هزینه‌های زلزله

سیاستگذاران نپالی، حتی قبل از آنکه گسل فعال شده تمام کشور نپال را به چالش بکشد هم نگرانی‌های زیادی داشتند. اقتصاد بسیار ضعیف، فساد گسترده و سلسله حوادثی که اخیراً برای صعودکنندگان اورست اتفاق افتاده بود، به اندازه کافی دولتمردان کشور را به خود مشغول می‌کرد. اما حالا وقوع زلزله، هر نوع مشکل دیگری را تحت‌الشعاع قرار داده و از اهمیت انداخته است. بازسازی خرابه‌های زلزله اخیر، طبق تخمینی زودهنگام بیش از پنج میلیارد دلار هزینه خواهد داشت و این، به غیر از هزینه‌های انسانی ناشی از این حادثه است. اگرچه در حال حاضر، نپال بیش از هر چیز نیازمند کمک‌های مالی، غذایی و امدادرسانی فوری است اما به نظر می‌رسد این نیاز به کمک‌های مالی بین‌المللی، در بلندمدت نیز ادامه داشته باشد. اگرچه کیفیت خانه‌های معمول در نپال پایین بوده و در نتیجه، هزینه ساخت آنها نیز اندک است اما اقتصاد ضعیف این کشور، بنیه لازم را برای تامین همین هزینه اندک نیز ندارد. حجم اقتصاد نپال که یکی از کوچک‌ترین اقتصادهای جهان محسوب می‌شود، تنها 20 میلیارد دلار در سال است. بدیهی است با اقتصادی تا این حد کوچک، پرداخت هزینه‌ای پنج میلیارد‌دلاری (که می‌تواند تا 10 میلیارد دلار نیز افزایش یابد) کاملاً غیرممکن است. همچنین در مقیاس خانوار نیز، اوضاع مردم نپال بسیار تاسف‌آور است. بسیاری از خانواده‌ها در این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند و حتی برای تامین مخارج اولیه خود به کمک‌های مالی خویشاوندانی که در خارج از نپال به کار مشغول هستند، وابسته هستند. این بدان معناست که تهیه مجدد وسیله‌های اولیه زندگی، در همان حد پیش از زلزله نیز برای اغلب این خانواده‌ها، غیرممکن است. علاوه بر همه اینها، نپال در دهه اخیر مشغول بازسازی خرابی‌های یک دهه جنگ بین مائوئیست‌ها و دولت این کشور بود. اگرچه نظام سیاسی این کشور دگرگون شده اما فساد همچنان شاخص اصلی فعالیت‌های سیاسی و اقتصادی نپال است. در بین 175 کشور موجود در فهرست سازمان شفافیت بین‌المللی، نپال از نظر فساد در رتبه 126 قرار دارد. در واقع تنها نقطه روشن اقتصاد نپال، گردشگری است. در سال 2013 این کشور بیش از 800 هزار بازدیدکننده از خارج داشته است که اکثریت آنها از چین و هند هستند. آمار رسمی حاکی از آن است که به ازای هر شش نفر گردشگر یک شغل در اقتصاد نپال ایجاد شده است. مشاغلی که حالا با تکان‌های زمین از بین رفته‌اند. بعید است تا سال‌هایی نه‌چندان اندک، هیچ گردشگری عزم سفر به نپال را در سر داشته باشد. علاوه بر گردشگری، اقتصاد کوهنوردی این کشور نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. هر کوهنورد حدود صد هزار دلار برای یافتن شانسی برای صعود به اورست می‌پرداخت، پولی که بخشی از آن به دولت و بقیه آن به هتل‌ها، راهنمایان، فروشندگان تجهیزات و‌... می‌رسید و حالا قطع شده است. تنها روزنه امید، بخش کشاورزی نپال است. به‌رغم شهرت گردشگری و کوهنوردی، کشاورزی همچنان یک‌سوم تولید ناخالص داخلی این کشور را تامین می‌کند و خوشبختانه به دلیل منابع آب مناسب، بازیابی این بخش می‌تواند بسیار سریع‌تر از سایر بخش‌های اقتصاد باشد. به هرحال قابل کتمان نیست که زلزله اخیر، مردم فقیر نپال را فقیرتر کرده است و بدون کمک‌های بین‌المللی حتی جان بازماندگان از زلزله نیز در امان نخواهد بود.