اصلی‌ترین پیامد انتقاد از ورود هیات‌های اروپایی کندسازی حرکت در حوزه تجارت است
ساده‌انگاری کاسبان تحریم
ایران پذیرای فرهنگ‌های مختلف خواهد بود. این عقیده یک کارشناس بین‌الملل در جواب انتقادهای مطرح شده در خصوص وحشت‌زدگی ایرانیان از حضور اروپایی‌ها در کشور است.
ایران پذیرای فرهنگ‌های مختلف خواهد بود. این عقیده یک کارشناس بین‌الملل در جواب انتقادهای مطرح شده در خصوص وحشت‌زدگی ایرانیان از حضور اروپایی‌ها در کشور است. محمد مطهرنیا اعتقاد دارد نگرانی از حضور اروپایی‌ها در ایران یک توهین محسوب می‌شود. ایرانیان نه‌تنها از این موضوع هراسی ندارند، بلکه از هرگونه تعامل سازنده با دنیا استقبال خواهند کرد. وی می‌گوید: همکاری با اروپا برای ایران نویدبخش آینده‌ای خوب در تجارت است. او انتقادهای مطرح‌شده را غرض‌ورزی و منفعت‌طلبی می‌داند و در این باره معتقد است: شاید بتوان اصلی‌ترین پیامد انتقادهای مطرح شده را کندسازی حرکت در حوزه تجارت دانست (که اگر چنین شود، به اقتصاد کشور خیانت شده است.) چرا که سرمایه‌گذاران برای ورود به کشور ابتدا چشم به نتایج مباحثات داخلی می‌دوزند و پس از آن برای ورود، تصمیم می‌گیرند. در ادامه مشروح گفت‌وگوی محمد مطهرنیا را با تجارت فردا می‌خوانید.
با توجه به ورود هیات‌های اروپایی به ایران، بعضی‌ها از این استقبال، تعبیری اشتباه دارند و معتقدند این موضوع برای مردم ایران نگران‌کننده است. به نظر شما این قضیه تا چه اندازه نگران‌کننده، خواهد بود؟
ایران در حال حاضر کانون توجه جهان است. در میان کشورهایی که در جهان حاضر حضور دارند، ایران جزو کشورهایی است که تمدن هزارساله دارد. از ویژگی‌های تمدنی ایران در میان پنج تمدن بزرگ جهانی که در دنیای کنونی هستند، تساهل‌طلبی، تسامح و ارتباط معنادار با دیگر فرهنگ‌هاست؛ دارا بودن این ویژگی به‌گونه‌ای است که توانسته است ارزش‌های خوب فرهنگ‌های گوناگون را پذیرا باشد و با عظمت تمدنی خود، نقاط ضعف فرهنگ‌های دیگر را از خود دور کند. بنابراین پایه‌های این طرز فکر به‌طور کلی اشتباه است. نگرانی از حضور اروپایی‌ها در ایران برای مردم ایران یک توهین محسوب می‌شود. این سخن توهین به ایران و تبار ایرانی است. ایران از بافت موقعیتی بسیار بالایی برخوردار است که این بافت موقعیتی تمدنی، می‌تواند به خوبی نمایشگر یک اصل معنادار، در رسیدن به یک تعامل سازنده با دیگر فرهنگ‌ها و تمدن‌ها باشد. بنابراین ایرانی و جماعتی از ایرانیان که در
این معنا، دارای ادراک تاریخی هستند، به هیچ‌وجه در ارتباط و تعامل سازنده با دیگر کشورها نه‌تنها نگران نخواهند بود، بلکه بر آن خواهند بود که با بهره‌برداری از موقعیت‌های به وجود آمده، ارتباطات سازنده و انباشته‌های بیشتر تمدنی برای خود فراهم کنند. ایران نباید با هراس و ترس از دیگران زندگی کند. ایران با توجه به ویژگی‌هایی که در تاریخ و تمدنش نهفته است، نه‌تنها نگران آمد و رفت اروپاییان نیست، بلکه آمد و رفت اروپاییان را فرصتی می‌پندارد تا بتواند در بافت موقعیت کنونی ناشی از فضای مثبت به وجود آمده در عرصه سیاست خارجی، زمینه‌پرور تعامل سازنده باشد. همچنین در این شرایط، بتواند زمینه بهره‌برداری متقابل خود و کشورهای جهان را برای تبادل سرمایه‌های مادی و معنوی فراهم آورد.
منفعت حضور اروپایی‌ها در ایران برای ما چیست؟ هیات‌هایی که وارد می‌شوند چه مزیت‌هایی را برای ایران به دنبال خواهند داشت؟
با حضور این هیات‌ها، ایران می‌تواند در تبادل با اروپا، تجارت خود را نجات بخشد. سرمایه‌گذاری خارجی را در چارچوب قوانین ملی گسترش دهد، زمینه‌های امیدواری به آینده را فراهم سازد و با گسترش ارتباطات فرهنگی میان خود و اروپاییان، اصول و ارزش‌های والای خود را به آنها نمایش گذاشته و از سوی دیگر، اصول و ارزش‌های قابل پذیرش از جامعه اروپایی را در جامعه ایرانی نیز به تصویر بکشد. آیا با قبول اینکه ایران و فرهنگ ایران، اسلام و فرهنگ ایرانی-اسلامی، قوی است، می‌توان گفت در برابر مسافرت اروپاییان نگرانی وجود دارد؟ سال‌ها منزوی کردن ایران در مجامع بین‌المللی با اقداماتی که صورت می‌گرفت، شرایطی را برای کشور رقم زد که به‌واسطه آن، روابط خارجی با چالش‌های زیادی مواجه شد. در حال حاضر شرایط در کشور به‌گونه‌ای است که فضای تحمیل‌شده بر ایران در حال بهبود است. درهای دنیا برای ایرانی که در چند سال اخیر به انزوا کشیده شده بود، باز است. آیا این موضوع جای نگرانی دارد؟ چرا این‌گونه برداشت نمی‌شود
که چندین دهه کشورهای مغرض و دشمن با ایران در جهت به انزوا کشیدن این کشور تلاش کرده‌اند. هم‌اکنون با یک تحرک مبتنی با خردورزی سیاسی از سوی سیاست خارجی ما، اقدامات آنها با شکست مواجه شده است.
با توجه به سخنان شما هدف از انتقادهای مطرح‌شده را چه می‌دانید؟
به نظر می‌رسد دوستان عزیزی که این سخنان را بیان می‌کنند، تفسیرشان از مسائل بر اساس منافع باشد و اینکه چه کنشگری بر سر کار است. آیا این کنشگر همسو با آنهاست یا همسو نیست. منتقدان از این روند، بر مبنای اینکه چه کسی به انجام یک فعل می‌پردازد و در چه جناحی از تفکر قرار دارد، به این معنی که فرد یا افراد نزدیک یا دور به جبهه گوینده قرار دارند، به قضاوت می‌نشیند؛ اینجاست که خطبه معروف علی ابن ابی‌طالب به یاد می‌آید که فرمودند وای بر شما، که به‌جای اینکه افراد را بحق بسنجید، حق را به افراد می‌سنجید.
به نظر شما، با ایجاد چنین فضایی در جامعه، تشویشی که گریبانگیر جامعه است با مطرح کردن چنین انتقادهایی، چه تبعاتی را می‌تواند برای فضای کشور به دنبال داشته باشد؟ و در روابط آینده ما چه تاثیری خواهد داشت؟ وجود فضای متشنج مانع از ورود سرمایه می‌شود. شاید بتوان گفت اساسی‌ترین خواسته هیات‌هایی که به ایران می‌آیند، امنیت، آرامش و ثبات در ایران است. نظر شما در این خصوص چیست؟ فضای منتقدانه از ورود اروپایی‌ها به ایران چه تبعاتی را برای تجارت کشور به دنبال خواهد داشت؟
شاید بتوان اصلی‌ترین پیامد آن را کندسازی حرکت در حوزه تجارت دانست. همچنین تشدید نگرانی از آینده از سوی سرمایه‌گذاران را به همراه دارد و این بازار را در یک برزخ عملیاتی قرار می‌دهد. فراموش نکنیم که جامعه ما، یک جامعه تحت تاثیر فضای گفتمان انقلابی است که در سه دهه گذشته، بیگانه‌گریزی را با بیگانه‌ستیزی مخلوط کرده است و به عنوان یک ارزش اساسی، در فرهنگ سیاسی خود، بر آن تکیه می‌کند. این در حالی است که روندهای جهانی، به همگرایی‌های بین‌المللی روی آورده است و در عین پذیرش تکثرهای متفاوت، بر مبنای خردورزی سیاسی به وحدت عملیاتی میان این
کشورها می‌اندیشد. در اینجاست که وقتی این انتقادات به وجود می‌آید، سرمایه‌گذاران، در چنین فضایی، منتظر آن می‌شوند که ببینند رقابت داخلی قدرت در صحنه سیاست به کجا می‌انجامد و اینجاست که بار دیگر، این درد فراگیر با توجه به سیاسی بودن اقتصاد ایران ایجاد می‌شود. در تاریخ ایران همواره حوزه اقتصاد تحت تاثیر سیاست بوده است. در حالی که در کشورهای پیشرفته جهان، این حوزه سیاست است که تابعی از متغیرهای اقتصادی می‌شود. از سوی دیگر، باید قبول کنیم که امروز جهان خارجی، با باز شدن درهای بین‌المللی به روی ایران، تا حدود زیادی، شناخت عمیق‌تری نسبت به گذشته در خصوص فضای داخلی کشور دارد و در نهایت به این می‌اندیشد که اجبار ناشی از ساختار اقتصادی در ایران، تمام فعالان اقتصادی را به سمت و سویی خواهد کشاند که در نهایت، خود پذیرای این همه حضور و فعالیت اقتصادی شوند. در غیر این صورت باید سقوط اقتصادی بیشتری را در آینده نسبت به گذشته شاهد باشیم.
نظرتان در خصوص تشبیه فضای به وجود آمده کنونی به واسطه حضور اروپایی‌ها در ایران به رفت و آمدهای کشورهای خارجی قبل از انقلاب چیست؟ از سوی دیگر نگرانی از ورود کالاهای بی‌کیفیت اروپایی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ببینید، نگاه‌ها، نگاه‌های تقلیل‌گرایانه و ساده‌انگارانه به محیط سیاست است. امروز بازار ایران مملو از جنس‌های بنجل چینی است، اگر قرار است ایران، به کالای کیفی نیندیشد، چه فرقی دارد که این کالاهای بی‌کیفیت از چین وارد شود یا از فرانسه و انگلیس؟ چرا باید ایران پس از چهار دهه گذار از انقلاب شکوهمند اسلامی، امروز نگران ورود جنس‌های بنجل کشورهای دیگر باشد؟! این نشان‌دهنده تخطئه اقتدار ملی ایران و حکومتگران در ایران است. بنابراین باید گفت این جملات و گزاره‌ها نشان‌دهنده تشویش و نگرانی از آینده جایگاه سیاسی در حوزه منازعات داخلی قدرت در ایران است و بیش از آنکه بازتاب نگرانی برای منافع ملی باشد، پیامد نگرانی برای منافع جناحی و حزبی است. در خصوص تشبیه دو دوران نیز باید بگویم این موضوع فقط تشویش اذهان عمومی است.
دیدگاه تان را بنویسید