دیپلماسی ظریف

هرچه اوضاع اقتصادی پیچیده‌تر می‌شود، تنش در عرصه سیاست هم بالا می‌گیرد. تنش در میان جناح‌ها و دولت و مجلس. تب استیضاح‌ها که در چند هفته گذشته داغ بود، کمی سرد شد. اما همچنان وزرای دولت به مجلس می‌روند و به سوالات نمایندگان پاسخ می‌دهند. مانند حضور محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در جلسه علنی مجلس و پاسخ به سوال نمایندگان مجلس.

هفته گذشته بود که محمدجواد ظریف برای پاسخ به سوال سه نماینده به مجلس رفت. سه سوال کریمی‌قدوسی و یک سوال مشترک نادر قاضی‌پور و علیرضا محجوب. ایران نوشت: این پنجمین باری است که ظریف برای پاسخ به سوال کریمی‌قدوسی، نماینده مشهد به مجلس می‌رود. سوال ماجرای دوتابعیتی‌ها بود. در این جلسه کریمی‌قدوسی فیلمی را نشان داد که در آن مدعی بود چهار فرد دوتابعیتی در تیم هسته‌ای بوده‌اند؛ عبدالرسول دری‌اصفهانی، مسوول کمیته پولی و بانکی هیات مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران و محمدعلی شعبانی، کسی که کریمی‌قدوسی مدعی بود «کلید‌واژه» به وزیر خارجه ارائه می‌کند. سیروس ناصری و مشکات مشکور هم دو نام دیگری بودند که توسط نماینده مشهد مطرح شدند. در این فیلم که به گفته کریمی‌قدوسی «از سوی اطلاعات سپاه تهیه شده» ادعا شد دری‌اصفهانی با قصد نفوذ و از سال‌های دهه اول انقلاب وارد سیستم شده است. ادعای دیگر این بود که فردی به نام «دکتر انصاری» به ‌عنوان مسوول بخش اقتصادی مذاکرات که در مقابل خواسته‌های آمریکایی‌ها مقاومت می‌کرده در یک ماه آخر و با دخالت نهاد ریاست‌جمهوری برکنار و دری‌اصفهانی جایگزین او می‌شود. قسمت دیگر این فیلم هم اعترافات ضبط‌شده دری‌اصفهانی است که خود را دارای تابعیت مضاعف کانادایی معرفی می‌کند.

اتهام به لابی با آمریکا

کریمی‌قدوسی بعد از پخش این فیلم گفت «آقای نهاوندیان و روحانی باید پاسخگوی این مسائل باشند. چرا باید فردی در تیم مذاکره‌کننده باشد که تمامی اطلاعات در اختیارش بوده اما نظارتی بر عملکرد او نمی‌شد؟ شورش‌هایی که امروز بر اثر ورشکستگی برخی موسسات مالی رخ داده از سوی دُری دو سال قبل به آمریکا در قالب بسته اطلاعاتی داده شده است.» کریمی‌قدوسی سوال دیگری هم از ظریف داشت اینکه «ارتباط جنابعالی با دو گروه مهم دیگر از جمله گروه بین‌المللی بحران که باز این گروه نیز توسط گروه سوروس اداره می‌شود، چیست؟ رئیس گروه بحران در اتاق شما چه کاری می‌کرد، در هتل کوبورک بلافاصله زمانی که در باز شد رئیس گروه بین‌الملل آمد، در کنار شما در بالکن هتل ایستاد و صدا و سیما این لحظه را شکار کرد که مستندات آن وجود دارد. آقای ظریف شما مذاکره کردید یا متن توافق را آنها دادند.» کریمی‌قدوسی همچنین ظریف را متهم به داشتن ارتباط با اتاق‌فکرهای آمریکایی و انگلیسی و لابی‌هایی چون نایاک در آمریکا کرد.

دفاع ظریف

جنجال‌های کریمی‌قدوسی به کنار، اما آنچه در این جلسه قابل توجه بود، شیوه دفاع ظریف بود. همشهری نوشت: انتهای دیپلماسی احتمالاً باید به‌جایی برسد که منتقد و دشمن را به تحسین وادارد، هنر دیپلماسی چیزی غیر از این هم نباید باشد، چیزی که هم هنری کیسینجر را ترغیب به تمجید از ظریف می‌کند و هم جواد کریمی‌قدوسی را. ظریف در پاسخ گفت: نه قاضی هستم نه دادستان و نه مسوول امنیتی، به قوه قضائیه احترام می‌گذارم، اما به ‌عنوان یک شاهد عرض می‌کنم از آقای دری‌اصفهانی چیزی جز خدمت به کشور ندیدم. گفته شد وقتی انقلابیون مذاکره کردند توانستند 7 /1 میلیارد دلار از آمریکا بگیرند گرچه آن مذاکرات هم تحت هدایت بنده بود اما بیشترین نقش را در اخذ 7 /1 میلیارد دلار آقای دکتر دری‌اصفهانی داشت. سیروس ناصری نیز در مذاکرات ایران و عراق در جهت منافع ملی حرکت کرد و بارها مقام معظم رهبری از جسارت ایشان در برابر دشمنان حمایت کرد. دکتر مشکور نیز مانند دری‌اصفهانی در تمامی مذاکرات حقوقی ما که وزارت دفاع در لاهه علیه آمریکا دارد، به ‌عنوان وکلای جمهوری اسلامی محسوب می‌شود و در کمیته‌ای که ریاست‌جمهوری تشکیل داد نیز به ‌عنوان متخصص حضور پیدا کرد. در وطن‌پرستی و توجه به منافع ملی این افراد تردید نداریم. او در پاسخ به سوال دیگر هم گفت: بنده در همه محافل آمریکایی سخنرانی کردم؛ هم در محافل باز و هم در شورای روابط خارجی. همچنین در شورای آسیایی سخنرانی کرده‌ام کما‌اینکه به مجلس نمایندگان آمریکا نیز رفته‌ام. علاوه بر این در کمیسیون روابط خارجی مجلس نمایندگان و مجلس سنای آمریکا با رئیس آنها ملاقات کرده‌ام و اجازه داشتم این کارها را به‌ عنوان سفیر جمهوری اسلامی انجام دهم. اگر حرکتی نکرده و دست به عصا حرکت کنیم هیچ‌گاه مشکلی ایجاد نخواهد شد اما وظیفه ما این است که برای منافع ملی خود را قربانی کنیم. یا باید در خانه بنشینیم یا با گروه‌های مختلف آمریکایی ارتباط برقرار شود و بنده به ‌عنوان سفیر ایران با توجه به اختیاراتی که داشتم وظیفه‌ام این بود که با همه افرادی که امکان استفاده از آنها در راستای منافع ملی وجود دارد ارتباط برقرار کنم.

دیپلماسی روابط عاشقانه نیست

علاوه بر این، کریمی‌قدوسی در سوالی دیگر از ظریف پرسیده بود که چرا بدون برآورد اطلاعاتی و امنیتی همزمان با برگزاری اجلاس منافقین در پاریس، به فرانسه سفر کردید؟ ظریف در پاسخ به علت سفر به فرانسه تاکید کرد دیپلماسی به معنای لغو سفر به دلیل حضور یک گروهک منفور نیست و ما مواضع‌مان را نسبت به این موضوع به دولت فرانسه انتقال دادیم. دیپلماسی به معنای روابط عاشقانه نیست؛ بلکه به معنای این است که بتوانید از طریق گفت‌وگو و مذاکره اختلافات را رفع کنید، این روش ما بوده و همواره این روش مورد توجه بوده است. نادر قاضی‌پور هم از ظریف سوالی داشت. سوال درباره حضور او در مراسم تشییع جلال طالبانی، رئیس‌جمهوری سابق عراق که ظریف در پاسخ گفت: حضورش در این مراسم در بالاترین سطح شورای عالی امنیت ملی، نیروهای مسلح، سپاه قدس و وزارت امور خارجه تصمیم‌گیری شده است.

ورود مدعی‌العموم به ماجرا

اما حالا سوالات کریمی‌قدوسی برای خود او حاشیه‌ساز شده است. ظریف هم خواستار برگزاری جلسه علنی برای مشخص شدن صحت ادعاها شد. هم وزارت اطلاعات کلیپ پخش‌شده را قبول ندارد و هم آنکه گفته‌شده فیلمی که کریمی‌قدوسی در مجلس منتشر کرده محرمانه بوده و کریمی‌قدوسی اجازه انتشار آن را نداشته است. به گزارش ایسنا علیرضا رحیمی، عضو هیات‌رئیسه مجلس خواستار ورود مدعی‌العموم و دادستان تهران به موضوع پخش فیلم محرمانه در مجلس شورای اسلامی از سوی کریمی‌قدوسی شد و گفت: این فیلم چند ماه قبل به صورت کامل در کمیسیون امنیت ملی توسط نماینده سازمان اطلاعات سپاه پخش و اعلام شد که فیلم محرمانه است و مفاد آن منتقل نشود. 

ارجاع سوال منتفی است

هفته گذشته، سرنوشت سوال از رئیس‌جمهور هم مشخص شد. در جلسه سوال از حسن روحانی، نمایندگان از چهار سوال قانع نشدند و این مساله مطرح شد که احتمالاً سوالات برای رسیدگی به قوه قضائیه ارجاع شود. اما حالا رئیس مجلس می‌گوید گزارش سوال از رئیس‌جمهور قابل ارجاع به قوه قضائیه نیست. علی لاریجانی در توضیح این مساله گفته: موضوع هیچ‌کدام از سوالات از رئیس‌جمهور استنکاف از قانون نبود و صرفاً نمایندگان در نطق‌های خود به نقض قانون اشاره‌هایی داشتند، از این‌رو به علت عدم عنوان استنکاف یا نقض قانون در موضوع سوال، سوالات از رئیس‌جمهور قابل ارجاع به قوه قضائیه نیست. دنیای اقتصاد هم به نقل از معاون حقوقی قوه قضائیه اعلام کرد: سوال از حسن روحانی رئیس‌جمهوری در صورتی که تخلف یا استنکاف از اجرای قانون باشد به این قوه ارسال می‌شود، در غیر این صورت اگر هیچ یک از این موارد نباشد، طبیعتاً پرونده سوال از رئیس‌جمهوری به قوه قضائیه ارجاع نمی‌شود. به گفته او، باید در زمانی که سوالات مطرح می‌شود، نمایندگان مشخص کنند که رئیس‌جمهوری از کدام قانون تخلف کرده یا کدام قانون را اجرا نکرده است.

ماجراهای استخر فرح

چندهفته‌ای از ماجرای پلاکارد خبرساز حوزه علمیه می‌گذرد. اما حواشی این ماجرا همچنان ادامه دارد. هفته اول چهره‌های بسیاری این پلاکارد را نقد و این حرکت را سرزنش کردند. پس از آن اعلام شد که این پلاکارد کار خانواده هاشمی بوده است. هفته گذشته اما اخبار جدیدی در این خصوص منتشر شد. اعتماد آنلاین توئیتی از علیرضا رحیمی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی منتشر کرد و نوشت: شرح تجمع طلاب در فیضیه را از نمایندگان قم به ‌طور جداگانه شنیده‌ام. حین بحث در کمیسیون امنیت ملی آقای کریمی‌قدوسی گفت ماجرای پلاکارد سناریوی خود خانواده آقای هاشمی است برای مظلوم‌نمایی!! حتی عکاس هم به فیضیه فرستاده‌اند. گفتم پس مقصر اصلی خانواده آقای هاشمی هستند؟! گفت بله. محمد هاشمی اما با روزنامه ایران گفت‌وگویی انجام داده و در آن به نکته جالب و تازه‌ای اشاره کرده است. او در پاسخ به ادعای جواد کریمی‌قدوسی مبنی بر اینکه حاشیه‌های تجمع طلاب در قم و پلاکارد معروف آن کار خانواده هاشمی بوده است، گفت: این از همان حرف‌هایی است که هر کس بشنود، می‌خندد. آیا آقای رسایی و منصور ارضی را هم ما گفتیم که این حرف‌ها را بزنند. آقای کریمی‌قدوسی می‌داند که استخر فرح کجاست. استخر فرح در حقیقت در مشهد است که وقتی آقای قدوسی فرمانده بسیج مشهد بود، برای شنا به آنجا می‌رفت و با دوستانش در آنجا درباره چنین مسائلی صحبت و رایزنی می‌کرد. استخر فرح یک علامت و کد است بین آنها والا در تهران چنین استخری وجود ندارد و این استخری که آقای هاشمی در آنجا فوت شد، سال 77 ساخته شده است. محمد هاشمی گفته من وقتی این موضوع را شنیدم، این شعر را خواندم «دیدی خون ناحق پروانه شمع را  /چندان امان نداد که شب را سحر کند» یعنی آه مظلوم است که طرف خودش را رسوا می‌کند.

نهیب به برج عاج‌نشینان

در کنار همه آنهایی که این پلاکارد را نقد کرده‌اند، رئیس بنیاد تاریخ‌پژوهی انقلاب اسلامی رویکرد متفاوتی به این شعار جنجالی دارد. اعتماد نوشت: حمید روحانی این شعار را شعار مقدس و فوق‌العاده اخلاقی خواند و گفت: ارزنده‌ترین شعار این تجمع اما شعار «ای آنکه مذاکره شعارت، استخر فرح در انتظارت» بود که به کسانی که در قدرت هستند و در برج عاج نشسته‌اند و قدرت مستشان کرده است، نهیب زد و هشداری بسیار اخلاقی و عظیم داد که حواستان باشد که شما نیز روزی از دنیا می‌روید. شما از مرحوم هاشمی‌رفسنجانی بالاتر نیستید که با آن دبدبه و کبکبه، عزرائیل جانش را در استخر گرفت. پس به خود آیید و حواستان باشد که همیشه در این جایگاه قرار ندارید. این طلبه‌ها خواب کسانی را که به دنبال سازش با آمریکا و سردمداران برجام هستند آشفته کردند.