سایه‌های جوگندمی
سالمندان
این روزها درآمد مستمری‌بگیران از شاغلان بیشتر است. ولی بعضی از آنها بهتر از دیگران زندگی می‌کنند.
این روزها درآمد مستمری‌بگیران از شاغلان بیشتر است. ولی بعضی از آنها بهتر از دیگران زندگی می‌کنند.
رفتار نامناسب با سالمندان سابقه طولانی و متداولی در بریتانیا داشته است. در دهه 1960، حدود 40 درصد مستمری‌بگیران در فقر زندگی می‌کردند در حالی که در این زمان، تنها 10 درصد افرادی که در سن کار بودند در خط فقر بودند. در سال 1979، یک جامعه‌شناس به نام پیتر تانسند، طی یک مطالعه تاثیرگذار استدلال کرد که مستمری‌بگیران مرتباً از جانب دولت و عموم جامعه نادیده گرفته می‌شوند که اثرات ظالمانه‌ای بر استانداردهای زندگی آنان داشته است.
این روزها، سالمندان زندگی شاهانه‌ای دارند. در فاصله سال‌های 2000 تا 2014، هزینه‌ای که افراد بالای 75 سال برای صرف شام در رستوران‌ها خرج کردند دو برابر سریع‌تر از هزینه‌ای که افراد زیر 30 سال برای همین موضوع صرف کردند بالا رفته است. در مورد بلیت‌‌های تئاتر و سینما این نرخ افزایش سرعت خرج کردن پنج برابر بود. ویکی ردوود از شرکت مشاوره کپیتال اکونومیکس می‌گوید در حال حاضر مبلغی که افراد بالای 65 سال به عنوان مصرف‌کننده نهایی خرج می‌کنند کمتر از یک‌پنجم هزینه‌ای است که کل مصرف‌کنندگان نهایی خرج می‌کنند، اما در عرض دو دهه این مبلغ به مقدار یک‌چهارم افزایش خواهد یافت. یک مجموعه، که به عنوان اولین مجتمع لوکس بازنشستگی در لندن به ثبت رسیده است در بهار افتتاح خواهد شد. پنت‌هاوس‌های آن که شامل یک استخر و مناظر پارک باترسی است به قیمت بالای سه میلیون پوند (3 /4 میلیون پوند) به بازار عرضه می‌شوند.
در نگاه اول، مشکل بتوان درک کرد چگونه 12 میلیون مستمری‌بگیر می‌توانند از عهده چنین هزینه‌هایی برآیند. طبق محاسبات OECD یکی از موسسات مربوط به کشورهای ثروتمند، نرخ جایگزینی کشور - حقوق مستمری‌بگیران در مقایسه با درآمدهای قبل از بازنشستگی- تقریباً رتبه آخر را در بین 34 کشور دارد. حقوق مستمری پایه، تنها 116 پوند در هفته است در حالی که متوسط حقوق تمام وقت 530 پوند در هفته است. در فاصله سال‌های 1980 تا 2009، نسبت حقوق مستمری پایه به آنچه افراد سن کار در می‌آورند در حال کاهش سریع بوده است (اگرچه در حال حاضر در حال افزایش است).
شاید مستمری‌های دولتی اندک به نظر برسند ولی سالمندان منابع درآمدی دیگر هم دارند. در 30 سال گذشته، مزایای رفاهی دیگر مانند آنچه به مسکن و معلولیت مربوط می‌شود، در شرایط واقعی، 14 درصد برای متوسط خانواده‌های بازنشسته افزایش داشته است، حال آنکه برای غیربازنشسته‌ها هفت درصد افزایش یافته است. مستمری‌های خصوصی نیز خوب عمل کرده‌اند چراکه در بخش اعظم قرن بیستم بازده بازار سهام بالا بوده است. چنانچه میزان حقوق مستمری را به پنج بازه تقسیم کنیم برای یک بازنشسته که در یک‌پنجم بالاترین حقوق است، مستمری‌های خصوصی 5 /2 برابر مستمری‌های دولتی است که این عدد در اوایل دهه 1980 یک و نیم برابر بوده است. با در نظر گرفتن مستمری‌های خصوصی، بریتانیا در لیست OECD در یک رتبه متوسط از نظر میزان درآمد بازنشستگی قرار می‌گیرد.
اما با این همه، هنوز توانگری و ثروت سالمندان دست‌کم گرفته شده است. اقتصاددانان وقتی درآمدها را اندازه می‌گیرند، برای اینکه دید واضح‌تری از میزان منابع مالی در دسترس افراد بدهند، هزینه اجاره و وام مسکن را از منابع مالی‌شان کم می‌کنند. در کشوری که مسکن به‌طور اخص گران است -یک برآورد می‌گوید تنها موناکو گران‌تر از بریتانیاست- صاحبخانه بودن به میزان قابل توجهی عایدی فرد را افزایش می‌دهد. افراد بالای 65 سال بریتانیا، صاحب 60 درصد خانه‌هایی هستند که وام آنها قبلاً پرداخت شده است.
یک اتاق فکر به نام انستیتو مطالعات مالی دریافت که در سال 2011 پس از کم کردن هزینه‌های مسکن، عایدی مستمری‌بگیران از غیر آنها پیشی گرفته است (نمودار). فقر مابین مستمری‌بگیران پایین‌تر از فقر در بین افراد سنِ کار که فرزند ندارند است (و بسیار پایین‌تر از آنان که فرزند دارند).
افزایش خانه‌های لوکس بازنشستگی به یک روند دیگر اشاره دارد: درآمد ثروتمندترینِ مستمری‌بگیران در حال اوج گرفتن نسبت به درآمد دیگر بازنشستگان است. بازار کار مدرن به نیروی کار با مغز بیش از نیروی کار با قدرت بدنی اهمیت می‌دهد. در سراسر دنیا، پرداخت به افراد با تحصیلات عالیه افزایش داشته است و اینان کسانی هستند که به درو کردن پاداش‌های گرانبها در دوران بازنشستگی نیز ادامه می‌دهند. امروزه، سالمندان تحصیل‌کرده بیشتر از نسل‌های قبلی‌شان بهره‌ورند. مهارت‌هایی مانند خلاقیت و مدیریت که کامپیوتر را تکمیل می‌کند لزوماً با افزایش سن کاهش نمی‌یابند.
این موضوع، به‌طور اخص در بریتانیا که بیشتر از تقریباً هر کشور دیگری به بخش خدمات تکیه دارد مشهود است. با توجه به تعداد زیاد شغل در امور مالی، رسانه‌ها و شغل‌های مشابه، 27 درصد از افراد بین 65 تا 69 سال که تحصیلات عالیه دارند شاغل‌اند؛ در حالی که تنها 14 درصد از افراد در این گروه سنی با مدرک راهنمایی یا کمتر، مشغول به کارند. در واقع، بازنشستگان نسبت به جوان‌ترها ساعات طولانی‌تری کار می‌کنند: در بریتانیا احتمال اینکه کسی با مدرک تحصیلی که بالای سن مستمری دولتی است و زیر 70 سال داشته جزو نیروی کار باشد بیشتر از احتمال شاغل بودن افراد در سن 16 تا 24 سال بدون مدرک تحصیلی است.
با رشد بازار کار بعد از بازنشستگی، اختلاف درآمد میان بازنشستگان افزایش یافته است. طی سال‌های 1984 تا 2014، اختلاف درآمدِ قابل مصرف بین پولدارترین و فقیرترینِ بازنشسته‌ها بالای 30 درصد افزایش داشته است. چنین افزایشی در اختلاف درآمد بین افراد شاغل نیز موجود است. طی 30 سال گذشته، مستمری‌بگیران در یک‌پنجم بالاترین حقوق، افزایش 60درصدی درآمد خود را از محل مستمری و خوداشتغالی شاهد بوده‌اند. عملکرد قوی مستمری خصوصی این درآمدها را به حد غایت رسانده است.
افراد خوش‌فکر به بهره‌مندی خود ادامه خواهند داد. با توجه به پرسشنامه‌های بانک انگلستان، شکایات شرکت‌ها و موسسات در مورد پیدا کردن نیروی کار در حال افزایش است، به خصوص وقتی صحبت از نیروی کار ماهر است. تقاضا برای نیروی کار تحصیل‌کرده -در هر سنی- رو به فزونی خواهد بود. و در نتیجه نابرابری نیز بیشتر خواهد شد. انستیتو مطالعات مالی پیش‌بینی می‌کند در فاصله سال‌های 2010 تا 2022، اختلاف درآمد مستمری‌بگیران بین 10 درصد بالایی درآمد و متوسط درآمد دو برابر خواهد شد.
نابرابری بین مستمری‌بگیران قدیم و بازنشستگان جدید نیز احتمالاً افزایش خواهد یافت. یان تونکس از دانشگاه باس عقیده دارد به علت بازده کم سود صاحبان سهام در سال‌های اخیر (و آشفتگی بازار فعلی که نشانه‌هایی از بهبود سریع نیز در آن نیست) افرادی که امروز بازنشسته می‌شوند حقوق مستمری ناچیزتری نسبت به آنان که در اواخر هزاره قدیم و ابتدای هزاره جدید بازنشسته شده‌اند دارند. تعداد طرح‌های مستمریِ «عایدی از پیش تعیین‌شده» که برای اعضای جدید قابل ارائه است - که در آن به کارکنان با توجه به درآمدشان پرداخت‌های قابل توجهی می‌شود - در دو دهه گذشته 90 درصد کاهش یافته است. درآمدها هنوز پایین‌تر از پیک آنها در قبل از بحران اقتصادی است چراکه وقتی کارکنان نتوانند ذخیره کنند دیگر مستمری نمی‌تواند رشد کند.
جای تعجبی ندارد که تقریباً نصف بریتانیایی‌های سن کار شک دارند که به اندازه کافی پول برای بازنشستگی راحت بتوانند پس‌انداز کنند؛ سه‌چهارم آنها اعتقاد دارند وضعیت‌شان بدتر از پدر و مادرشان خواهد بود. مستمری‌بگیران امروز در دوران طلایی زندگی می‌کنند، اما ممکن است این ولخرجی‌ها برای مدت طولانی ادامه نداشته باشد.
منبع: اکونومیست
دیدگاه تان را بنویسید