زشتِ زیبا

برای ورود به بازار ایران شرکت نیسان هم مانند برادر بزرگ خود رنو استراتژی یکسانی را در نظر گرفته است. این شرکت هم مانند رنو قصد دارد در کنار تولید محصولات جدیدش در ایران به واردات باقی محصولاتش از سوی یک شرکت مجزا از شرکت تولیدکننده بپردازد. البته شاید اگر نیسان به جای واردات این محصولات به تولید آنها در ایران می‌پرداخت می‌توانست به موفقیت بسیار بیشتری دست پیدا کند. در حالی‌که هم‌اکنون نیسان جوک بالای 120 میلیون تومان فروخته می‌شود و خواهد شد، اگر این خودرو در ایران تولید می‌شد می‌توانست قیمتی بین 60 تا 80 میلیون تومان داشته باشد.

شرکت جهان نوین آریا به عنوان نماینده رسمی محصولات وارداتی نیسان در ایران معرفی شده است. البته برخی رسانه‌ها در گزارش‌هایی گفته‌اند این شرکت نماینده رسمی نیسان در ایران نیست. چه این شرکت نماینده رسمی باشد یا نه، هم‌اکنون این شرکت قصد واردات گسترده برخی مدل‌های نیسان از جمله مدل جوک را به بازار ایران دارد.

این شرکت برنامه‌ریزی کرده جوک را در سه مدل اسپورت، پلاتینیوم و اسکای‌پک وارد بازار ایران کند. فعلاً مدل اسکای پک با قیمت 124 میلیون تومان توسط این شرکت فروخته می‌شود.

حجم موتور این مدل، 1600 سی‌سی با قدرت موتور 117 اسب بخار است. این موتور در مدل پلاتینیوم هم استفاده شده اما در مدل اسپورت از موتور 1600 سی‌سی با توربوشارژ با قدرت 190 اسب بخار استفاده شده است.

مدل اسکای‌پک و پلاتینیوم در آپشن‌ها با هم تفاوت دارند و در اصل می‌توان مدل پلاتینیوم را مدل لوکس‌شده اسکای‌پک دانست.

پلاتینیوم دارای موقعیت‌یاب با صفحه نمایش لمسی، سیستم هشداردهنده خروج از خط، سیستم هشداردهنده برای نقاط کور، سیستم شناسایی اشیای متحرک و سیستم مانیتور دید ۳۶۰ درجه، سیستم هوشمند ورود بدون کلید با دکمه فشاری استارت، صندلی و دسته صندلی‌های چرم و صندلی‌های جلو گرم‌شونده است. این امکانات در مدل اسکای لایت وجود ندارد. مدل اسکای لایت و پلاتینیوم در امکاناتی مانند سیستم تهویه هوای اتوماتیک، کروز کنترل و محدودکننده سرعت، ABS،EBD ، ESP، کیسه هوای راننده و سرنشین، جانبی و پرده‌ای، سیستم هشدار فشار باد تایرها، سیستم ضد سرقت ایموبلایزر، سیستم کنترل دینامیکی نیسان (NDCS) و هندزفری بلوتوث و پخش موسیقی با بلوتوث مشترک هستند. با وجود چهره بسیار متفاوت که از نظر برخی زیبا و از نظر برخی دیگر زشت است نیسان جوک در مناطق آزاد با استقبال نسبتاً خوبی مواجه شده است و این عامل نشان می‌دهد این خودرو برای بسیاری از ایرانی‌ها می‌تواند جذاب باشد.

نگاه فنی به نیسان جوک

نیسان جوک بر پایه پلت‌فورم بی رنو نیسان ساخته شده است. این همان پلت‌فورمی است که خودروهایی مانند نیسان میکرا، داتسون GO، رنو کپچر، رنو کلیو، رنو سیمبل و رنو توئینگو بر روی آن ساخته شده‌اند البته این پلت‌فورم در نیسان جوک تغییراتی کرده است. به‌گونه‌ای که فاصله محور‌ها در این پلت‌فورم مشترک رنو نیسان افزایش یافته است.

با وجود تشابه پلت‌فورم، این محصول بسیار شبیه رنو کپچر است که هم‌اکنون از سوی شرکت ایران‌خودرو در بازار عرضه شده است.

البته اگر رنو کپچر یک قیافه معمولی دارد ظاهر نیسان جوک بسیار متفاوت است طوری که یا افراد از آن خوششان می‌آید یا از آن متنفر خواهند شد.

طراحی نیسان جوک به‌هیچ‌عنوان رسمی و لوکس نیست، بلکه نیسان تمام تلاش خود را انجام داده است تا خودرویی جوان‌پسند با چهره‌ای نه‌چندان جدی خلق کند و البته در این کار کاملاً موفق بوده است. می‌توان بدون اغراق طراحی جوک را متفاوت از هر خودرویی که برندهای شناخته‌شده در حال حاضر تولید می‌کنند دانست. نیسان با این طراحی به نوعی ساختارشکنی کرده است و البته جواب این ریسک را هم گرفته است.

عجیب‌ترین بخش طراحی جوک، بخش جلویی آن است. جایی که تقریباً همه بخش‌های آن متفاوت با آن چیزی است که در خودروهای فعلی می‌بینیم. چراغ‌های جلوی بزرگ و گرد چندین دهه است که از روی خودروها محو شده‌اند، اما نیسان برای جوک دو چراغ گرد و بزرگ قرار داده است تا آن را کاملاً متفاوت با سایر خودروها کند. در فضای بین دو چراغ، ورودی هوای مشبک سیاه‌رنگی دیده می‌شود که آرم نیسان را در مرکز خود احاطه کرده و چهره‌ای خندان به جوک داده است.

طراحی متفاوت نیسان برای راهنمای جلو نیز ادامه دارد و با ایجاد دو خط کشیده در دو طرف کاپوت، چراغ‌های راهنما و چراغ‌های تزیینی را در آن قسمت ایجاد کرده است. خطوط روی کاپوت و جلوپنجره نیز همگی با داشتن فرمی خمیده هماهنگی خوبی را با سایر بخش‌های خودرو ایجاد می‌کنند.

اگر از کنار به نیسان جوک نگاه کنیم، باز هم متوجه همان فلسفه طراحی خاص و متفاوت این خودرو می‌شویم. برجستگی گلگیرها حالتی عضلانی به خودرو داده است و شیب سقف که در قسمت عقب به سمت پایین کشیده شده، حالت یک خودروی کوپه را برای بیننده یادآوری می‌کند. جالب‌ترین بخش نمای کناری دستگیره‌های درب‌های عقبی هستند که نه‌تنها کاملاً با دستگیره‌های جلویی تفاوت دارند، بلکه با قرار گرفتن در کنار پنجره و برخورداری از رنگ مشکی، باعث می‌شوند که کسی که این خودرو را برای اولین بار می‌بیند در مورد اینکه این خودرو خودرویی دو در است یا چهار در به اشتباه بیفتد.

در نهایت، در بخش عقب نیز شاهد همان طراحی سیال با خطوط منحنی هستیم که کاملاً در تعادل با سایر بخش‌های خودرو قرار دارد و همچنان کاملاً متفاوت با خودروهایی است که عادت به دیدن آنها داریم.

در نیسان جوک جدید ما شاهد ارائه یک خودرو با وزن کمتر در نتیجه افزایش چابکی هستیم. در نیسان جوک ۲۰۱۶ شاهد افزایش شتاب و گشتاور هستیم چرا که در آن از سیستم AWD استفاده شده است. این عامل راننده را در کنترل خودرو کمک می‌کند.

تفاوت عمده سیستم AWD و 4wd این است که سیستم AWD همواره برای خودرو فعال است. در این سیستم هم مدل مکانیکی وجود دارد و هم مدل الکترونیکی. در مدل مکانیکی این سیستم انتقال قدرت در حقیقت از سه دیفرانسیل استفاده می‌کنند. در سیستم تمام‌چرخ محرک، توان انتقال‌یافته تنها به چرخی تعلق می‌گیرد که بیشترین نیروی Traction را داشته باشد. این کار با تقسیم توان در بین اکسل‌های عقب و جلو و به وسیله دیفرانسیل مرکزی صورت گرفته و در بین هر دو چرخ در جلو و عقب با دو دیفرانسیل جداگانه انجام می‌شود.

مزیت عمده این روش در سطوح لغزنده بیشتر آشکار می‌شود چون تقسیم توان بر روی هر چرخ انجام می‌شود. کنترل لغزش در هر چرخی باعث ایجاد نیروی Traction بیشتر می‌شود. بهترین مثال AWD مرسدس بنز AMG E63 است. البته سیستم AWD به اندازه 4wd قوی و تنومند نیست. این سیستم نمی‌تواند در شرایط بسیار کم اصطکاک جاده نیروی پیش‌برنده کافی نسبت به سیستم 4wd را ایجاد کند. امروزه رایانه در کنترل سیستم AWD نقش مهمی بر عهده دارد. سنسورهایی که روی هر چرخی وجود دارد تا نیروی Traction را لحظه به لحظه آنالیز کنند. از این سیستم، همواره و در تمامی جاده‌ها از جمله آسفالته می‌توان استفاده کرد. این سیستم، یکی از مظاهر ایمنی در وسایط نقلیه امروزی است، اما گرچه برای کار سنگین طراحی نشده، باعث ایمن‌تر و دلپذیرتر شدن وسیله نقلیه می‌شود. این سیستم در رقابت برای حرکت در جاده‌های ناهموار، تقریباً بازنده است.

موتور نیسان جوک برای بازار ایران دو پیشرانه 6 /1‌لیتری و 6 /1‌لیتری توربوشارژر هستند

موتور همراه با توربوشارژ این پیشرانه توانایی تولید 190 اسب بخار قدرت و 240 نیوتن‌متر گشتاور را دارد. شتاب صفر تا صد نیسان جوک با این مشخصات در حدود 5 /8 ثانیه و مصرف سوخت آن حدوداً هفت لیتر در هر صد کیلومتر است و بیشینه سرعت آن به 215 کیلومتر بر ساعت می‌رسد. مدل بدون توربوشارژ این محصول هم 117 اسب بخار قدرت دارد که البته برای خودرویی در این کلاس چندان بالا به نظر نمی‌رسد. موتور نیسان جوک از تزریق مستقیم سوخت با فشار بالا استفاده می‌کند. موتور توربوشارژ جوک را رنو و نیسان به طور مشترک طراحی کرده‌اند و در رنو این مدل بر روی مدل رنو تالیسمان استفاده می‌شود.

در موتور جدید نیسان جوک نسبت به موتور قبلی محفظه داخلی سیلندر پوشش جدیدی پیدا کرده و کیفیت بسیار بالای این سطح نسبت به بوش پیستون‌های چدنی، اصطکاک داخلی اجزا و وزن موتور را کاهش داده و عملکرد توربوشارژ نیز چابک‌تر شده است. نیسان همچنین اصلاحات قابل‌توجهی در سیستم زمان‌بندی سوپاپ‌ها انجام داده و همچنین برای این موتور از پمپ روغن با فشار متغیر استفاده شده و عملکرد انژکتورها بهبود یافته است.

گیربکس ضریب پیوسته CVT که تنها گیربکس برای جوک ۱۶۰۰ توربو دو دیفرانسیل است، برای حمل بدنه ۱۴۵۳‌کیلوگرمی این خودرو، هماهنگی خوبی با موتور دارد.

سیستم کنترل یکپارچه نیسان به نام I-CON حالت‌های مختلف رانندگی ازجمله حالت عادی، اسپورت و اقتصادی را فراهم می‌سازد که واکنش پدال گاز، فرمان و گیربکس را به نحو مناسبی تنظیم می‌کند. هرچند نیسان امکاناتی مانند تعویض دنده برای شبیه‌سازی حالت دستی در گیربکس ضریب پیوسته این خودرو تعبیه کرده است، راحت‌ترین راه برای دست یافتن به بهترین شتابگیری این است که گیربکس را در حالت D قرار دهید، سبک رانندگی اسپورت را انتخاب کنید و پدال گاز را تا انتها فشار دهید. کل گشتاور ۲۴۰ نیوتن متری این موتور از دور ۱۶۰۰ تا ۵۲۰۰ دور در دقیقه به‌صورت یک خط صاف در دسترس راننده خواهد بود که به مانورپذیری بهتر خودرو کمک می‌کند. البته گیربکس CVT با نگه‌داشتن دور موتور نزدیک به خط قرمز (۶۴۰۰ دور در دقیقه) تا حدودی عکس این قضیه عمل کرده و موتور را از محدوده ماکزیمم گشتاور دور می‌کند. با توجه به اینکه سیستم چهار چرخ محرک این خودرو قدرت موتور را به نسبت۵۰-۵۰ بین چرخ‌های جلو و عقب تقسیم می‌کند، خودرو پایداری بسیار بالایی دارد و لیز نمی‌خورد.

سیستم فرمان برقی حساس به سرعت نیسان جوک هنگام تعویض جهت دقت خوبی دارد و طبیعی است که برای افزایش پایداری خودرو طراحی شده و از هیجان رانندگی تا حدی می‌کاهد. با این حال فاصله کم بین دو محور این خودرو و سیستم توزیع متغیر گشتاور در محور عقب که در پیچ‌های تند، گشتاور ارسالی به چرخ خارج از پیچ را افزایش می‌دهد، باعث می‌شود این خودرو در مسیرهای پرپیچ بسیار چابک عمل کند. آزمایش ترمز ناگهانی نیز نشان داد که پدال ترمز از سفتی مناسبی برخوردار است و دقت عملکرد پدال به‌خوبی تنظیم شده است.

استفاده از سیستم Vehicle-speed-sensitive در فرمان برقی نیسان جوک مدل ۲۰۱۶ این خودرو را در سفت یا روان شدن فرمان خودرو در حالت‌های مختلف توانمند می‌سازد. این سیستم برای هر چرخش سفت، تعداد پالس مشخصی ارسال می‌کند و هر چه سرعت خودرو افزایش یابد پالس‌ها تندتر می‌شود و برعکس هرچه سرعت کمتر شود فاصله بین پالس‌ها کمتر می‌شود. در خودروهای مجهز به کروز کنترل، سنسور سرعت‌شمار یک خروجی نیز به ECM کروز کنترل ارائه می‌دهد و از این طریق کروز کنترل قادر به تشخیص لحظه‌ای سرعت خودرو خواهد بود. ECM که کامپیوتر کوچک کروز کنترل و در واقع مغز متفکر آن است با دریافت پالس‌های سنسور سرعت و مقایسه آن با سرعت تثبیت‌شده توسط راننده، به یک میزان خطا می‌رسد و بر اساس یک برنامه که بر معادلات ریاضی از جمله انتگرال و مشتق پایه‌ریزی شده؛ دستور باز و بسته کردن دریچه گاز را به فعال‌کننده می‌دهد، از این‌رو هنگام مواجهه با سربالایی‌ها و سرازیری‌ها سیستم بلافاصله آن را تشخیص داده و از تغییر یافتن سرعت تثبیت‌شده جلوگیری می‌کند. با خواباندن صندلی‌های عقب، فضای بار ۲۹۷‌لیتری این خودرو به ۱۰۱۶ لیتر افزایش می‌یابد و فضایی شبیه یک خودرو استیشن پیدا می‌کند. این فضا برای حمل بار واقعاً کاربردی است. در زمینه ایمنی هم نیسان جوک مدل 2016 در موسسه ایمنی NHTSA آمریکا چهار ستاره را دریافت کرده است. این خودرو در تست برخورد از جلو سه ستاره، در تست برخورد از کنار پنج ستاره و در تست واژگونی چهار ستاره کسب کرده است. همچنین، نیسان جوک در تست‌های برخورد از روبه‌رو، کنار، عقب و مقاومت سقف امتیاز «خوب» و در تست همپوشانی کوچک امتیاز «ضعیف» را کسب کرده است.

نیسان جوک و رقبا

هم‌اکنون رنو کپچر که پلت‌فورم مشترکی با جوک دارد توسط ایران‌خودرو در ایران عرضه شده است، از طرف دیگر رقیب نیسان جوک یعنی پژو 2008 هم قرار است از سوی ایران‌خودرو عرضه شود. این دو محصول در بازار جهانی هم‌اکنون از اصلی‌ترین رقبای نیسان جوک محسوب می‌شوند.

می‌توان گفت رنو کپچر خودرویی با پیشرانه، ابعاد و امکانات نسبتاً مناسب است که می‌تواند رضایت مالک خود را در استفاده‌های درون‌شهری تامین کند اما به عقیده بسیاری از افراد، قیمت 115‌میلیونی آن با ویژگی‌هایش تناسب نداشته و گران است. پژو 2008 نیز تا حد زیادی شبیه به کپچر است اما دو مزیت نسبت به کپچر دارد؛ نخست پیشرانه تنفس طبیعی آن که این‌گونه پیشرانه‌ها با سازگاری بیشتر با شرایط و بنزین ایران، در درازمدت هزینه‌های کمتری را به مالک خود تحمیل می‌کنند و دوم قیمت آن که به میزان قابل توجهی پایین‌تر از رقیب هموطنش خواهد بود. در مقابل به احتمال قوی سطح آپشن 2008 تولیدی ایران‌خودرو پایین‌تر از رنو کپچر وارداتی خواهد بود. نیسان جوک نیز سبک خاص خود را دنبال کرده و این پتانسیل را دارد که گروهی از جوانان و همچنین بانوان را که به دنبال خودرویی خاص هستند، به خود جذب کند خصوصاً اگر با پیشرانه توربو به همراه مجموعه اسپورت عرضه شود که در آن صورت توانمندی‌های حرکتی آن فراتر از سطح کلاس و قیمت آن خواهد بود که این نکته می‌تواند محبوبیت خوبی را در بین جوانان برای جوک به ارمغان بیاورد.

برای اینکه شناخت بهتری نسبت به نیسان جوک به دست بیاوریم بهتر است نگاهی کوتاه به رنو کپچر برادر فرانسوی نیسان جوک بیندازیم. این خودرو بر روی پلت‌فورم خودرو رنو کیلیو4 که یک خودرو متوسط هاچ‌بک است توسعه یافته است. خودروهای کراس‌اوور محصولاتی هستند بین شاسی‌بلند و خودرو سواری که معمولاً از توسعه یک محصول بر روی پلت‌فورم یک خودرو سواری باز‌طراحی شده‌اند.

رنو کپچر از یک موتور 2 /1‌لیتری با توربوشارژ استفاده می‌کند که به‌رغم حجم کم با استفاده از توربوشارژ و روش‌های مدرن تزریق سوخت، توانسته 120 اسب بخار قدرت و گشتاور 190 نیوتن متری را تولید کند. یعنی موتور این خودرو با حجم موتور 100 سی‌سی کمتر از خودرو پراید می‌تواند حدود دو برابر خودرو پراید قدرت تولید کند. به دلیل حجم کم موتور مصرف سوخت این خودرو هم کم و در حدود 4 /5 لیتر در سیکل ترکیبی است. این خودرو از گیربکس پنج‌سرعته دستی و شش‌سرعته اتوماتیک بهره می‌برد.

البته با توجه به اینکه 44 درصد سهام نیسان متعلق به رنو است و عملاً این دو شرکت شریک هستند می‌توان گفت در این بخش از بازار این دو شرکت با این دو خودرو به رقابت درونی میان خود می‌پردازند. با توجه به موارد فنی گفته‌شده و مقایسه کوتاه این محصول با برخی از رقبایش، نیسان جوک می‌تواند دل بخشی از مشتریان در بازار ایران را به دست آورد با این همه اگر این محصول در ایران تولید می‌شد قیمتی در حدود 60 تا 80 میلیون تومان برایش قابل دسترس بود، در این شرایط این خودرو می‌توانست به یک خودرو محبوب در بخش خودروهای شاسی‌بلند و کراس‌اوور بازار ایران تبدیل شود و البته محصولات چینی بازار را به چالش بکشد.

شرکت پارس‌خودرو و سایپا اگر به جای تمرکز روی همکاری با شرکت‌های چینی، همکاری با شریک قدیمی خود نیسان را جدی‌تر می‌گرفتند شاید می‌توانستند دل بخش زیادی از بازار را با نیسان جوک به دست بیاورند.