خروج از شمول یارانه

می‌گفت که اشتباه آن را اجرا کرده‌اند. می‌گفت ایرادهای بسیاری به آن وارد است و باید اصلاح شود. رئیس دولت یازدهم صحبت‌های این‌چنینی کرد تا بعد از روی کار آمدنش، همه نگاه‌ها به سمت چگونه اجرا کردن قانون هدفمندی در دولت وی شود. با این حال، وی بعد از روی کار آمدن برخی مشکلات اجرای قانون هدفمندی را از نزدیک دید. بسیاری معتقدند به همین خاطر هم فعلاً تصمیمی برای تغییر نحوه اجرای فعلی این قانون نمی‌گیرد. یکی از موانع اصلی اجرای این قانون در دولت یازدهم که در نهایت سبب ادامه شیوه قبلی قانون هدفمندی شد، تعداد کم انصراف‌دهندگان بود که به دولت نشان داد راه درازی برای جلب اعتماد مردم دارد. تنها دو میلیون و 400 هزار نفر به دولت اعتماد کردند و از دریافت یارانه نقدی انصراف دادند. بقیه افراد یا واقعاً نیازمند دریافت یارانه نقدی بودند یا هنوز به دولت یازدهم اعتماد کافی نداشتند. با این حال، دولت یازدهم اجرای قانون هدفمندی را ادامه داد و فاز دوم آن را اجرا کرد. در همان زمان هم انتقادها به نحوه ادامه این قانون پربحث بالا گرفت. برخی معتقد بودند دولت باید جسارت به خرج دهد و به کلی قانون را اجرا نکند یا راهی برای تغییر نحوه اجرای آن پیدا کند. روحانی اما برای جلب اعتماد مردم هم که بود، قولی را که داده بود اجرایی کرد. با وجود انتقادهایی که خود به نحوه اجرای آن داشت، بارها اعلام کرده بود اجرای آن را قطع نخواهد کرد؛ این را گفته بود تا مردم نگران قطع یارانه خود نشوند. با این حال، به نظر می‌رسد در آستانه دومین چالش بودجه‌ای خود، با مشکل کمبود منابع در اختصاص یارانه دست و پنجه نرم می‌کند چرا که در آخرین اقدام، یارانه کلیه ایرانیان خارج از کشور را قطع کرده است. این خبری است که یکی از نمایندگان مجلس اعلام کرد و آن را راهی برای اجرای درست قانون هدفمندی یارانه‌ها و پرداخت یارانه نقدی به اقشار نیازمند عنوان کرده بود. بر این اساس، دولت قصد دارد پول نفت را به ایرانیان خارج از کشور ندهد. خیلی‌ها معتقدند همین که برخی ایرانیان، خارج از کشور زندگی می‌کنند نشان از تمکن مالی آنهاست و اگر دولت قصد دارد قانون را به درستی اجرا کند، باید تنها به افرادی یارانه بدهد که نیاز دارند. برخی دیگر هم معتقدند یارانه پول نفت است و باید به همه اختصاص پیدا کند. استدلالی که برخی، در این رابطه عنوان می‌کنند این است که با توجه به کاهش ارزش پول ملی، یارانه 45 هزار‌تومانی قدرتی برای کمک به ایرانیان خارج از کشور ندارد و دولت می‌تواند با حذف ایرانیان خارج از کشور، این پول را به افراد نیازمند بدهد. اما در این میان نکته اصلی این است که دولت ابتدا باید برنامه‌ای درست برای شناسایی یارانه‌بگیران داشته باشد تا بتواند در صورت لزوم، افرادی را که مستحق دریافت یارانه نیستند حذف کند. در چنین شرایطی، کماکان دولت ماهانه چیزی در حدود 6/3 هزار میلیارد تومان منابع برای اختصاص یارانه نیاز دارد و مشخص نیست تا چه زمانی می‌تواند پای تعهد خود به پرداخت یارانه بایستد.