رونق مجامع در روزهای راکد بازار

محسن کیا/کارشناس بازار سرمایه

این روزها بازار مجامع داغ است و رکود بازار سهام نیز نه‌تنها از اهمیت مجامع عمومی عادی سالیانه نکاسته بلکه به نوعی موجب توجه دوچندان به آن نیز شده است. امسال حال و هوای مجامع کمی متفاوت از سال‌های گذشته است و افت شدید قیمت‌ها اقبال سرمایه‌گذاران را به سود نقدی سهام افزون‌تر کرده است. در واقع سهامداران خرد که زیان کم‌سابقه‌ای را در ماه‌های اخیر تجربه کرده‌اند امید زیادی به مجامع بسته‌اند بلکه کمی از سنگینی بار فشارهای مالی زیان‌های اخیرشان بکاهد. در این مسیر سهامداران خرد تنها نیستند و شرکت‌های سرمایه‌گذاری که در شرکت‌های بورسی سرمایه‌گذاری داشته‌اند نیز به نوعی در این مسیر همراه سهامداران خرد بوده‌اند و مشتاق تقسیم سود بیشتر در مجامع هستند تا بتوانند معدل بالاتری برای خود در کسب بازده رقم بزنند. به نظر می‌رسد عامل ذکر‌شده تنها مورد موثر بر نحوه تقسیم سود نخواهد بود. منافع سهامداران عمده، متوسط روند سال‌های گذشته، طرح‌های توسعه، افزایش سرمایه احتمالی پیش روی شرکت‌ها و چرخه عمر صنایع و شرکت‌ها در کنار شرایط بازار متغیرهای مستقل موثر بر تصمیمات مجامع هستند. در مورد شرکت‌هایی که تک‌سهامدار عمده با سهم بالای 5۰ درصد در شرکت وجود دارد می‌توان تمامی تصمیمات مهم را بر اساس منافع سهامدار عمده در نظر گرفت. در چنین شرکت‌هایی نقش سهامدار خرد بسیار کمرنگ است. به عنوان مثال می‌توان به مجمع عمومی سالیانه امسال سرمایه‌گذاری سایپا و تولید محور خودرو اشاره کرد که با وجود اصرار سهامداران خرد بر تقسیم سود، به ترتیب تنها 10 و 2 ریال تقسیم سود به ازای هر سهم تصویب شد. در این قبیل شرکت‌ها سهامدار عمده اختیار کامل دارد تا جهت افزایش سرمایه یا انجام پروژه‌های مدنظر خود یا نگهداری نقدینگی به هر علت دیگری در شرکت مانع تقسیم سود شود. در مواردی هم سهامدار عمده ممکن است با توجه به چرخه عمر شرکت و عدم نیاز به منابع مالی اقدام به تقسیم نسبت بالایی از سود شرکت کند. به عنوان مثال سیمان هگمتان و سبحان‌دارو را با سود تقسیمی 1200 و 4300 ریال می‌توان در زمره این شرکت‌ها برشمرد. همان‌طور که گفته شد چرخه‌ی عمر صنعت نیز در تصمیم‌گیری سهامداران موثر است. به عنوان مثال صنایعی از قبیل دارو، سیمان، ارتباطات رادیویی و قند و شکر اغلب با لحاظ کردن پروژه‌های پیش رو احتمال اقدام به تقسیم نسبت بالایی از سود هر سهم خود می‌‌کنند. این مطلب را به وضوح در مجامع دارویی، مخابرات و همراه اول می‌توان مشاهده کرد. در مورد شرکت‌هایی که سهامداران عمده با نسبت‌های تقریباً مساوی وجود دارند دیگر یک شخص حقوقی تصمیم‌گیرنده نهایی نیست و توزیع قدرت باعث موثر شدن رای همه افراد حاضر در جلسات مجمع و در نتیجه مهم شدن نظرات سهامداران خرد و توجه به مطالبات همه گروه‌های حاضر در مجمع می‌شود.