با کسب ۱۵ میلیون رای و کسب ۳۸ درصد آرا از راهیابی به پاستور جا ماند، از اسفند گذشته در مقام رئیس قوه قضائیه کنار سران دو قوه دیگر می‌نشیند و سیل مبارزه با مفاسد اقتصادی را هدایت می‌کند و می‌گوید تفاوتی بین دانه‌درشت‌ها و دانه‌ریزها قائل نیست.

احوال نودوهشتی

سال ۹۸ با نگاه به آسمان شروع شد؛ یا باران بارید و سیل شد یا پهپاد پرید و میل شد. سروکار ما با آب بود. یا با شهرها و روستاهای زیرآب رفته یا نفتکش‌های خودی و غیرخودی روی آب که از ما گرفتند یا ما گرفتیم و تا پس ندادند، پس ندادیم. گام‌های سه‌گانه کاهش تعهدات برجامی تا اینجا در تلافی خروج آمریکا از برجام بود اما بیشتر اروپا را هدف داشت که بجنبد. با این حال فرانسه تلاش کرد با پیشنهاد مالی ۱۵میلیارددلاری به ایران، هم فعلاً برجام را زنده نگه دارد هم دیپلماسی مذاکره آمریکا و ایران را سرزنده. گرچه نه آمریکا میانجیگری‌اش را پذیرفته و نه ایران قصد مذاکره دارد. اما فعلاً سالاد برجام با سس فرانسوی امانوئل مکرون میل می‌شود. انگلیس که با بوریس جانسون گرفتار برگزیت است و آلمان هم با آنگلا مرکل نشسته در استقبال‌ها، فقط رئیس اینستکس معرفی می‌کند. مکرون، کوتاه‌مدتی پس از میزبانی ظریف در کاخ الیزه، او را دعوت کرد به مقر اجلاس سران گروه ۷ در بیاریتز و بعد از آن در نشست خبری مشترک با همتای آمریکایی خود گفت: «من معتقدم زمینه دیداری در سطوح بالا بین ایران و آمریکا فراهم است و شاید توافقی در زمینه ایران حاصل شود. نشست گروه ۷، شرایط را برای چنین دیداری فراهم کرده است.»

لوموند نوشته در مساله ایران، بالاخره «چیزی در حال تغییر است»، البته ممکن است مذاکرات درباره ایران «سخت و طولانی» باشد. اما چیزی که این روزنامه فرانسوی دیده شاید به کار فردای ما بهتر بیاید: «مکرون ترجیح می‌دهد بیش از «میانجیگری»، «ابتکار عمل» را در دست داشته باشد.» پیش از این یکی از روزنامه‌نگاران لیبراسیون نوشته بود با وجود اینکه کاخ الیزه از صحبت در مورد میانجیگری خودداری می‌کند، اما تلاش‌های مکرون نشان می‌دهد که فرانسه می‌خواهد توافق هسته‌ای را نجات دهد. به نوشته این روزنامه‌نگار، گفت‌وگوهای تلفنی اخیر میان امانوئل مکرون و حسن روحانی نشان‌دهنده تلاش‌های فرانسه برای حل این بحران است. با این حساب نگاه‌ها به نیویورک در اواخر شهریور و حضور سران جهان در مجمع عمومی سازمان ملل دوخته شده که گرچه قویاً دیدار یا تماس دوجانبه سران ایران و آمریکا رد شده اما روحانی احتمالاً با رئیس‌جمهور فرانسه و نخست‌وزیر ژاپن و عده‌ای از رهبران کشورها دیدار خواهد داشت و چه‌بسا فرجی شد.

فعلاً دیپلماسی در جاده دست‌انداز افتاده اما اقتصاد گویی در جاده هموارتری راه می‌رود؛ البته بخشی هم بستگی به اتفاقات جاده مخصوص دارد و وضعیت ایران‌خودرو. با بازداشت مدیران سابق و انتصاب روسای جدید، خود وزیر صنعت هم منتظر است که مردم تغییرات را حس کنند و امیدوار است که «فصل جدیدی از فعالیت خودروسازان آغاز شود». فغان همه هم از قیمت بالای خودروها بلند است از رئیس تا خریدار. اما حقیقت آن است که «دولت از نرخ باد غافل است». این عنوان یادداشتی است از روزنامه‌نگار قدیمی، احمد احرار در روزنامه اطلاعات ۱۸ شهریور ۱۳۵۲: «دولت آمریکا از دو کمپانی بزرگ اتومبیل‌سازی فورد و جنرال‌موتورز به دادگاه عالی شکایت برده است که قیمت محصولات خود را بالا برده و باعث افزایش هزینه زندگی شده‌اند. معلوم می‌شود دولت آمریکا از وضع بازارهای جهانی و نوسانات قیمت اتومبیل خبر ندارد یا شاید نمایندگان فورد و جنرال‌موتورز نتوانسته‌اند ادله محکمی برای توجیه عمل کمپانی‌ها‌ و جلب موافقت کمیسیون نرخ‌گذاری با افزایش قیمت اتومبیل ارائه کنند چون این خبر همزمان با اعلام نرخ جدید اتومبیل‌های ساخت ایران انتشار یافت و می‌دانیم مقامات مربوط بعد از آنکه اسناد و مدارک سازندگان اتومبیل‌های داخلی را دیدند و متقاعد شدند به علت بالا رفتن نرخ مواد خام و قطعات و لوازم ساخته‌شده در بازارهای بین‌المللی، تولید اتومبیل با نرخ فعلی صرف نمی‌کند با افزایش نرخ اتومبیل موافقت کرده‌اند والا دولت ما ده چندان نسبت به کلمه «گرانی» حساس است که دولت آمریکا. وانگهی قیمت اتومبیل چه ربطی به هزینه زندگی دارد؟ اگر یک درصد احتمال آن وجود داشت که افزایش قیمت اتومبیل با افزایش هزینه زندگی ارتباط پیدا کند، مطمئناً اتاق اصناف ساکت نمی‌نشست و اجازه نمی‌داد قیمت اتومبیل دیناری اضافه شود. همچنان که وقتی شنیده شد بعضی عناصر فرصت‌طلب درصدد برآمدند قیمت «باد» را از پنج قران به یک تومان افزایش دهند اتاق اصناف، با یک نهیب سوداگران باد را بر سر جای خودشان نشاند... و از دولت سر اتاق، باد همچنان ارزان است و فراوان!»

علاوه بر خودروها، اگر مرغ‌ها هم همراهی کنند اقتصاد هموارتر می‌شود. وضع گوشت قرمز فعلاً به تعادل رسیده؛ در حال حاضر قیمت تمام‌شده برای دامدار بدون سود حدود ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان است که با ۱۰ درصد سود ۳۸ هزار تومان می‌شود (یک ۳۸ دیگر!) مانده مرغ و تخم‌مرغ. طبق توافق با شرکت پشتیبانی امور دام کشور قرار است هر کیلوگرم تخم‌مرغ با قیمت ۵۵۰۰ تومان در محل مرغداری‌ها خریداری شود که به تدریج قیمت آن به شکل پلکانی افزایش می‌یابد. در اخبار آمده بود طبق مصوبه ستاد تنظیم بازار قیمت واقعی هر کیلوگرم تخم‌مرغ در محل مرغداری‌ها هفت هزار و ۷۴۰ تومان است. جالب اینکه همین مشکل گرانی تخم‌مرغ هم در سال ۵۲ بوده؛ البته آن زمان هفت هزار نبوده و هفت تومان بوده است و احرار اتفاقاً درباره‌اش نوشته: از بقال محله، چند قلم جنس خواستم. از جمله یک کیلو تخم‌مرغ.

عباس‌آقا، بقال محله ما جوان خوش‌مشربی است.  همان‌طور که تخم‌مرغ‌ها را در ترازو می‌کشید، گفت: «تخم‌مرغ چه ارزونه کیلویی هفت‌تومن!» مشتری دیگری که منتظر نوبت ایستاده بود دنبال حرف او را گرفت: «آخه قیمت مواد اولیه توی بازارهای بین‌المللی رفته بالا...» عباس آقا چپ چپ به مشتری نگاه کرد: «چه دخلی داره به تخم‌مرغ؟ زرده‌شو از خارج می‌آرن یا سفیده‌شو... گذشته از این خدا برکت بدهد به ماشین‌های جوجه‌کشی...» مشتری گفت: «اگه چهارکلاس بیشتر درس می‌خوندی می‌دونستی که تخم‌مرغ ترکیب میشه از آهن، فسفر، کلسیم و مقداری مواد آهکی...آهکش تو بازارهای داخلی گرون شده، بقیه‌ش هم تو بازارهای خارجی!»

سوال عباس‌آقا در مواجهه با گرانی کالاها حرف همه ماست: «زرده‌شو از خارج می‌آرن یا سفیده‌شو؟»