رینگ کالاهای عجیب

بورس‌های کالایی در سراسر دنیا شامل رینگ‌های مختلفی‌اند که رینگ کشاورزی این بورس‌ها از تنوع و جذابیت خاصی در میان سایر رینگ‌ها برخوردار است. رینگ کشاورزی بورس کالای ایران نیز تاکنون توانسته است 17 گروه اصلی و 62 زیرگروه را برای متقاضیان و عرضه‌کنندگان آنها گرد‌هم آورد. در مقایسه با بازار جهانی اما در رینگ کشاورزی کشور نشانی از کالاهای خاص و منحصربه‌فرد نیست. با نگاهی به معاملات بازارهای جهانی می‌توان چندین گروه برای معاملات کشاورزی متصور شد. این گروه‌ها شامل غلات، میوه‌ها، گوشت انواع جانوران اهلی، گوشت انواع جانوران آبزی، سبزیجات و مواد پروتئینی، مواد خام کشاورزی و لبنیات است. تمامی این گروه‌ها در بازارهای بین‌المللی دارای شاخص قیمت بوده و نوسانات این معاملات لحظه به لحظه برای فعالان بازار قابل دسترسی است. بررسی این شاخص‌های قیمتی حاکی از رشد 20درصدی قیمت گروه محصولات نوشیدنی و پیشی گرفتن این گروه از سایر گروه‌هاست. همچنین در میان زیر‌گروه‌ها، قیمت گوشت خوک با رشد 31درصدی در بازه یک‌ماهه گوی رقابت را از سایر زیرگروه‌ها ربوده است. در میان گروه‌های اصلی، گروه غلات از اقبال بیشتری از نظر حجم معاملات برخوردار بوده که در این مجموعه محصولاتی چون برنج، گندم، ذرت و سویا از همه معروف‌ترند. شاید ذکر این نکته خالی از لطف نباشد که کالایی چون تخم‌مرغ که به تازگی به جمع دیگر اقلام بورس کالای کشور اضافه شده است در مقایسه با سایر محصولات معاملات بین‌المللی ندارد. حال آنکه خود گوشت مرغ از اقلام اصلی و استراتژیک تمامی بورس‌های کالایی دنیاست. حال با نگاهی به زیرگروه‌های جذاب و منحصربه‌فرد معاملات رینگ کشاورزی در دنیا، آنها را کمی زیر ذره‌بین قرار خواهیم داد.

گوشت پخته‌شده
این محصول از دهه 60 میلادی پا به عرصه رقابت در معاملات بین‌المللی نهاد. کشور ایالات متحده با تولیدی معادل 17 هزار تن در سال بزرگ‌ترین تولید‌کننده این محصول در بازار جهانی شناخته می‌شود. کشور ژاپن نیز با خرید 855 میلیارد تن از این محصول در سال، در حال حاضر بزرگ‌ترین وارد‌کننده دنیا به‌شمار می‌رود.

روغن و مشتقات نارگیل
از دیگر محصولات منحصربه‌فرد است که از دهه 60 میلادی به بازار جهانی پیوست. بزرگ‌ترین تولید‌کننده آن در دنیا کشور فیلیپین با حدود یک هزار تن در سال است و سایر کشورهای جنوب شرقی آسیا از رقبای سرسخت این کشور هستند.


شیر خشک‌
شاید با شنیدن نام شیر خشک هرگز این فکر به ذهن‌مان نرسد که آیا می‌شود شیر خشک هم از کالاهای مهم بازار جهانی باشد؟ پاسخ مثبت است. به طوری که کشورهای بزرگی همچون چین و نیوزیلند با تولید حدود 3/1 هزار تن شیر خشک در سال حرف اول را در تولید این محصول استراتژیک می‌زنند. همچنین انواع شیر با سطوح کیفیتی مختلف در حالت‌های بدون چربی یا با درصد چربی‌های خاص از مهم‌ترین کالاهای منحصربه‌فرد بازار جهانی است. رقبای اصلی بازار لبنیات، کشورهای عضو اتحادیه اروپا، آمریکا و هند هستند که کشورهای اروپایی در حال حاضر از مزیت رقابتی بسیاری در تولید این محصول برخوردارند.

آب پرتقال
از این اقلام که فراتر برویم به محصولاتی می‌رسیم که شاید وجودشان در این بازارها از عجایب باشد که یکی از آنها آب پرتقال است.
این محصول منحصربه‌فرد با حمایت کشور برزیل به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان و عرضه‌کنندگان رینگ کشاورزی از سال 1983 پا به عرصه رقابت نهاد. کشور برزیل با تولید حدود 1/1 هزار تن در سال به عنوان بزرگ‌ترین تولید‌کننده و کشورهای عضو اتحادیه اروپا بزرگ‌ترین وارد‌کننده این محصول در بازار جهانی شناخته می‌شوند. همچنین بخش اعظمی از این تولیدات در کشورهای اروپایی به مصرف می‌رسد.

انواع گیلاس در دو نوع شیرین و ترش
این محصول که به نسبت تازه‌وارد است در کشور‌های اتحادیه اروپا در ابعاد 763 هزار تن در سال تولید و حدود 10 درصد آن به کشور روسیه صادر می‌شود.


روغن بادام زمینی
این محصول نیز جزو معدود کالاهایی است که در صنعت خود بسیار فعال است به طوری که تولیدات سالانه آن در کشور اندونزی به حدود 31 هزار تن در سال می‌رسد و کشورهایی چون چین و هند از بزرگ‌ترین متقاضیان آن هستند. در همین صنعت روغن بادام‌زمینی از جذابیت بالایی برخوردار است و چین با تولید 7/2 هزار تن در سال از بزرگان این محصول به‌شمار می‌رود و کشورهای اروپایی از بزرگ‌ترین خریداران آن هستند.

میگو و گوشت بوقلمون
از آن دست محصولاتی که در گروه جانوران آبزی بسیار مورد توجه است. در این گروه به طور کلی کشور پرو با تولید حدود یک هزار میلیارد تن محصول در رده اول و چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آن است. در همین صنعت و در گروه گوشت جانوران اهلی، گوشت بوقلمون از مواردی است که شاید کمتر از انواع گوشت مانند مرغ یا گاو مورد معامله قرار بگیرد و از سویی بسیار منحصربه‌فرد است. ایالات متحده آمریکا با تولید سالانه 8/2 هزار تن از این محصول بزرگ‌ترین تولید‌کننده و کشور مکزیک بزرگ‌ترین واردکننده آن است. شایان ذکر است که کشور ایالات متحده در مصرف داخلی این محصول از سایر کشورها با اختلاف محسوسی پیشی گرفته است.

پودر هسته خرما
این محصول یک افزودنی خوراکی بسیار مهم برای خوراک دام و از محصولات جانبی روغن خرماست. هسته خرما در سال 1972 میلادی توسط بزرگ‌ترین عرضه‌کننده خود یعنی کشور اندونزی در معاملات بین‌المللی حضور یافت. تولید سالانه این کشور رقمی در حدود 3/4 هزار تن در سال است. پس از آن مالزی با 5/2 هزار تن در جایگاه بعدی صادر‌کنندگان ایستاده است. اتحادیه اروپا و نیوزیلند بزرگ‌ترین متقاضیان این محصول به شمار می‌روند.

پسته
در گام پایانی به سراغ معاملات پسته در بازار جهانی می‌رویم. کالایی که بدون شک یکی از کالاهای استراتژیک ایران است. در رقابت تولید این محصول ارزنده ایالات متحده با حدود 249 هزار تن تولید در سال در رده اول و ایران با اختلاف 49 هزار تن در سال در رده دوم قرار دارد. در این میان چین بزرگ‌ترین وارد‌کننده این محصول در بازار جهانی است. قسمت عمده‌ای از اقلام ذکر‌شده در بورس‌های کالایی دنیا و به خصوص در بورس شیکاگو قابلیت معامله دارند. این دست از اقلام کمتر در قالب ابزارهای مشتقه بازارهای مالی همچون قراردادهای آتی قرار می‌گیرند و عموماً به صورت نقدی قابل معامله هستند. شاید دلیل اصلی این امر در اولویت قرار نداشتن این محصولات باشد که دولت‌ها و نهادهای متقاضی آنها را در زمره کالاهایی چون گندم و سایر غلات و مواد مصرفی ضروری دسته‌بندی نمی‌کنند.