واکسن به جای گاز
پرداخت هزینه خرید واکسن از محل منابع مالی ایران در عراق
در هفته گذشته شرکت گاز ایران اعلام کرده بود عرضه گاز به عراق را در پی عدم پرداخت بیش از شش میلیارد دلار بدهی، کاهش داده است. در این زمینه سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی گفت: طبق قرارداد باید روزانه 50 میلیون متر‌مکعب گاز به عراق تحویل دهیم که تاکنون انجام شده، طبق همین قرارداد وقتی پول گاز صادراتی را دریافت نکردیم، می‌توانیم گاز این کشور را قطع کنیم. حمید حسینی افزود: ما با این اقدام بازار عراق را در حوزه گاز از دست نمی‌دهیم زیرا هیچ کشوری نمی‌تواند به این کشور صادرات گاز داشته باشد، در حوزه برق نیز عراق با میزان گاز دریافتی از ایران 6500 مگاوات برق تولید می‌کند، 1200 مگاوات هم به این کشور صادر می‌کنیم. در حالی که عراق 20 هزار مگاوات برق نیاز دارد، غیر از ایران هر کشوری به عراق برق صادر کند باز هم نیازها را پوشش نمی‌دهند. کل تولید برق عراق حدود 15 هزار مگاوات است و اگر بخواهد کار صنعتی و توسعه داشته باشد، نیازها بیشتر می‌شود، بنابراین سال‌هاست که خریدار برق و گاز ایران است. ضمن اینکه قطع برق یا گاز در صورت عدم دریافت مطالبات در تجارت معمول است، وقتی در شرایط زمستان خودمان هم به این گاز نیاز داریم و پول گاز صادراتی هم پرداخت نمی‌شود، قاعدتاً باید اقدامی انجام شود. وی ادامه داد: ما به اندازه کافی مدارا کردیم، به همه شکل توافق کردیم اما در اجرا به نتیجه‌ای نرسیدیم و اکنون مجبوریم به این شیوه عمل کنیم. باید جا بیفتد ما به این پول نیاز داریم و کشور ما در بدترین شرایط است. پول در حساب این کشور موجود است اما کشور ما برای اینکه 200 میلیون دلار پرداخت دارو کند با کمبود منابع مواجه است، وقتی پول در این کشور قفل باشد قاعدتاً نه به نفع عراق و نه ایران است. البته در انتهای هفته سخنگوی وزارت برق عراق اعلام کرد که ایران در خصوص بدهی‌های معوق با بغداد به توافق رسیده است و جریان معمول صادرات گاز به عراق را از سر می‌گیرد. احمد موسی، سخنگوی وزارت برق عراق به رویترز گفت: این توافق در دیدار میان رضا اردکانیان، وزیر نیروی ایران و مجید مهدی، همتای عراقی وی در بغداد برای ازسرگیری صادرات گاز در سطح معمول حاصل شد.
در این زمینه وزیر نیروی ایران گفت: توافق خوبی با مقامات عراقی برای برداشت وجوه ایران از عراق و پرداخت پول خرید واکسن ویروس کرونا از اروپا با استفاده از منابع مالی فعلی ایران در عراق حاصل شد.
حقوق هفت‌تپه پیش از واگذاری هم معوقه داشت
هفته گذشته فرهاد دژپسند به مجلس رفت تا به سوال احمد نادری، نماینده تهران و تعداد دیگری از نمایندگان درباره علت استنکاف وزارت اقتصاد در خصوص خلع‌ید از مالک فاقد اهلیت شرکت هفت‌تپه خوزستان پاسخ دهد. وزیر اقتصاد و دارایی توضیح داد: روش قیمت‌گذاری در بحث واگذاری‌ها امر بسیار مهمی است، اینکه گفته می‌شود در واگذاری هفت‌تپه چه قیمتی تعیین شده باید بررسی شود که این کار طبق چه روشی بوده و اینکه آیا منطبق بر قوانین و ضوابط بوده یا خیر. قیمت توسط فرد تعیین نمی‌شود بلکه هیات کارشناسی مامور تعیین قیمت است.
وی توضیح داد: بعد از نهایی شدن گزارش، موضوع توسط سازمان خصوصی‌سازی بررسی شده و بعد در هیات واگذاری قیمت نهایی می‌شود. هیات واگذاری متشکل از وزرای اقتصاد و دادگستری، روسای اتاق‌های بازرگانی و تعاون، نماینده دادستانی، سازمان برنامه و نماینده دستگاه ذی‌ربط است. در آن هیات قیمت براساس یک رویه تعیین می‌شود، بنابراین برای بحث قیمت باید روش تعیین‌شده را بررسی کرده و سال تعیین قیمت هم مورد توجه قرار گیرد. دژپسند خاطرنشان کرد: طبق مستندات قیمت تعیین‌شده برای واگذاری هفت‌تپه دقیقاً رعایت شده است. اعضای هیات واگذاری وقتی موضوع واگذاری را پیگیری می‌کردند نمی‌توانستند درباره آینده خریدار پیش‌بینی داشته باشند ضمن اینکه تا الان هم هیچ حکمی از قوه قضائیه در این باره صادر نشده است.
دژپسند درباره هفت‌تپه اظهار کرد: گفته می‌شود حقوق داده نشده است، ولی بررسی کنید که همان زمان واگذاری چقدر حقوق معوقه داشته است. گفتنی است مجلس از سخنان دژپسند قانع نشده و به وی کارت زرد داد.
آخرین وضعیت اخذ مالیات از خانه‌های خالی
دو فوریت طرح مالیات بر خانه‌های خالی در تیر‌ماه سال جاری در مجلس شورای اسلامی تصویب و پس از آنکه مجلس ۱۶ ایرادی را که شورای نگهبان به طرح گرفت، رفع کرد، در آذرماه از سوی شورای نگهبان به تصویب رسید. از طرف دیگر تاکنون ۱۰۹ هزار واحد مسکونی خالی از سکنه برای اخذ مالیات توسط وزارت راه‌و‌شهرسازی به سازمان امور مالیاتی معرفی شده است. بنابر ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم هر واحد مسکونی واقع در کلیه شهرهای بالای یکصد هزار نفر جمعیت که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور موضوع تبصره (۷) ماده ۱۶۹ مکرر این قانون، در هر سال مالیاتی در مجموع بیش از ۱۲۰ روز ساکن یا کاربر نداشته باشد به عنوان خانه خالی شناسایی شده و به ازای هر ماه بیش از زمان مذکور، بدون لحاظ معافیت‌های تبصره (۱۱) ماده ۵۳ این قانون، ماهانه مشمول مالیاتی بر مبنای مالیات بر درآمد اجاره در سال اول معادل شش برابر مالیات متعلقه، سال دوم معادل ۱۲ برابر مالیات متعلقه و سال سوم به بعد معادل ۱۸ برابر مالیات متعلقه خواهد شد. در همین زمینه معاون وزیر راه‌و‌شهرسازی اظهار کرد: بر اساس اطلاعاتی که از دستگاه‌های مرتبط به دست آوردیم و آنالیز سامانه 5 /1 میلیون واحد مسکونی خالی از سکنه شناسایی شده و به مالکان آنها پیامک ارسال شد. مالکان باید این اطلاعات را اصلاح یا در صورت صحت، تایید می‌کردند. عدم تایید به منزله خالی بودن واحد تلقی می‌شود. محمود محمودزاده در گفت‌و‌گو با ایسنا گفت: ما برای بررسی مرحله آخر به مالکان پیامک ارسال کردیم که پاسخ بدهند. اگر اعتراضی به نحوه شناسایی وضعیت خانه از سوی سامانه املاک و اسکان دارند باید در اختیار ما قرار می‌دادند. مثلاً عنوان می‌کردند که واحد فروخته شده یا اجاره داده شده است. این رفت و برگشت اطلاعاتی صورت گرفته و برخی افراد پاسخ نداده‌اند. بنابراین اطلاعاتی که وجود دارد تقریباً قطعی تلقی شده و به معنای خالی بودن واحد است. وی تصریح کرد: با توجه به اصلاح قانون مالیات بر خانه‌های خالی که اخیراً انجام شده تفاوت‌هایی با قانون سال ۱۳۹۴ دارد که در حال بررسی تفاوت‌ها هستیم تا متناسب با قانون جدید، مالیات‌ها اعمال شود.
بدهی 60 هزارمیلیاردی دولت به صندوق فولاد
هفته گذشته کمیسیون اقتصادی جلسه‌ای با حضور روسای کانون‌های بازنشستگی صنعت فولاد کشور و تعدادی از نمایندگان سایر کمیسیون‌ها برگزار کرد که در آن مشکلات صندوق بازنشستگی فولاد مورد بررسی قرار گرفت. در این زمینه محمدرضا پورابراهیمی بیان کرد: به استناد گزارش‌های حسابرسی‌شده، دولت حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان به صندوق بازنشستگی فولاد بدهکار است و دولت براساس این گزارش‌ها مکلف است تا این بدهکاری را به شکلی ایفا کند. از سوی دیگر مجموعه دارایی‌های در اختیار این صندوق حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان می‌شود که شامل حدود ۱۶ هزار میلیارد تومان دارایی بورسی و ۱۴ هزار میلیارد تومان دارایی غیربورسی است. رئیس کمیسیون اقتصادی افزود: براساس گزارش روسای کانون‌های بازنشستگان فولاد با وجود مجموعه دارایی‌های بورسی و غیربورسی و همچنین مطالبات این صندوق از دولت، مجموع کل تعهدات در بودجه سال آینده حدود هفت هزار و 200 میلیارد تومان برای جمعیت ۸۷ هزارنفری بازنشستگان صنعت فولاد کشور در نظر گرفته شده است اما تاکنون عدد تعیین‌شده در لایحه بودجه ۱۴۰۰ حدود پنج هزار و 500 میلیارد تومان است. وی ادامه داد: بنابراین این مابه‌التفاوت باید به شکلی در قالب همسان‌سازی در ردیف‌های بودجه قرار بگیرد یا به شکل دیگری از منابع داخلی صندوق بازنشستگی در نظر گرفته شود. وی درباره جمع‌بندی نشست کمیسیون اقتصادی با روسای کانون‌های بازنشستگی صنعت فولاد، بیان کرد: مقرر شده با توجه به لزوم کمک و حمایت از این قشر خاص و ویژه که بسیاری از آنها به دلیل شرایط جسمی و بیماری‌های سخت و صعب‌العلاج دارای مشکلات بسیاری شده‌اند، مجموعه نمایندگان مجلس کمک کنند تا مابه‌التفاوت ناشی از کسری اعتباری که در بودجه سال ۱۴۰۰ وجود دارد، از محل منابع بودجه‌ای و در کنار آن از درآمدهای خود صندوق پیش‌بینی و تعیین شود. پورابراهیمی افزود: همچنین مقرر شد پیگیری‌های لازم از طریق اعضای کمیسیون اقتصادی که در کمیسیون تلفیق بودجه حضور دارند، انجام شود تا اصلاحات لازم در زمان بررسی بودجه انجام و کار سریع‌تر عملیاتی شود. همچنین مقرر شد صندوق بازنشستگان فولاد گزارشی به کمیسیون اقتصادی ارائه کند و پیش‌بینی اعداد و ارقام در ارتباط با این موضوع درارتباط با بودجه ۱۴۰۰ ارائه شود. در صورت تایید این گزارش توسط نمایندگان، مبنای محاسبه توافق دو سرفصل منابع نهایی می‌شود.
جبران کسری ۹۳ هزارمیلیاردی
مژگان خانلو، سخنگوی بودجه ۱۴۰۰، درباره منابعی که در پی نامه رهبری از بودجه کسر می‌شود، گفت: نامه رهبری سه جزء دارد. جزء اول، کاهش ۴۰ هزار میلیارد‌تومانی منابع درآمدی به دلیل حذف مابه‌التفاوت ۱۸ درصد صندوق توسعه ملی به ازای صادرات بیش از یک میلیون بشکه در روز، جزء دوم افزایش ۵۰ هزار میلیارد‌تومانی مصارف به دلیل حذف امکان استفاده از منابع صندوق برای بند ه تبصره ۴ و جزء سوم افزایش سه هزار میلیارد‌تومانی مصارف به دلیل بازپرداخت اقساط صندوق در سررسید ۱۴۰۰ است. وی یادآوری کرد: بنابراین در مجموع حدود ۵۳ هزار میلیارد تومان به مصارف افزوده می‌شود و باید برای ۹۳ هزار میلیارد تومان منابع جدید پیش‌بینی صورت گیرد. خانلو در پاسخ به این سوال که چه منابعی برای جبران این کسری در نظر گرفته خواهد شد، گفت: این ۹۳ هزار میلیارد تومان احتمالاً از ترکیب اصلاح ارقام مالیات، انتشار اوراق مالی اسلامی و واگذاری سهام دولت تامین خواهد شد که بیشترین منابع از طریق مالیات سپس فروش اوراق و در نهایت فروش سهام جبران می‌شود، البته این اصلاحات باید با همفکری و هماهنگی دولت و مجلس انجام شود. وی افزود: مقدار اوراق پیش‌بینی‌شده در لایحه کمتر از عملکرد ۹ ماه امسال است، بنابراین ظرفیت لازم برای افزایش آن وجود دارد. سخنگوی بودجه ۱۴۰۰ درباره چگونگی افزایش درآمدهای مالیاتی گفت: افزایش پایه‌های مالیاتی جدید نیاز به تصویب قانون دائمی مجلس دارد که اگر در تصویب قانون تسریع شود قطعاً ظرفیت وصول ایجاد خواهد شد. در اصلاحیه لایحه بودجه از طریق جلوگیری از فرار مالیاتی، ساماندهی معافیت‌های مالیاتی، قانون پایانه‌های فروشگاهی، مالیات معوق و مالیات‌ستانی هوشمند امکان وصول منابع مالیاتی بیشتر وجود دارد. وی در پاسخ به این سوال که لایحه اصلاح مالیات‌های مستقیم سه سال است که در دولت مانده اما هنوز به مجلس نیامده است، گفت: نیازی نیست که تصویب این لایحه قبل از تصویب بودجه باشد بلکه هر زمان که تصویب شود منابع آن وصول شده و صرف مصارف بودجه می‌شود.
♦♦♦
ایلنا: منصور پوریان رئیس شورای تامین دام کشور از خوداتکایی تولید گوشت قرمز خبر داد و گفت: با رونق تولید دام زنده از ابتدای سال جاری تا امروز حتی یک کیلوگرم گوشت قرمز به کشور وارد نشده است.
فارس: سیدعلی روحانی، معاون اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس، با تاکید بر اینکه بودجه‌ریزی غیرواقعی و افزایش شدید هزینه‌ها مبتنی بر منابع غیرواقعی، نتیجه‌ای جز تورم ندارد، گفت: اینکه همچنان عده‌ای اصرار عجیبی برای ادامه دادن ارز ترجیحی دارند، خیانتی به کشور، بخش تولید، مصرف‌کننده و دولت است.
ایرنا: سعید عباسپور، مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات صنعت، معدن و تجارت، گفت: عرضه، تقاضا و قیمت رب گوجه‌فرنگی کنترل و رصد می‌شود و بر همین اساس صادرات آن تا پایان دی‌ماه بلامانع است.
مهر: مرتضی رضایی، معاون وزیر جهاد کشاورزی، گفت: قیمت مرغ قطعه‌بندی‌شده و تخم‌مرغ بسته‌بندی‌شده بسیار بیشتر از نرخ مصوب است که این نشان از رها بودن بازار مرغ و تخم‌مرغ در حوزه خرده‌فروشی دارد.
ایسنا: طبق اعلام بانک مرکزی، آذرماه امسال متوسط قیمت یک متر‌مربع مسکن در شهر تهران به ۲۶ میلیون و ۹۱۰ هزار تومان رسیده که نسبت به ماه مشابه سال قبل 8 /98 درصد افزایش و نسبت به ماه قبل 1 /1 درصد کاهش را نشان می‌دهد.
ایسنا: سعید محمدی‌پور معاون نظارت و بازرسی اداره کل صنعت، معدن و تجارت (صمت) استان تهران از تشکیل ۴۰۶۳ پرونده تخلف به ارزش بیش از ۳۶۱ میلیارد تومان در ۹ ماه امسال خبر داد.
ایلنا: سعید توکلی، مدیرعامل شرکت گاز استان تهران، اعلام کرد که اداره‌های دولتی بالاترین مقدار اتلاف انرژی را میان دیگر مشترکان دارند.
ایرنا: عبدالله هندیانی، معاون پیشگیری ستاد ملی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، با بیان اینکه لوازم خانگی تولید داخل به نام خارجی در بانه (غرب کشور) به فروش می‌رسند، هشدار داد: مردم فریب ارزانی لوازم خانگی با تبلیغات یاد‌شده را نخورند. فروشندگان با توجه به مهیا نبودن شرایط برای واردات، اغلب اجناس داخلی را با آرم‌های خارجی به مشتریان با قیمت‌های پایین‌تر می‌فروشند.
تسنیم: در حالی مصطفی قلی‌خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک، از کاهش ۱۵درصدی قیمت مسکن در آذرماه خبر داده بود که بانک مرکزی با استناد به آمار اتحادیه این کاهش را 1 /1 درصد اعلام کرده است.
مهر: منصور پوریان، رئیس مجمع ملی صادرکنندگان دام کشور گفت: شیوع کرونا مصرف گوشت قرمز را حدود ۴۰ درصد کاهش داده و در سال جاری تمام نیاز کشور به گوشت از محل تولیدات داخل تامین شد.
***
راه عبور از سه سال سخت
دنیای اقتصاد نوشت: خانوارها در سه سال اخیر، شرایط سختی را پشت‌سر گذاشتند و بیشترین آسیب به دهک‌های کم‌درآمد وارد شد. در سه سال منتهی به آذرماه متوسط قیمت‌های مصرفی 5 /2 برابر و رشد قیمت خوراکی‌ها نیز در این بازه زمانی سه برابر شده است. اما سیاستگذار برای حمایت از خانوارها چه باید کند؟ در این خصوص در کوتاه‌مدت سیاست‌های بازتوزیعی و پرداخت‌های انتقالی موثرترین راه است؛ به شرط تامین منابع از محل غیرتورمی. مثلاً بازنگری در شیوه توزیع سهمیه بنزین راهگشاست. همچنین، در میان‌مدت سیاستگذار باید «مهار تورم مطابق با تجربه‌های موفق دنیا»، «جهت‌دهی به انتظارات تورمی با کاهش ریسک‌های سیاسی و «بسترسازی برای رشد اقتصادی و بهبود تولید» را در دستور کار قرار دهد.
نبرد بودجه‌ای دولت و مجلس
اعتماد نوشت: یک ماه پیش لایحه بودجه 1400 در غیاب روسای دو قوه انتخابی ایران، از سوی حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری به علی نیکزاد، نایب‌رئیس دوم مجلس تقدیم شد درحالی‌که تنش میان پاستور و پارلمان به تریبون‌های رسمی دو نهاد رسیده بود. تفاوت نگاه حسن روحانی و محمدباقر قالیباف به سبک و سیاق اداره کشور و تنش در روابط بدنه قوای مجریه و مقننه سبب شد که تصویب کلیات بودجه 1400 در کمیسیون تلفیق بودجه مشروط شود به نظر رئیس مجلس و البته نامه رئیس‌جمهوری. نامه‌ای که کمیسیون تلفیق آن را «تعهد کتبی دولت» تلقی و خود را پیروز جدال می‌داند ولی دولتی‌ها همچنان از عدم اصلاح بودجه می‌گویند و آن را قابل دفاع و عامل خروج ایران از بحران اقتصادی معرفی می‌کنند.
احیای بازار گاز جهانی
ایران نوشت: سال 2020 سالی سخت برای بخش‌های مختلف اقتصاد به‌ویژه بازارهای جهانی بود. اما حالا با مثبت شدن نسبی چشم‌انداز اقتصاد برای سال 2021 و امید به مهار ویروس کرونا با توزیع واکسن، بازارهای جهانی اندکی از فضای مبهم و مضطرب فاصله گرفته و به مرور برخی بازارها نیز با افزایش تقاضا در حال احیا هستند. بخش انرژی یکی از این بازارهاست که در میان نفت و گاز و فرآورده‌های نفتی، دیده می‌شود. روند بهبود بازار گاز نسبت به سایر بازارها سریع‌تر است. البته در اوج تحریم‌ها هم صنعت گاز از صنعت نفت وضعیت بهتری داشت. اخیراً الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه، که یکی از متخصصان صنعت نفت و گاز بوده، گفته است: بازار گاز به‌زودی به‌طور کامل احیا می‌شود.
سکوت بهارستانی
شرق نوشت: با وجود آنکه دیوان محاسبات روی بودجه شرکت‌های دولتی -جایی که از آن به‌عنوان حیاط‌خلوت دولت نام برده و گفته می‌شود همه خاصه‌خرجی‌ها در اینجا صورت می‌گیرد- تحقیق مبسوط کرده و گزارش آن را به مجلس ارائه داده است اما تاکنون مجلس از انتشار این گزارش خودداری کرده است. در یک اشاره مختصر از سوی رئیس سابق دیوان محاسبات که سال گذشته در صحن مجلس طی قرائت گزارشی، صورت گرفت، چند نکته بسیار تامل‌برانگیز دیده می‌شود. نخست اینکه تعداد شرکت‌های زیان‌ده 10 شرکت پیش‌بینی شده بود اما در واقعیت 194 شرکت زیان‌ده در گزارش قید شده است. دوم اینکه زیان شرکت‌ها درحالی‌که سه هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده بود، در واقعیت 53 هزار میلیارد تومان برآورد شده است.