مسیر رونق ساختمانی

بازار مسکن در سال 96، برخلاف برخی پیشگویی‌های غیرکارشناسی، با نیاز بالقوه روبه‌رو است اما جنس تقاضا در این بازار، کاملاً با آنچه غالب سرمایه‌گذاران تصور می‌کنند، متفاوت خواهد بود.

دکتر حسین عبده‌تبریزی در این باره می‌گوید: دو طیف اصلی جامعه تقاضا شامل «بدمسکن»ها و «زوج‌های جدید»، سال آینده دست‌کم به 500 هزار واحد مسکونی جدید نیاز دارد که با احتساب سایر متقاضیان، نیاز بازار ملک به سرمایه‌گذاری ساختمانی در سال 96 حدود یک میلیون واحد برآورد می‌شود.

«بد‌مسکن»‌ها، عبارتند از خانوارهای ساکن بافت فرسوده، حاشیه‌نشین و همچنین ساکن در خانه‌های اجاره‌ای یا ملکی زیر‌استاندارد. در حال حاضر حدود چهار میلیون خانوار ساکن جزو گروه «بد‌مسکن»‌ها به حساب می‌آیند که بخش عمده‌ای از آنها در مناطق کلنگی داخل شهرها یا سکونتگاه‌های غیررسمی واقع در حریم شهرها، ساکن هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد، سازنده‌ها چنانچه با تغییر الگوی «متراژ ساخت» و تطبیق مساحت ساخت‌وسازهای سال 96 با نیاز غالب در بازار تقاضا، اقدام به سرمایه‌گذاری کنند، می‌توانند فروش پروژه‌های خود را تضمین کنند. در رونق دوره قبل -‌سال‌های 90 تا بهار 92- حجم قابل توجهی از سرمایه‌گذاری‌های ساختمانی در بازار املاک مسکونی لوکس، متراژ بزرگ و همچنین برج‌های تجاری و ساختمان‌های چند‌منظوره متمرکز شد و این شیوه ساخت‌وساز در دوره تخلیه حباب قیمت مسکن، چون از جانب تقاضای مصرفی پس زده شد، باعث انباشت و رسوب ساختمان‌های بدون مشتری و در نتیجه زیان سرمایه‌گذاران از بابت انجماد سرمایه‌ها در املاک بی‌مشتری شد. در تهران حدود 80 درصد متقاضیان مصرفی و موثر مسکن، به دنبال واحدهای مسکونی کمتر از 90 متر‌مربع هستند در حالی که بیش از نیمی از ساخت‌وسازها با متراژ بیش از 100 متر‌مربع انجام می‌شود. به این ترتیب، تمرکز سرمایه‌گذاری ساختمانی در بازار آپارتمان‌های حداکثر میان متراژ، می‌تواند باعث رونق بخش ساختمان در سال 96 و کمک به رشد معاملات مصرفی در بازار ملک طی سال آینده شود. حسین عبده‌تبریزی اقتصاددان و تحلیلگر بازار مسکن می‌گوید: در صورتی که الگوی توصیه‌شده مبنی بر تقویت ساخت‌وسازهای مصرفی، مبنای عمل سرمایه‌گذاران ساختمانی در سال 96 قرار بگیرد، نقش منفی بخش ساختمان در رشد اقتصادی، برای سال آینده، مثبت می‌شود.

سال گذشته رکود ساختمانی در کل کشور از سال 93 نیز سنگین‌تر شد. تیراژ ساخت مسکن در شهرها در سال 93 معادل 53 درصد سقوط کرد و در سال 94 نیز هفت درصد دیگر کم شد. در بهار امسال نیز تعداد واحدهای مسکونی جدید در پروانه‌های ساختمانی سراسر شهرهای کشور، 12 درصد نسبت به بهار سال گذشته کاهش یافت.

این ارقام نشان می‌دهد، ساخت‌وساز همچنان در رکود است. هر‌چند، طی ماه‌های اخیر، رشد 17‌درصدی حجم پرداخت تسهیلات ساخت مسکن نشان از تحرک نسبی در این بازار داشت اما به نظر می‌رسد سازنده‌ها با دریافت تسهیلات بانکی، قصد تکمیل ساختمان‌های نیمه‌تمام را دارند و هنوز به صورت جدی و بیشتر از سال گذشته، وارد بازار ساخت‌وسازهای جدید نشده‌اند. در تهران نیز تیراژ ساخت مسکن در نیمه اول امسال 9 درصد نسبت به سال گذشته، افت نشان می‌دهد.