دو تکانه در بورس

شاخص کل طی یک ماه نخست سال جاری یک درصد کاهش یافت، تا روند شاخص به طور کلی نزولی باشد. بازار سرمایه در ماه نخست سال جاری، بیشتر تحت تاثیر عوامل بیرونی بود و به نظر می‌رسد دو عامل نقش تعیین‌کننده‌ای در نوسانات شاخص کل خواهد داشت. ارز و برجام، دو موضوع تعیین‌کننده‌ای است که می‌تواند مختصات بازار را تغییر دهد. مساله نخست موضوع یکسان‌سازی نرخ ارز با قیمت چهار هزار و 200 تومان است، بسیاری از شرکت‌های فعال در بورس به طور مستقیم و غیرمستقیم تحت نوسان قیمت ارز قرار می‌گیرند. سیاست ارزی جدید نیز اثر متفاوتی بر صنایع داشته و خواهد داشت. صنایعی که تا پیش از تصمیم بانک مرکزی از ارز مبادله‌ای استفاده می‌کردند، با یکسان‌سازی و رشد نرخ ارز، با افزایش هزینه روبه‌رو می‌شوند، در مقابل اگر شرکتی بوده که از ارز آزاد استفاده می‌کرده و در شرایط جدید بتواند به نرخ چهار هزار و 200 تومانی دست یابد، از سطح هزینه‌های آن کاسته خواهد شد. بر اساس مصوبه بانک مرکزی تمامی شرکت‌ها موظف هستند منابع ارزی حاصل از صادرات را در اختیار سیستم بانکی قرار دهند تا نیازهای وارداتی تامین شود. شرکت‌های بورسی نیز در این میان با انتشار عمومی صورت‌های مالی باید به این قانون تن دهند. همچنین در واقعیت سایر شرکت‌ها تلاش خود را برای دور زدن این سیستم و فروش ارز حاصل از صادرات در نرخ‌های بالاتر خواهند کرد و این باعث عدم شفافیت در بازار می‌شود. موضوع دیگری که باعث عقب‌گرد شاخص در یک ماه نخست سال جاری شده، انتظارات ناشی از برجام است. در شرایط کنونی بازار سهام بار دیگر با احتمال بازگشت ریسک سیستماتیک مواجه است. اینکه در واقعیت چه اتفاقی در اقتصاد کشور در نبود برجام رخ می‌دهد، مساله بسیار پیچیده‌ای است. اما باید گفت بورس در شرایط کنونی به شدت به اخبار مثبت و منفی واکنش نشان می‌دهد.