آیا دو باشگاه استقلال و پرسپولیس تا ۲۰ فروردینماه خصوصی میشوند؟
سنگ بزرگ واگذاری
در گاهشمار واگذاری باشگاههای آبیپوشان و قرمزهای پایتخت، تاریخ جدیدی به ثبت رسید؛ پس از حدود یک دهه از نخستین روزی که دولتمردان وعده واگذاری دو باشگاه «استقلال» و «پرسپولیس» به مردم را بر زبان راندند، این بار رئیس سازمان خصوصیسازی وعده داده است، داستان ملالآور واگذاری دو باشگاه «استقلال» و «پرسپولیس» را تا پیش از تعطیلات پایان فصل و آغاز بازیهای جام جهانی به نقطه پایان برساند. «میرعلی اشرف عبدالله پورحسینی» که چندی است، سکان سازمان خصوصیسازی را در دست گرفته، اواسط بهمن ماه ضربالاجل جدیدی برای عرضه سهام دو باشگاه «استقلال» و «پرسپولیس» تعیین کرد و وعده داد این دو تیم را تا ۲۰ فروردینماه سال ۱۳۹۳ واگذار خواهد کرد.
در گاهشمار واگذاری باشگاههای آبیپوشان و قرمزهای پایتخت، تاریخ جدیدی به ثبت رسید؛ پس از حدود یک دهه از نخستین روزی که دولتمردان وعده واگذاری دو باشگاه «استقلال» و «پرسپولیس» به مردم را بر زبان راندند، این بار رئیس سازمان خصوصیسازی وعده داده است، داستان ملالآور واگذاری دو باشگاه «استقلال» و «پرسپولیس» را تا پیش از تعطیلات پایان فصل و آغاز بازیهای جام جهانی به نقطه پایان برساند. «میرعلی اشرف عبدالله پورحسینی» که چندی است، سکان سازمان خصوصیسازی را در دست گرفته، اواسط بهمن ماه ضربالاجل جدیدی برای عرضه سهام دو باشگاه «استقلال» و «پرسپولیس» تعیین کرد و وعده داد این دو تیم را تا 20 فروردینماه سال 1393 واگذار خواهد کرد. چنانچه این وعده رئیس سازمان خصوصیسازی به سرنوشت وعدههای پیشین در سالهای گذشته گرفتار نشود، تعطیلات نوروز سال پیش رو که به پایان برسد، در پرونده فروش این دو باشگاه نیز مهر «مختومه» خواهد نشست. او در شرایطی این مهلت دوماهه را برای تعیین تکلیف فروش این دو باشگاه تعیین کرده است که به مصائب راهی که در آن گام برداشته، واقف است: « صورتهای مالی این دو باشگاه به شدت دچار مشکل است. متاسفانه صورتهای مالی حسابرسینشده هستند و اگر بررسی شوند به دلیل وجود ابهام مردود خواهند شد و نمیتواند مورد استناد کارشناسان رسمی قیمتگذاری قرار گیرد.»1 او اما در ادامه میگوید: «در این شرایط برای واگذاری شرکت و بنگاه روشهایی نیز وجود دارد. شاید تنها محدودیت ما ورود این باشگاهها به فرابورس بود، با این حال دوستانمان در تلاشند در بازار سوم بورس و فرابورس آنها را عرضه کنند و اگر این عرضه مقدور نشد سال آینده با اجازه مجلس و خارج از بورس در قالب مزایده آنها را واگذار خواهیم کرد.»2 مجلسیان البته، اواسط بهمنماه و در جریان بررسی لایحه بودجه سال 1393 با واگذاری این دو باشگاه از طریق مزایده موافقت کردند. در این میان، پیشنهاد یکی از نمایندگان مبنی بر خصوصیسازی این دو باشگاه از کانال فرابورس با رای منفی اکثریت پارلماننشینان مواجه شد؛ بنابراین گزینه عرضه سهام این دو باشگاه از طریق «فرابورس» با تصمیم نمایندگان حذف شده است. گزینه واگذاری این دو شرکت از طریق
بازار سرمایه نیز به دلایلی چون« ساختار این شرکتها»، «عدم شفافیت مالی»، «عدم برگزاری مجمع» و «عدم ارائه صورتهای مالی حسابرسیشده» از ابتدا روی میز نبود. اما رویداد دیگری که در یک هفته اخیر در ارتباط با این موضوع به وقوع پیوست، انتصاب «امیررضا خادم» به عنوان نماینده تامالاختیار وزیر ورزش و جوانان برای پیگیری خصوصیسازی و واگذاری شرکتهای استقلال و پرسپولیس بود. البته به نظر میرسد خادم چندان به تحقق این خصوصیسازی در تاریخ مقرر خوشبین نباشد؛ چرا که او پس از نشست خود با مدیران پرسپولیس که در هفته گذشته برگزار شد به خبرنگاران اعلام کرد: به عنوان یک فرد ورزشی باید بگویم بحثی که درباره خصوصیسازی پرسپولیس و استقلال در میان است اکنون عملیاتی به نظر نمیآید، چون ابتدا باید بدهیها مشخص شود و تا زمانی که در این خصوص تعیین تکلیف نکنیم واگذاری این دو باشگاه از طریق بورس یا به نوع دیگری امکانپذیر نیست. 3
موج تبلیغاتی پرسپولیس و استقلال برای انتخابات
اما تعیین این ضربالاجل برای سال 1393 در شرایطی صورت گرفته است که وضعیت این دو تیم تحت عنوان باشگاههای ورزشی به دلیل قرار گرفتن در شمار گروههای نخست اصل 44 قانون اساسی باید تا پایان سال 1388 تعیین تکلیف میشد. همان سالی که «محمود احمدینژاد» در کسوت رئیسجمهوری برای واگذاری این دو باشگاه به مردم اولتیماتوم صادر کرد.26 اردیبهشتماه سال 88 بود و کمتر از یک ماه به برگزاری دهمین انتخابات ریاستجمهوری باقیمانده بود که احمدینژاد با نگارش نامهای دستور داد، دو مجموعه ورزشی ملی پیروزی و استقلال به مردم واگذار شود. او در ایام باقیمانده به انتخابات نتوانست از جاذبه تبلیغات برای حدود 50 میلیون هوادار این دو تیم چشم بپوشد، پس از آن و در سالهایی که ردای ریاستجمهوری را بر تن داشت، نتوانست این دو باشگاه را به مردم واگذار کند. تحقق این امر از سال 1388 به سال 1389 موکول شد و حتی در سال 1390 این طرح تا مرز قیمتگذاری برای سهام این دو باشگاه نیز پیش رفت. آن گونه که بر اساس نظر کارشناسان سازمان خصوصیسازی، قیمت پرسپولیس با کسر بدهیهای آن
45 میلیارد تومان و قیمت استقلال نیز 42 میلیارد تومان برآورد شد. این ارزشگذاری شامل «قیمت برند»، «داراییهای تیمها مانند بازیکن و میزان محبوبیتشان در جامعه» بود. در آن زمان «محمد عقدایی» معاون سازمان خصوصیسازی دلیل تفاوت قیمت باشگاه «استقلال» و «پرسپولیس» را ناشی از تفاوت تعداد هواداران دو تیم اعلام کرد. در آن زمان تصمیم بر آن بود که 95 درصد سهام این دو تیم در یک یا دو بلوک به علاوه سهام پنجدرصدی برای واگذاری به کارکنان این تیمها آماده شود. اما فرآیند آمادهسازی سهام این دو شرکت به دلیل تقارن با انتخاب وزیر ورزش و جوانان به تاخیر افتاد و تا پایان عمر دولت دهم نیز عقیم ماند. اما جذبه تبلیغاتی مردمیسازی این دو باشگاه در آستانه یازدهمین انتخابات ریاستجمهوری بار دیگر در کانون توجه کاندیداها قرار گرفت و حتی از میان نامزدهای این انتخابات، «محمدباقر قالیباف» این واگذاری را شعار داد. اگرچه اکنون، رئیس سازمان خصوصیسازی ادعا میکند نسبت به این واگذاری مصمم است، یا وزیر ورزش برای تسریع این فرآیند، یک «کشتیگیر» را به عنوان نماینده ویژه خود تعیین کرده و نمایندگان مجلس نیز در سنگر هرمیشکل خود، مصوبهای را هم
پشتوانه این واگذاری قرار دادهاند؛ اما آیا مردم و آنان که سالها، شاهد تعویق عرضه سهام باشگاههای استقلال و پرسپولیس بودهاند، به خصوصیسازی این دو باشگاه خوشبین خواهند بود؟ برخی هنوز واگذاری این دو باشگاه را امری محال میپندارند. باور آنان این است که آنچه بیش از «زیانده بودن» یا «صورتهای مالی غیرشفاف» مانع واگذاری این دو بنگاه شده، آن است که دولتها تمایل ندارند، این دو پایگاه بزرگ مردمی را از خود جدا کنند یا حتی در شرایطی که برای هر بازی این دو تیم، شورای تامین استان تشکیل جلسه میدهد، خطرات خصوصیسازی این دو باشگاه به حیطه مسائل امنیتی نیز کشیده میشود. به عقیده آنان موانع سیاسی و امنیتی که پیش روی این واگذاری قد برافراشته است، از موانع فنی و مالی مرتفعتر است. البته، پرسش مهمتری که اکنون ذهن تحلیلگران حوزه ورزش و فوتبال و نیز صاحبنظران بازار سرمایه را به خود مشغول کرده، این است که آیا خصوصیسازی، این دو باشگاه را از گردابی که اکنون گرفتار آن هستند، میرهاند؟ چه تضمینی وجود دارد که شکست خصوصیسازی بنگاههای بزرگی که در سالهای اخیر واگذار شدهاند، برای دو باشگاه «استقلال» و «پرسپولیس» هم تکرار
نشود؟
باتلاق مدیریت دولتی
اما هستند کسانی که خصوصیسازی را تنها راه نجات این دو باشگاه میدانند. پرسپولیس و استقلال مدتهاست در باتلاق مشکلات مالی و ساختاری دست و پا میزنند. تغییر مدیرعامل، تعویض هیاتمدیره، تغییر دولت و وزیر و معاونانش هیچ کدام سودی به حال این دو باشگاه فرهنگی ورزشی نداشته است. باشگاهداری دولت چیزی جز انباشت زیان دربر نداشته و کار واگذاری این دو باشگاه هر سال سختتر از سال گذشته میشود. مدیرعاملها هر روز منتظرند حکم برکناریشان را ببینند و بازیکنان با این وضعیت، قراردادی بیش از یک سال با این دو باشگاه نمیبندند. قراردادی را هم که امضا میکنند، بند و تبصرههایی ذیل آن میگنجانند تا هر زمان، پیشنهاد خارجی آمد یا مدیرعامل تغییر کرد بتوانند با تیم خداحافظی کنند و به باشگاهی بروند که لااقل ثبات بیشتری داشته باشد. مدیریت دولتی بیش از هر مساله دیگر برای این دو باشگاه حاشیهساز بوده و آنها را از حضور موثر و مفید در ورزش دورتر و دورتر کرده است. واگذاری این دو باشگاه نیز به سنگ بزرگی در دست دولتها میماند که گویی هیچگاه پرتاب نخواهد شد.
پینوشتها:
1- پایگاه اطلاعرسانی وزارت ورزش و جوانان
2- همان
3- سایت تحلیلی تابناک
دیدگاه تان را بنویسید