ریسک و ابهام

بورس تهران سال 96 را در شرایطی آغاز خواهد کرد که عوامل مثبت و منفی زیادی می‌تواند مسیر بورس تهران را تحت تاثیر قرار دهد. از جمله عوامل و متغیرهای اثر‌گذار در بورس تهران در سال جدید، انتخابات ریاست جمهوری ایران، سیاست‌های اتخاذ‌شده از سوی ترامپ در ادامه کار، وضعیت بازارهای جهانی و همچنین رفع برخی کاستی‌ها در قوانین معاملات سهام است. در این باره برخی کارشناسان نسبت قیمت بر درآمد فعلی بازار سهام را با توجه به نرخ سود در بازارها با ریسک کمتر نیز در ورود سرمایه‌گذاران موثر ارزیابی می‌کنند. در مورد انتخابات ریاست جمهوری باید دید در نهایت از لحاظ سیاسی چه ریسکی پیش روی بورس تهران قرار می‌دهد. کارشناسان در این مورد معتقدند: باید به کارنامه دولت یازدهم منصفانه نگاه کرد. این کارشناسان بهبود روابط ایران با جهان و رسیدن به برجام را از مواردی در پرونده این دولت یاد می‌کنند که ریسک‌های بسیاری را از سر راه وضعیت اقتصادی و به تبع آن بورس تهران برداشت. از طرف دیگر سیاست‌های این دولت در زمینه اقتصادی به طور مثال پرداخت بدهی‌ها و کاهش تورم نیز مثبت ارزیابی می‌شود. از این رو باید دید پس از انتخابات ریاست جمهوری مسیر روابط بین‌المللی و دیگر متغیرهای اقتصادی کلان چگونه رقم خواهد خورد. از طرفی رصد معاملات بازارهای جهانی نیز در پیش‌بینی این مسیر خالی از لطف نیست. بسیاری از کارشناسان، روند رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی را که استارت آن پیش از شروع سال جدید میلادی زده شد و پس از آن به اوج رسید، در سال آینده ادامه‌دار یا حداقل با‌ثبات ارزیابی می‌کنند. این موضوع می‌تواند یک عامل حمایتی از بورس کالامحور تهران باشد. در این خصوص باید توجه داشت که اثر رشد قیمت‌های جهانی در بسیاری از شرکت‌های کالایی برای نیمه دوم سال مشاهده شد. بر این اساس ثبات قیمت‌های کنونی برای سال آینده می‌تواند با رشد قابل توجه سودآوری شرکت‌ها نسبت قیمت به درآمد بازار را کاهش دهد و فضا را برای حضور نقدینگی در بورس تهران فراهم کند. با این حال آینده برجام نیز نقطه ابهامی بر سر راه معاملات بورس تهران است. ریسک سیاست‌های ترامپ در قبال توافق هسته‌ای با توجه به اظهارات تند وی در شروع کار خود، می‌تواند ریسکی بر سر راه صنایع «برجام»‌محور بازار سهام کشور باشد. صنایعی همچون خودرو که در سه ماه پایانی سال 94 تحت تاثیر این موضوع رشدهای قابل توجهی را تجربه کرده بودند. از طرفی مسیر نرخ سود در بازارهای رقیب و همچنین نرخ سود در بازاهای کم‌ریسک‌تر با توجه به نسبت قیمت بر درآمد بازار سهام که اکنون حدود 7 /5 است، مانعی بر سر راه ورود سرمایه‌گذاران به بورس اوراق بهادار تهران است. در شرایط کنونی عمومیت بازار از وضعیت نامناسب سیستم بانکی آگاه هستند و دولت کنونی نیز به نظر می‌رسد نسبت به این موضوع کاملاً واقف است. ولی اصلاح جدی نظام بانکی کشور در مدت باقیمانده تا پایان دوره دولت کنونی امکان‌پذیر نیست و به نظر می‌رسد باید در انتظار شروع این مهم با انتخاب دوباره روحانی پس از انتخابات سال آینده بود. این موضوع می‌تواند بر اقتصاد بانک‌محور کشور ما اثر محسوسی داشته باشد. این عوامل که به‌طور مختصر بررسی شد، از مهم‌ترین عواملی هستند که می‌تواند مسیر بورس در سال جدید را تحت تاثیر قرار دهد.