داووس فرصتی برای ارتباط

داووس سوئیس هر ساله شاهد انبوهی از اقتصاددانان، سیاستمداران، اندیشمندان حوزه‌های مختلف، تولیدکنندگان بزرگ، بازرگانان و در یک کلام بازیگران تاثیرگذار امروز جامعه بین‌الملل است. هر سال این افراد دور هم جمع می‌شوند تا با تبادل نظر تصویری از دنیای امروز را ترسیم کنند. تصویری که از ذهنیت نخبگان جهان برون آید، بی‌تردید می‌تواند برای جهانیان مفید باشد، به خصوص آنکه این نخبگان به سهم خود در تحولات آتی جهان می‌توانند نقش ایفا کنند. مجمع جهانی اقتصاد بر آن است تا با ایجاد مناظره‌ها، اجلاس‌های مختلف، میزگردها و... هر یک از اعضای دعوت‌شده را به ابراز نظر در مورد تحولات مختلف وادارد و در عین حال این فرصت را به آنها بدهد تا با نظرات دیگران آشنا شوند. در حقیقت این روزنه‌ای است به سوی همگون شدن با در نظر گرفتن فرصت‌های هر یک از اعضا و کسانی که این اعضا بر آنها تاثیرگذارند یا به عبارت بهتر کل جهانیان و از همین رو است که این مجمع، مجمع جهانی نام گرفته است. به این ترتیب این مجمع برای کشورهای در حال توسعه‌ای چون ما و نمایندگان‌مان فرصتی مغتنم است تا با تحولات آتی جامعه جهانی آشنا شویم و با درک بهتر از وضعیت پیش رو سیاست‌های آتی را پی‌ریزی کنیم. در عین حال از آنجا که در این مجمع اقتصادگردانان بزرگ گرد هم می‌آیند باز زمان مناسبی برای نمایندگان دولت‌هاست تا با تماس‌های مستقیم با اینان ایجادکننده فضاهای تازه برای تحولات اقتصادی در کشور خود باشند. در دولت‌های گذشته اگر دعوتی از دولتمردان ایرانی برای شرکت در مجمع جهانی می‌شد این دعوت تنها زمان بیشتری را به دولتمردان می‌داد تا آنها به بیان دیدگاه‌های خود بپردازند. در حالی که این دعوت می‌تواند به معنای ایجاد فرصتی طلایی باشد برای مذاکره نه‌تنها با سیاستمداران که با نخبگان و اقتصادگردانان بزرگ جهان. ایجاد ارتباطات بیشتر با این بزرگان اقتصاد جهانی می‌تواند دروازه‌های اقتصاد ایران را که می‌رود با توافق ژنو باز شود، با سرعت بیشتری به روی دنیای بین‌الملل باز کند. اگرچه جهانیان مشتاقند تا بیش از گذشته از نظرات رئیس‌جمهوری مطلع شوند و استراتژی‌های بلندمدت ایران را دریابند، اما این برای ما بسیار حائز اهمیت است که بتوانیم از این مجمع برای اقتصاد ایران سوغاتی هدیه آوریم. دولتمردان ما پیش از سفر به داووس باید با دقت بیشتر دعوت‌شدگان را بررسی کنند و با افرادی که در حال حاضر می‌توانند به تغییر در اقتصاد ایران کمک کنند، تعاملی را آغاز کنند. سیاست ارتباط شاید حتی امروز اثر مستقیمی نداشته باشد اما روند مثبت تحولات ایران می‌تواند سرعت بیشتری یابد و از این رو ارتباطی قوی با اقتصادگردانان جهان می‌تواند، اقتصاد ایران را نیز به سرعت دیپلماسی به پیش برد. این دغدغه اکنون وجود دارد که حتی با وجود دگرگونی در دیپلماسی، اقتصاد نتواند به سرعت خود را با این تغییرات همراه کند و در صورت تحقق سیاستی کارآمد در ایجاد ارتباطات گسترده با بازیگران بزرگ اقتصاد جهانی این مشکل می‌تواند مرتفع شود. ماهیت مجمع به جز این نیست که با سخنرانی‌ها و کارگروه‌های مختلف و تاثیر متقابل بین اعضا نهایتاً استراتژی آنان در جایگاهی که هستند ارتقا یابد. حال شرکت‌کننده یک سیاستمدار باشد و یا مدیر یک شرکت بین‌المللی، چه سیاستگذار اقتصادی باشد و چه یک سرمایه‌گذار بزرگ در بازار‌های جهانی. سطح نتیجه به دست آمده برای هر نماینده تنها در گرو سطح مطالعاتی او، آگاهی او از فضای مجمع و آشنایی با دعوت‌شوندگان است. بنابراین کشورهای در حال توسعه‌ای چون ما که همواره نسبت به دیگر کشورها از سطح تماس کمتری با جامعه بین‌الملل برخوردارند قادر خواهند بود از لحظه‌لحظه این مجمع استفاده کنند و با اعتماد‌سازی نسبت به کشور خود توجه اقتصادگردانان را به خود جلب کنند و به نتایج ملموسی نائل شوند.

شوآب که اول بار بر آن بود تا اجلاسی منطقه‌ای را در سطح اروپا تشکیل دهد، تنها چند سالی بعد مجمع اروپایی خود را به مجمعی جهانی تبدیل کرد. مجمعی که محل تجمع نخبگان مختلف است و این نخبگان هر کدام حرف خود را می‌زنند، اما مجمع جهانی سعی دارد نوعی همگرایی را بین اعضا ایجاد کند. همگرایی که در پی بیان نظرات تمامی طرف‌ها حاصل می‌شود. جایی که آدمیان از آن در‌می‌یابند، می‌توان با وجود اختلافات بنیادین، جهانی را پایه‌ریزی کرد که در آن هر کس بتواند مطلوب‌های خویش را به پیش برد. اینجاست که سیاستمداران می‌بایست نشان دهند که مطلوب‌های آنان می‌تواند همسو با خواسته‌های دیگران باشد. باید نشان دهند در دنیای کنونی، دولت آنان می‌تواند همراه با جامعه جهانی باشد و در مقابل آن نیست. این گزاره بدان معنا نیست که کشورها از ایده‌آل خود چشم پوشند و اصولاً ضرورتی برای آن نیست. همگرایی به معنای فراموشی ارزش‌های خویش نیست بل بدین مفهوم است که نشان دهیم این ارزش‌ها مانعی برای مطلوب‌های مردمان دیگر نیست. در حالی که طی سالیان گذشته رویکرد رایج به درست یا غلط بر آن بوده که کشورمان در مقابل جامعه جهانی است، داووس فرصتی بی‌بدیل است تا نمایندگان ما به نخبگان و تاثیرگذاران اقتصاد جهانی نشان دهند که این امر واقعیت ندارد، مستقیم و بی‌واسطه. بنابراین به جز ایجاد کانال‌های ارتباطی با بزرگان اقتصاد، وظیفه نشان دادن همسویی ایران با جامعه جهانی نقش دیگری است بر عهده نمایندگان ما. حتی می‌توان مدعی بود که نشان دادن این همگرایی می‌تواند آن کانال‌های ارتباطی را نیز تقویت کند. در گردهمایی داووس مدعو هم باید سخن گوید و هم بشنود. رسیدن به سنتز همگرایی بیشتر به‌رغم اختلافات با پروسه‌ای مونولوگ‌گونه همخوانی ندارد. شنیدن سخن دیگران و نشان دادن این کنش به آنان باعث می‌شود تا آنان نیز به سخنان ما گوش فرا‌دهند. شنیدن دغدغه‌های دیگران و اهمیت دادن به آنها باعث می‌شود آنان نیز دغدغه‌های ما را دریابند و در تصمیم‌گیری‌های خود آنها را به حساب آورند. این تعاملی است که می‌تواند در داووس شکل بگیرد. اگر به بازی برد-برد ایمان داریم، باید همراه فرآیند دیالوگ شویم و نخواهیم که تنها حرف خود را بزنیم یا در بهترین حالت سخن طرف مقابل را بشنویم و فقط به دنبال پاسخ‌ دادن باشیم. نشستن به جای طرف مقابل و نگریستن به تحولات در گردهمایی‌هایی چون داووس امکان دارد و اگر با نگاهی غیرخودی به دنیا بنگریم آن گاه دیگران نیز از نگاه ما به تحولات خواهند نگریست و این قدمی مبنایی است برای جهانی عاری از تخاصم و دشمنی. انتظار بسیار است که با تغییر دولت در ایران، امسال داووس سوئیس سوغاتی بیشتر از گذشته را برای اقتصاد ایران به همراه آورد و این نیز وابسته به سطح آگاهی تیم همراه ریاست‌جمهوری نسبت به فرآیند کاری داووس است.