سقوطِ پرسود

دیان کاردول / نیویورک‌تایمز

نلسون دی شوارتز / نیویورک‌تایمز

نگرانی وال‌استریت درباره اثرات منفی کاهش قیمت نفت بر تامین‌کنندگان انرژی ممکن است رو به فزونی باشد، ولی سقوط شدید قیمت نفت می‌تواند منافع قابل‌توجهی را برای خانواده‌های طبقه کارگر آمریکا و بازنشستگانی که تا حد زیادی از ثمره احیای اقتصادی 5/5ساله محروم بوده‌اند، به همراه آورد. در هفته دوم ژانویه، اداره فدرال اطلاعات انرژی آمریکا تخمین زد خانوارهای آمریکایی به دلیل کاهش قیمت بنزین، می‌توانند در سال جاری 750 دلار در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنند. این رقم، 200 دلار بیش از آن چیزی است که کارشناسان اقتصادی در یک ماه پیش از آن برآورد کرده بودند. مردمی که به نفت کوره برای مصارف خانگی و پروپان برای گرم کردن منازل خود وابسته هستند، از جمله میلیون‌ها‌نفری که در شمال شرقی و غرب میانه آمریکا این‌گونه خانه‌های خود را گرم می‌کنند، از 750 دلار صرفه‌جویی بیشتر در این زمستان بهره‌مند می‌شوند.
گای برگر، اقتصاددان آمریکایی در RBS می‌گوید: «این [کاهش قیمت] احتمالاً اثر زیادی بر 10 درصد بالای خانوارها ندارد؛ اما اگر شما 30 هزار تا 40 هزار دلار در سال درآمد به دست می‌آورید و شغل‌تان با رانندگی در ارتباط است، تغییر مهمی ایجاد می‌شود. به لحاظ مفهومی، این درست در نقطه مقابل رشد بازار سهام قرار دارد که تمرکز آن بر اقشار بالاست.»
در سال‌های اخیر اغلب روندهای اقتصادی دیگر، از قبیل رشد بهره‌وری ناشی از فناوری‌های جدید، سودهای بیشتر بنگاه‌ها، افزایش قیمت خانه، کاهش نرخ استقراض و افزایش تقاضا برای کارکنان یقه‌سفید با مدارج عالیه، نیز بیشتر مشاغل و آمریکایی‌های ثروتمندتر را منتفع ساخته است. اما آخرین سقوط قیمت‌های انرژی به شکل نامتناسبی به گروه‌های کم‌درآمد یاری می‌رساند؛ چرا که هزینه‌های سوخت سهم بیشتری از درآمد محدودتر آنها را می‌بلعد. در اواسط ژانویه متوسط قیمت بنزین معمولی در نیوانگلند 35/2 دلار در گالن بوده است؛ رقمی کمتر از 94/2 دلار در اوایل دسامبر. در غرب میانه قیمت بنزین در ژانویه کمتر و حتی 95/1 دلار در هر گالن نیز بوده است. برای بسیاری از ساکنان ایالت بسیار سرد «مین»، کاهش قیمت‌های انرژی در پایان ماه، تا بیش از چند دلار اضافه به جیب آنها اضافه می‌کند. به عنوان نمونه «آوریل اسمیت»، بهداشت‌یار خانگی، و همسرش ادی را، که در یک مرکز خدمات اتومبیل فعالیت می‌کند، در نظر بگیرید. درآمد این زوج در مجموع طی سال، حدود 42 هزار دلار است. برای آنها، افت قیمت‌های انرژی به این معناست که می‌توانند روی میز شام از چهار فرزند خود به جای «هات‌داگ»، «نودل»، «ماکارونی» و «پنیر» با «رول گوشت ورقه‌شده» پذیرایی کنند. خانم اسمیت می‌گوید: «خوشبختانه قیمت نفت، قیمت گاز و قیمت غذا در حال کاهش هستند که اتفاق بزرگی است. امیدوارم این کاهش قیمت ادامه پیدا کند.» او توضیح می‌دهد وقتی قیمت‌ها بالاتر بودند، مجبور بود در خواربارفروشی کمتر خرید کند تا پول لازم را برای خرید نفت کوره کنار بگذارد. برای کل اقتصاد انتظار می‌رود باد موافقی که به دلیل کاهش قیمت نفت می‌وزد، در شرایطی که بیرون از آمریکا رشد اقتصادی در حال آهسته شدن است، به صورت جزیی مفید باشد. اما کاهش قیمت نفت در عین حال که برندگانی داشته، بازندگانی نیز به وجود آورده است. ایالت‌هایی مثل تگزاس و داکوتای شمالی، که به دلیل باقی ماندن قیمت نفت در بیش از 90 دلار طی سال‌های 2011 تا نیمه 2014 با رونق مواجه شدند، وضعیت سردی را تجربه می‌کنند. صنایعی که لوله و دیگر لوازم مورد نیاز را برای حفاری و شکست هیدرولیکی تامین می‌کنند، از قبیل سازندگان فولاد و تولیدکنندگان شن، با شرایط مشابهی روبه‌رو هستند. با وجود این، اقتصاددان‌ها می‌گویند منافع قیمت‌های پایین‌تر انرژی بسیار گسترده‌تر از فشار اضافی مورد انتظار بر برخی صنایع و مناطق احساس خواهد شد. مایکل گاپن، اقتصاددان بارکلیز، می‌گوید حدود 65 درصد از تولید ناخالص داخلی را مخارج مصرف‌کنندگان خانگی تشکیل می‌دهد و سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز حدود یک درصد از آن را. علاوه بر این، مصرف‌کنندگان اغلب پول صرفه‌جویی‌شده از محل سوخت را در بخش‌هایی هزینه می‌کنند که بیش از انرژی به نیروی کار وابسته هستند؛ بخش‌هایی مثل رستوران‌ها، حمل‌ونقل و خرده‌فروشی. او خاطرنشان کرد فروشگاه‌ها حدود 13 درصد از کارگران آمریکایی را در خدمت خود دارند؛ در حالی که کمتر از یک درصد آمریکایی‌ها در استخراج نفت و گاز و صنایع مربوطه کار می‌کنند. پژوهش دانشگاه میشیگان درباره مصرف‌کنندگان آمریکایی در اوایل ژانویه، بهترین وضعیت را در 11 سال اخیر نشان می‌دهد. اداره کار نیز اعلام کرد قیمت مصرف‌کننده در ماه دسامبر سال گذشته اندکی کاهش یافت. اگرچه «تورم منفی» معمولاً برای سیاستگذاران یک نگرانی به شمار می‌رود، در این مورد کاهش قیمت ناشی از قیمت انرژی، افزایش اندکی دستمزد در ماه‌های اخیر را برای کارگران تحمل‌پذیرتر می‌کند. کمتر جایی نسبت به تغییر قیمت نفت به اندازه «مین»، به ویژه در فصل زمستان، حساس است. ایالتی پر از شهرهای کوچک یقه‌آبی و جایی که اقتصاد هنوز از خُماری رکود تلوتلو می‌خورد. پاتریک وودکاک، که مدیریت دفتر انرژی فرماندار را بر عهده دارد، می‌گوید مردم اینجا بخش قابل‌توجهی از درآمدشان را صرف سوخت برای گرمایش و حمل‌ونقل می‌کنند. او تخمین می‌زند که یک خانوار متوسط در صورتی که قیمت نفت پایین باقی بماند، امسال حدود سه هزار دلار صرفه‌جویی می‌کند. وودکاک می‌گوید: «برای مردمی که با اقتصاد دست‌وپنجه نرم می‌کنند، زمستان سخت‌ترین زمان بوده است. این نخستین باری است که فضایی برای گذشتن از زمستان به شیوهای مقرون به صرفه وجود دارد.» قیمت‌های بالای نفت اینجا تهدیدی خاص ایجاد می‌کنند؛ چرا که تقریباً دوسوم خانه‌های «مین»، که قدیمی‌تر و ناکاراتر نیز هستند، برای گرما به نفت وابسته‌اند. مقامات رسمی به شهروندان اصرار می‌کنند تجهیزات خود را ارتقا دهند و خانه‌هایشان را بهتر عایق کنند، اما دولت فدرال در مقایسه با 35 تا 40 میلیون‌دلاری که سالانه صرف کمک به سوخت می‌شود، برای بهبود عایق، تنها یک میلیون دلار به ایالت اختصاص داده است. لیندا دادلی، معاون مدیر در یک برنامه گرمایش بلفاست می‌گوید: «امسال ما می‌توانیم به مردم 100 گالن سوخت بدهیم.» برای بخش عظیمی از جمعیت کشور، چنین کمکی می‌تواند تغییری بزرگ ایجاد کند. بر اساس اعلام اداره آمار آمریکا، درآمد 40 درصد از خانوارهای آمریکایی 40 هزار دلار در سال یا کمتر است. حتی خانواده‌های طبقه متوسط که درآمد بیشتری دارند نیز به ویژه در مقایسه با آمریکایی‌های ثروتمندتری که بخش کمتری از درآمدشان را صرف سوخت می‌کنند، شاهد منافع واضحی خواهند بود. برای مثال، اطلاعات اداره آمار نشان می‌دهد خانوارهای با درآمد سالانه کمتر از 70 هزار دلار، در سال 2013 معادل 9/5 درصد از درآمدشان را صرف بنزین کردند. این رقم برای خانوارهای با درآمد حداکثر 150 هزار دلار 4/3 درصد بوده است. در نقطه مقابل گستره درآمدی، به ویژه در ایالت‌هایی از این دست، باوجود منافع حاصل از هزینه‌های کمتر انرژی، مردم هنوز با انتخاب‌های مالی دشواری دست‌به‌گریبان هستند. برای خانم اسمیت، قیمت کمتر نفت و گاز بدین معناست که او با همسرش درباره احتمال ترک کردن شغل دومی که پس از مواجه شدن با مشکل قبوض در زمستان سال گذشته به دست آورد باید صحبت کند. این باوجود کمکی است که آنها از طریق Community Concepts دریافت کردند؛ بنیادی که به خانوارهای کم‌درآمد در مین غربی کمک می‌کند. او 60 تا 80 ساعت در هفته کار می‌کند و از این بابت نگران است که برای چهار فرزندش به اندازه کافی زمان نمی‌گذارد. با وجود این، او در ابتدا قصد دارد تا به قبوض عقب‌افتاده رسیدگی کند و «مقداری پول برای زمان مبادا کنار بگذارد». ترس خانم اسمیت که توسط دیگر ساکنان کماکان محتاط آنجا تکرار می‌شود، این است که قیمت‌ها دوباره افزایش یابند و بودجه خانوارها را دوباره تحت فشار قرار دهد. او می‌گوید: «ما مردم طبقه پایین، فقط می‌بینیم قیمت‌ها بالا و پایین می‌رود، بالا و پایین. وقتی قیمت‌ها پایین است ما یک جشن به راه می‌اندازیم؛ البته نه جشن آنچنانی، چرا که می‌دانیم دوباره بالا می‌رود.»