درگذشت پدر نهادگرایی

داگلاس سی.‌نورث برنده جایزه نوبل علوم اقتصادی در سال 1993 و استاد بازنشسته دانشگاه سنت لوییس واشنگتن،‌ روز دوشنبه 23 نوامبر در خانه تابستانی‌اش در شهر بنزونیای ایالت میشیگان درگذشت. او هنگام فوت 95 سال داشت. نورث به عنوان یک مورخ اقتصادی،‌ به واکاوی شکل‌گیری نهادهای سیاسی و اقتصادی و پیامدهای این نهادها بر عملکرد نظام‌های اقتصادی در طول زمان پرداخت. در سال 1993،‌ داگلاس نورث و رابرت فوگل،‌ که آن زمان استاد دانشگاه شیکاگو بود،‌ «به خاطر پژوهش‌های نوین در تاریخ اقتصادی با استفاده از نظریه اقتصادی و روش‌های کمی برای تبیین تغییرات اقتصادی و نهادی» برنده جایزه نوبل اقتصاد شدند. نورث در بیش از 60 سال فعالیت آکادمیک خود به بررسی جلوه‌های گوناگونی از یک سوال پرداخت:‌ چرا برخی کشورها ثروتمند می‌شوند و بقیه فقیر می‌مانند؟ آثار او دریچه‌ای تازه به مساله توسعه اقتصادی در اروپا و ایالات متحده، پیش و پس از انقلاب صنعتی،‌ گشود. رئیس دانشگاه واشنگتن،‌ مارک اس. رایتون گفت: «داگلاس نورث، نوبلیست مشهور و محبوب دانشگاه واشنگتن،‌ متفکر، نویسنده و پژوهشگری خلاق و دوران‌ساز نیز بود.» او افزود:‌ «اما وی بهترین نمونه‌ای بود که ما آرزو داریم به آن برسیم -مردی اندیشمند، همکاری مهربان،‌ یک شهروند دانشگاهی والامنش.» داگلاس نورث که در شهر کمبریج از ایالات ماساچوست به دنیا آمد، در سال 1942 از دانشگاه برکلی کالیفرنیا در سه رشته علوم سیاسی، اقتصاد و فلسفه مدرک کارشناسی گرفت. او مدرک دکترای خود را در سال 1952 در رشته اقتصاد از همان دانشگاه اخذ کرد. نورث از 1942 تا 1946 در مقام دریادار تجاری ایالات متحده فعالیت کرد. او در سال 1983 جذب دپارتمان اقتصاد دانشگاه واشنگتن شد. در دانشگاه واشنگتن،‌ از سال 1984 تا 1990 مدیر مرکز علوم سیاسی دانشکده علوم انسانی بود. او رفته‌رفته عمیقاً درگیر شاخه جدید و روبه‌رشدی از اقتصاد به نام اقتصاد نهادی شد. در سال 1999،‌ نورث مرکز علوم اجتماعی نهادی جدید را در دانشگاه واشنگتن تاسیس کرد تا پژوهش در زمینه تحول نهادهای اجتماعی،‌ سیاسی و اقتصادی‌ای که جوامع سرتاسر دنیا را شکل داده‌اند،‌ به پیش ببرد. به مدت بیش از 25 سال،‌ نورث و همسرش،‌ الیزابت کیس، تابستان‌ها را در میشیگان شمالی می‌گذراندند. در خانه تابستانی،‌ نورث صبح‌ها را صرف پژوهش می‌کرد،‌ بعد با سگش به گردش می‌رفت،‌ و ظهرها شنا یا تنیس بازی می‌کرد. عصرها عمدتاً به گوش دادن به موسیقی در حوالی کمپ موسیقی اینترلوخن می‌گذشت. با اینکه پژوهش بخش اصلی زندگی نورث بود، خود وی در یادداشتی زندگینامه‌ای نوشته که «پژوهش و مطالعه با تنوعی از فعالیت‌هایی که مکمل شغل مرکزی من بوده و زندگی‌ام را غنی‌تر کرده، همراه بوده است. من عکاسی را ادامه می‌دهم. از ماهیگیری و شکار با یکی از دوستان نزدیکم لذت می‌برم. یاد گرفته‌ام هواپیما برانم و سال‌های دهه 60 هواپیمای شخصی خودم را داشتم. موسیقی هم بخش اصلی زندگی من بوده.» از نورث و همسرش الیزابت، سه پسر و چهار نوه باقی مانده است.