فاجعه‌ای به نام «موگابه»

رابرت موگابه، رئیس‌جمهور زیمبابوه که می‌توان ادعا کرد به طور دائمی سمت ریاست‌جمهوری زیمبابوه را به انحصار در آورده، تا همین پنجشنبه گذشته، 15 بهمن، راضی به اذعان به این حقیقت نمی‌شد که سیاست‌های دیکتاتورمآبانه‌اش طی 36 سال گذشته به طرز فجیعی شکست‌خورده و مردم کشورش در فقر غوطه‌ورند. او سرانجام در تاریخ 4 فوریه 2016 در زیمبابوه اعلام فاجعه ملی کرد و این بار نیز پیرو سنت دیرینه‌اش، «امپریالیست‌های غرب» و تحریم‌های آنها را عامل قحطی و فقر مردم کشورش دانست. اکنون قحطی و خشکسالی زندگی بیش از یک‌چهارم جمعیت زیمبابوه 13‌میلیونی را به طرز خطرناکی تحت‌الشعاع قرار داده است.
بسیاری، چه‌بسا بتوان گفت تمام جهان، رابرت گابریل کاریگامومبه موگابه 92‌ساله را مسبب مصائب مردم زیمبابوه می‌دانند. او از ابتدای استقلال زیمبابوه در سال 1980، ریاست این کشور آفریقایی غنی را بر عهده گرفت و طی این سال‌ها با اتخاذ سیاست‌های اقتصادی اشتباه، آن را از سبد نان آفریقا، به ویرانه تبدیل کرد. در سال‌های اخیر، نرخ تورم در زیمبابوه سر به فلک می‌کشید و در سال 2008 میلادی ارزش پول ملی این کشور به پایین‌ترین حد خود رسیده بود، یعنی 500 میلیارد دلار زیمبابوه با 50 سنت آمریکا برابری می‌کرد که به منزله 231 میلیون درصد تورم است. در مقاله‌ای در شماره 135 تجارت فردا به چگونگی روند نزولی پول ملی این کشور پرداخته شد. «زیمبابوه در سال 2009 پول ملی‌اش را به حال خود رها کرد و این واحد پولی پس از ابرتورمی که در این کشور رخ داد، ارزش خود را کاملاً از دست داد و از آن پس، بیشتر معاملات در این کشور با دلار آمریکا یا رند آفریقای جنوبی انجام می‌شود.»
مردم زیمبابوه سال‌هاست از عوارض جانبی اقتصاد بیمار، یعنی فقر شدید، و نبود بهداشت و بیماری‌هایی مانند ایدز رنج می‌برند. این میلیاردرهای مفلوک برای خرید جزیی‌ترین کالاهای اساسی باید پول‌هایشان را با کیسه حمل می‌کردند و اغلب نیز به دلیل دشواری رفت و آمد بین محل زندگی و کار، در نزدیکی محل کارشان، چنانچه بخت با آنها یار بوده و شغلی داشتند، شب‌ها را سپری می‌کردند.
موگابه، متهم شماره یک پرونده فلاکت‌های مردم زیمبابوه است. هر چند او از ابتدا کمر به اضمحلال زیمبابوه نبسته بود و در ابتدای ریاست‌جمهوری‌اش، دستمزدها را بالا برد و سوبسیدهای دولتی را افزایش داد و تحصیلات رایگان را برای ملت به ارمغان آورد. اصلاحات آموزشی موگابه، تا به امروز از ارزنده‌ترین خدمات او به ملت زیمبابوه به شمار می‌رود؛ به نحوی که بر اساس آمار منتشر‌شده از «بی‌بی‌سی»، مردم این کشور با 85 درصد کل جمعیت، باسوادترین مردم آفریقا هستند. اما دیری نپایید که به فساد کشیده شد و متعاقب اتخاذ لجاجت‌های پیاپی، کشور را به قهقرا کشاند.
شاید پیشینه قهرمانانه و مردمی موگابه باشد که باعث شده تا‌کنون مردم کشورش انگشت اتهام به سوی او نگیرند و هنوز در نظر مردم آفریقا، یک آزادیخواه به نظر بیاید که روزگاری در برابر استعمار غرب و خصوصاً انگلیس ایستاد. او به شدت از اینکه منابع قاره غنی آفریقا و به ویژه کشورش را تسلیم غربی‌ها کند واهمه داشت از این‌رو تا دیرهنگام در برابر واردات تکنولوژی کشاورزی مقاومت کرد. او با رفتار دیکتاتورگونه، انکار اصول پایه اقتصادی و اصرار بر قوانین من‌درآوردی‌اش، طی 30 سال «سبد نان آفریقا» را خالی کرد. بر اساس گزارش تجارت فردا از وضعیت زیمبابوه در شماره 135، وب‌سایت «theatlantic.com» از میان اقدامات خانمان‌سوز موگابه به 10 مورد اشاره کرده است:
1-تخریب موتور تولید 2- دفن حقیقت 3- سرکوب مخالفان 4- تصویب قوانین غیرممکن 5- آموزش نفرت (از غرب) 6- ترساندن خارجی‌ها 7-تجاوز به کشور همسایه (کنگو) 8- اقدام به کشتار دسته‌جمعی 9- نادیده گرفتن یک دشمن مرگبار مانند ایدز و 10- سرزنش امپریالیست‌ها.

اذعان دیرهنگام «فاجعه ملی»
احشام، که مانند صاحبان‌شان لاغر شده‌اند، در بستر رودخانه خشک قدم می‌زنند. روستاییان مستاصل ماهی‌هایی را که صید کرده‌اند با ذرت تاخت می‌زنند چون صرفاً پولی در کار نیست که برای خرید غذا بپردازند. در مناطق قحطی‌زده زیمبابوه، برخی مردم به این باور رسیده‌اند که اینکه مواد خوراکی کمکی دولت به دست‌شان برسد یا خیر، وابسته به آن است که چه کسانی را می‌شناسند و آنها که از نعمت داشتن روابط در دل دولت محلی بی‌بهره‌اند، گرسنه می‌مانند.
این است واقعیت امروز کشوری که روزگاری از پررونق‌ترین کشورهای قاره آفریقا به شمار می‌رفت. رئیس‌جمهور زیمبابوه که تا چندی پیش جدیت خشکسالی پیش‌بینی‌شده را که بخش عظیمی از آن مربوط به پدیده ال‌نینو بود، نمی‌پذیرفت، سرانجام به وقوع فاجعه ملی اذعان کرد؛ به این امید که برای دریافت کمک‌های بشردوستانه هنوز دیر نشده باشد.
خشکسالی در زیمبابوه باعث شده محصولات نابود شوند. این خشکسالی به خصوص در زیمبابوه نمود پیدا می‌کند، چرا که اقتصاد این کشور نه در ورطه سقوط، بلکه مدت‌هاست به هیچ رسیده و درصد بالای بیکاری، معیشت را برای اکثریت مردم کشور دشوار ساخته است. و برای عده‌ای دیگر، بیش از سه میلیون نفر، زندگی کلمه‌ای فراموش‌شده محسوب می‌شود. برای ساکنان «سبد نان» دیروز، امروزه نان خوردن تنها یک خاطره است.
ادی رووه، رئیس سازمان «برنامه جهانی غذا» در این کشور می‌گوید، «اعلان رسمی موگابه، شرایط را برای «WFP» و سایر سازمان‌ها آسان‌تر ساخته تا بتوانند به کمک زیمبابوه بشتابند. با توجه به تقاضای بالای جهان و البته همسایه برای کمک‌های بشردوستانه، فقدان اعلان رسمی این موضوع از جانب رئیس‌جمهور این کشور باعث شده بود زیمبابوه به حاشیه رانده شود.»
بر اساس آمار به دست آمده از WFP، یکی از آژانس‌های زیرمجموعه سازمان ملل، شمار افراد نیازمند به کمک فوری غذایی در زیمبابوه تا یک‌چهارم جمعیت 13 میلیونی کشور افزایش یافته است. پریسکا موپفومیرا، وزیر خدمات، کار و رفاه زیمبابوه می‌گوید این رقم می‌تواند افزایش یابد و بحران غذا ممکن است تا سال آینده نیز ادامه یابد. پیش می‌آید که برخی از خانوارهای مادانومبه، روستایی در استان ماسوینگو واقع در جنوب زیمبابوه، دو هفته را بدون خوردن غذای جامد سپری می‌کنند.
غذای لاونِس ندلوو به همراه شش فرزندش تنها یک ماهی است که دارند روی اجاق کباب می‌کنند. از آخرین باری که بچه‌ها لب به گوشت زده‌اند، یک ماه می‌گذرد. لاونس می‌گوید: «فقط می‌توانند ماهی را بو بکشند، نمی‌توانند آن را بخورند. الان دو هفته می‌شود که غذای درست و حسابی نخورده‌ام. اگر اوضاع بدتر شود، مجبور می‌شود از اهالی روستا گدایی کنم تا حداقل شکم شش فرزندم را سیر کنم.»
پدر و مادرها ماهی‌ها را با مواد غذایی دیگر مانند ذرت تاخت می‌زنند. به طور معمول روزها، خانواده‌های روستایی همه در مزرعه مشغول کشاورزی هستند و بوته‌های ذرت را که تا زانو می‌رسد، وجین می‌کنند. اما اکنون تنها می‌توانند به الاغ‌های لاغر‌مردنی که از محصولات خراب‌شده می‌چرند، زل بزنند؛ در حالی که دنده‌های برآمده الاغ‌ها و فک‌های جنبان‌شان نیز با وقاحت در مقابل به آنها خیره شده‌اند. مزارع پهناور خشک و شیاردار و حقیقت تلخ، اما بارز خشکسالی، گستاخانه بیننده را به سخره می‌گیرد. آیا می‌توانست طور دیگری باشد؟ تا به کی این‌طور خواهد ماند؟
یک مرکز خرید در نزدیکی محل زندگی لاونس ندلوو مملو از مواد غذایی مانند برنج و ذرت و روغن است که بیشتر آن از کشور همسایه، آفریقای جنوبی وارد شده ‌است. اما از آنجا که معادن و سایر صنایع به خاطر مشکلات اقتصادی بسته شده، مردم تمکن خرید این اقلام را ندارند. البته برخی روستاییان ماهی و ذرت را با هم عوض می‌کنند.
او می‌گوید: «اینجا چرخه نقدینگی چندانی وجود ندارد، بنابراین باید با معاوضه پایاپای روزگار بگذرانیم.»
بیشتر مردم زیمبابوه برای معیشت به کشاورزی وابسته هستند. موپفومیرا، وزیر کابینه موگابه می‌گوید که دولت برنامه دارد 700 هزار تن ذرت وارد و بین نیازمندان تقسیم کند.
برخی مردم نیز باور دارند که سرشان بی‌کلاه مانده و به آنها ذرت نمی‌رسد زیرا آشنای «درست» ندارند. موگابه اکنون ده‌ها سال است که در راس است و دولتش نیز بارها مورد اتهامات دوره‌ای نقض حقوق بشر و تقلب در انتخابات واقع شده است.
سیدنی ماکابه، از اهالی استان ماسوینگو با تاکید بر اینکه نمی‌خواهد وارد سیاست شود، اضافه می‌کند: «فقط آنهایی که با مستشاران دولتی آشنا هستند، می‌توانند غذا بخورند. سهمیه‌ای که الان تقسیم می‌کنند قرار بود به دست سالمندان برسد اما به دفعات می‌بینیم به افرادی داده می‌شود که جوان هستند و درخور دریافت آن کمک‌ها نیستند.»
پروژه صلح زیمبابوه، یک سازمان غیر‌دولتی، می‌گوید که بر اساس گزارش‌ها، در برخی موارد از غذا به عنوان ابزار سیاسی برای تنبیه اپوزیسیون استفاده می‌شود. این سازمان از سپتامبر تا دسامبر سال گذشته، 135 مورد «تخلف غذایی» را به ثبت رسانده است.
در گواندا، شهر کوچکی در جنوب غربی هراره، پایتخت زیمبابوه، انجمن‌ها مردم را تشویق می‌کنند که کارت عضویت حزب «زانو پی‌اف» را خریده و در جلسات حزب شرکت کنند تا شانس‌شان برای گرفتن کمک‌های غذایی دولت افزایش یابد.
گزارش‌ها از این قرار است که در ماه ژانویه، ده‌ها روستایی از اطراف ناحیه موتاسا واقع در شرق هراره به یک انبار غله دولتی یورش برده و خواستار اتمام سیاسی‌کاری در تقسیم کمک‌های غذایی شدند. کمی بعد پلیس، قانونگذار بومی آن ناحیه، تره‌ور ساروواکا را که عضو حزب اپوزیسیون «جنبش برای تغییر دموکراتیک» است، احضار کرده و او را مورد بازخواست قرار داد.
البته پریسکا موپفومیرا، وزیر خدمات اجتماعی، کار و رفاه زیمبابوه، قول داده که با هر اشتباهی در روند توزیع غذا، برخورد کند: «ما، به عنوان دولت، مسوول رفاه حال تمام شهروندان هستیم. هر کس بخواهد توزیع غذا را سیاسی کند، به شدت مجازات خواهد شد اما تاکنون گزارشی بر این مبنی دریافت نکرده‌ایم.»
هر چند، احتمال آنکه مردم از اهداکنندگان کمک دریافت کنند، بیش از آن است که دولتی که مدت‌هاست کفگیرش به ته دیگ خورده، به آنها بذل و بخششی کند. به‌رغم روابط بسیار سرد زیمبابوه و غرب، می‌توان ادعا کرد این کشور طی دهه گذشته بیشتر به خاطر کمک‌های غربی بوده که از بحران غذا دور مانده تا به امروز که ناگزیر به آن گرفتار شده است. آمریکا و اتحادیه اروپا ماه گذشته اعلام کردند مبالغ کمک‌های بشردوستانه را افزایش می‌دهند.
برنامه جهانی غذا نیز اعلام کرده برای کاهش سیاسی‌سازی تقسیم غذا در زیمبابوه نیز مانند هر کجای دیگر جهان، به مکانیسمی دست یافته ‌است و اینکه از نزدیک دولت زیمبابوه را نظاره می‌کنند تا مطمئن شوند کمک‌های نقدی و خوراکی «به دست کسانی برسد که ضعیف هستند و نیازمند».
جاناتان مانیووا، ساکن 87‌ساله روستای گوندو در منطقه چیوی، روزهایش را در سایه درختان می‌گذراند و هر حیوانی را که به سمت مزرعه‌اش می‌رود، از آنجا می‌راند. او برای کاشت محصول ذرت زحمت بسیاری کشیده است.
مانیووا می‌گوید: «دفعه پیش که چنین مصیبتی دیدم، یک پسر جوان بودم و حتی آن زمان هم تا این اندازه فجیع نبود.»
دولت زیمبابوه به دلایلی طی چند سال اخیر از پذیرش کمک‌های بشردوستانه سر باز زده و صرفاً به واردات غلات از کشورهای همسایه اتکا کرده بود. سیویر کاسوکووره، وزیر محیط زیست و آب و هوای دولت محلی زیمبابوه طی بیانیه‌ای اعلام کرد «علائم اولیه نشان می‌داد که 5 /1 میلیون نفر از لحاظ غذایی در خطر بوده و 60 ناحیه روستایی نیز تحت تاثیر [خشکسالی] قرار گرفته‌اند. در کل، جمعیتی که از لحاظ تغذیه در ناامنی به سر می‌برند، به 44 /2 میلیون یعنی 26 درصد جمعیت کل، افزایش یافته است. با توجه به ادامه تهدید پدیده ال‌نینو و خشکسالی ناشی از آن، عالی‌جناب رئیس‌جمهور موگابه با در نظر گرفتن نواحی شدیداً آسیب‌دیده، اعلام فاجعه ملی کرده است.»
موگابه محصول زراعی کم به علت بارندگی‌های نامنظم ناشی از تغییرات آب و هوایی و همچنین تحریم‌های اعمال‌شده توسط کشورهای غربی را که به خاطر تخلفات حقوق بشری دولت او وضع شده، مسبب اصلی قحطی می‌داند.
اما منتقدان بر این باورند بخشی از کمبود مواد غذایی از اصلاحات ارضی انجام‌شده توسط رئیس‌جمهور از سال 2000 به بعد نشات گرفته است، آن زمان که دولت کمر به اخراج اغلب خشونت‌بار کشاورزان سفیدپوست بست.
بسیاری از زمین‌های کشاورزی از امکانات کافی برخوردار نیست و دولت قول داده بود که با یک حسابرسی کلی، تمام زمین‌های زراعی را به تولید برساند.
اِنوس جانی، یک کشاورز اهل ماسوینگو که از آسیب‌دیده‌ترین مناطق است، می‌گوید «باران خیلی دیر بارید و نمی‌شد محصولات را نجات داد. بیشتر ذرت‌ها پژمرده شده بودند. کشاورزها، دام‌هایشان را به سر زمین می‌برند تا از بوته‌های خشک‌شده بچرند. دولت باید فوراً کاری کرده و به ما غذا برساند.»
وزیر دولت محلی، کوساکووره گفته است که حداقل 16 هزار و 500 دام در زیمبابوه مرده‌اند، در حالی که 75 درصد محصولات کشاورزی نیز در مناطق قحطی‌زده، به حال خود رها شده‌اند.
او می‌گوید دولت اقداماتی خواهد کرد تا تاثیر خشکسالی را هم بر روی انسان‌ها و هم بر احشام، به حداقل برساند اما جزییات دقیقی در اختیار نگذاشت. کشور نیز به خاطر سال‌های متمادی انزوا و اقتصاد ایستا و منابع بسیار محدود، توان آن را ندارد که به طور مستقل با مشکل قحطی غذا مبارزه کند.
دیوید آور، سخنگوی برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد، تصریح کرده است: «در آوریل سال 2015، محصول درو شده به نسبت سال قبلش 50 درصد کاهش داشته. با توجه به ادامه خشکسالی، به نظر می‌رسد فصول بی‌حاصل نیز تا زمان خرمن‌چینی امسال نیز ادامه پیدا کند. احتمال دارد تعداد افرادی که از لحاظ غذایی در خطر هستند نیز افزایش یابد.»
برنامه جهانی غذا ماه گذشته اعلام کرد که به خاطر خشکسالی طولانی‌مدت، حدود 14 میلیون نفر در جنوب آفریقا با تهدید گرسنگی روبه‌رو هستند و قیمت ذرت، قوت غالب مردم منطقه، در مالاوی، تا 73 درصد بیش از بهای متوسط آن افزایش یافته است.
مورگان تسوانگیرای، رهبر مخالفان دولت حاکم بر زیمبابوه، جنبش برای تغییر دموکراتیک، در یک کنفرانس خبری در هراره اظهار کرده بود: «مردم در جیب‌هایشان پولی ندارند-این وضعیت با وجود کمبود غذا وخیم‌تر هم شده است. با یک بحران ملی بسیار جدی روبه‌رو هستیم.»
آفریقای جنوبی نیز طی بیش از یک قرن گذشته، بدترین خشکسالی را تجربه می‌کند و مجبور خواهد شد نیمی از ذرت مورد استفاده‌اش را وارد کند. بر این اساس اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا، سال گذشته در کل جهان، گرم‌ترین هوای ثبت‌شده دوران مدرن بوده است.

ضیافت و قحطی
بلایای طبیعی و خشکسالی و کاهش چشمگیر بارندگی ناشی از پدیده آب‌وهوایی ال‌نینو از یک سو، سوء‌مدیریت و فساد شدید در دولت رابرت موگابه از سوی دیگر، با یکدیگر متحد شده و زیمبابوه را به زمین کوبانده‌اند. موگابه، رئیس‌جمهور 92‌ساله زیمبابوه که 36 سال تمام از مسند قدرت پایین نیامده، به خاطر مدیریت بد و اتخاذ سیاست‌های اقتصادی اشتباه بارها مورد انتقاد واقع شده است. البته سیاست‌های اقتصادی غلط تنها تخلف این دیکتاتور کنونی و آزادیخواه سابق نیست. دولت او بارها به خاطر نقض قوانین حقوق بشری مورد اتهام واقع شده و حتی از جانب غرب تحریم شده است. آزادی رسانه در زیمبابوه تقریباً صفر است و هر روزنامه‌نگار مخالفی که به خود جرات انتقاد دهد، دستگیر و تنبیه خواهد شد. قدرت اپوزیسیون به قدری ناچیز است که طی 36 سال نتوانسته موگابه را از راس پایین کشد و لابی موگابه و حزب متبوعش (زانو پی‌اف) تا حدی قوی است که حتی برخی پیش‌بینی کرده‌اند او برای بعد از مرگش نیز از اکنون گزینه‌ای را در آب‌نمک خوابانده و خیلی‌ها آن گزینه را همسرش، گریس موگابه می‌دانند.
فساد مالی در کابینه موگابه بیداد می‌کند. در حالی که اقتصاد کشور کاملاً نابود شده است، موگابه از ولخرجی و برگزاری مراسم پرخرجی مانند جشن تولد 90‌سالگی‌اش و ضیافت‌های شام عیاشانه در اقامتگاهش دریغ نمی‌کند. همین چند ماه پیش، حزب مخالف زانو پی‌اف (Zanu PF)، یعنی جنبش برای تغییر دموکراتیک (MDC-T) و تحلیلگران، او را به خاطر برگزاری ضیافت پرریخت‌وپاش با حضور قانون‌گذاران و مقامات ارشد حزب، در حالی که اکثر مردم خود را برای بدترین فصل پیش‌رو آماده می‌کنند، او را به باد انتقاد گرفتند.
مخالفان موگابه گفتند او با این شادمانی، بی‌تفاوتی خود را در برابر مخمصه‌ای که مردم زیمبابوه با آن درگیرند، به اثبات رساند. هر روز شمار بیشتری از مردم کشور در معرض گرسنگی قرار می‌گیرند و سطح بالای بیکاری معلول از فصول کم‌باران و سوء‌مدیریت و اقتصاد در کُمای کشور نیز مزید بر علت شده تا امروزه در این کشور غنی آفریقایی، وضعیت فاجعه ملی اعلام شود.
احزاب سیاسی و تحلیلگران سیاسی در این رابطه به وب‌سایت «NewsDay» گفتند که تصمیم موگابه برای پروراندن معاونانش با لذایذی که پولش از خزانه ملی پرداخت می‌شود، در حالی که شهروندان شاغل و بازنشسته‌ها هنوز حقوق نگرفتند، به خوبی نشان داد که رهبر حزب زانو پی‌اف اکنون بیشتر به کسب قدرت سیاسی بیشتر اهمیت می‌دهد، حتی اگر به آن معنا باشد که از هیات انتخاب‌کنندگان پذیرایی کند.
اوبرتو گوتو، سخنگوی حزب MDC-T اظهار کرد: «موگابه اصلاً برایش مهم هم نیست که بیش از 80 درصد مردم کشورش روز را با کمتر از یک دلار سپری می‌کنند. این مهم‌ترین توجیه برای برگزاری بزم‌های پرخرج و عیاشانه اوست که البته مخارجش از خزانه تقریباً ورشکسته تامین می‌شود. رژیم زانو پی‌اف نمونه بارز دیکتاتوری از دست رفته است.»
موگابه در تلاش برای توجیه ضیافت‌هایش به دوستانش گفته بود: «ما موفق شدیم مردم را قانع کنیم که در تمامی این چالش‌ها در کنار ما بایستند و این چالش‌ها را به عنوان مشکلات کل ملت بپذیرند.»
در واکنش به این انتقادها، سیمون خایامویو، سخنگوی زانو پی‌اف تاکید کرد که هیچ اشکالی در برگزاری میهمانی توسط موگابه و دعوت دوستانش و تشکر از مردم زیمبابوه برای مقاومت‌شان وجود ندارد. او گفت: «در هر حال MDC-T نیز آزاد است تا برای حامیانش میهمانی بگیرد. رئیس‌جمهور حق دارد. ما در واقع از او سپاسگزاریم که قدر مردم زیمبابوه را می‌داند. این زیمبابوه نیست که دارد می‌سوزد، بلکه MDC-T است. ما فقط کنفرانس‌مان را در آبشار ویکتوریا با موفقیت پشت سر گذاشتیم و آنجا به مردم اعلام کردیم که وضعیت اقتصادی رو به بهبود است. این هم حرف ما نیست، بلکه موسسات پولی بین‌المللی این موضوع را تایید می‌کنند. حال اگر حزب MDC-T دارد می‌سوزد، قطعاً مشکل ما نیست.»
زیمبابوه در حال حاضر با بحران اقتصادی فلج‌کننده‌ای روبه‌رو است که منجر به بسته شدن اکثر مغازه‌ها و تعطیلی یا تعلیق بیشتر کارخانه‌ها شده است. در پی رای دادگاه عالی مبنی بر اینکه کارفرمایان می‌توانند بدون پرداخت غرامت، دست به تعدیل نیرو بزنند، قرارداد نزدیک به 30 هزار کارگر در بنگاه‌های خصوصی و دولتی از جولای سال گذشته فسخ شد.
جیکوب مافیوم، سخنگوی حزب دموکراتیک خلق اظهار داشت که موگابه در مواجهه با مردم، «ناهماهنگی شناختی» نشان می‌دهد: «او به کارمندان دولتی پاداش نداده است، یک میهمانی بزرگ دیگر برپا کرده و جالب آنجاست که درباره مشکلاتی سخن می‌گوید که خوشی کریسمس را از اذهان مردم زدوده است.»
تحلیلگر سیاسی، تاکورا ژانگاژا می‌گوید ضیافت دولتی موگابه نشان‌دهنده عدم همدردی او با زیمبابوه‌ای‌های بسیاری بود که به دلیل مشکلات اقتصادی نمی‌توانند از کریسمس لذت ببرند، «موگابه بیش از آنکه به فکر استفاده از قدرت سیاسی به مرکزیت مردم باشد، نگران کسب قدرت است».
ژانگاژا معتقد است رابرت موگابه برای اثبات تمایلش به حل مشکلات اقتصاد کلان کشورش که مردم را تحت تاثیر قرار داده، از قبیل تسهیل روند کسب و کار، اقدامات ناچیزی کرده است.
الکساندر روزِرو، تحلیلگر سیاسی دیگر نیز با ژانگاژا موافق است و تایید می‌کند که موگابه بیشتر در این فکر است که قدرتش را استحکام بخشد و به وضع اقتصادی کشور نمی‌اندیشد.
به گفته او، موگابه نیز مانند بسیاری از مردم از این واهمه داشت که حزب متبوعش بر اثر جنگ‌های فرقه‌ای از هم می‌پاشد و برای بقای آن تا امروز، باید سپاسگزار سربازان گوش به فرمانش باشد. روزرو ادامه داد: اینکه یک رئیس‌جمهور باید اقتصاد را از اولویت‌هایش قرار دهد یک چیز است، اما قدرت سیاسی همیشه اولویت اول است. موگابه باید شکرگزار رفقایش باشد که به او کمک کردند کشتی حزبش را در این آب‌های خروشان کشور هدایت کند.
این تحلیلگر سیاسی زیمبابوه می‌گوید ضیافت‌های موگابه نوعی تشکر از سربازان گوش به فرمان برای وفاداری‌شان است. اولویت بخشیدن به قدرت سیاسی، در ذات سیاست است.

مشکلات کنونی زیمبابوه در گزارش WFP
برنامه جهانی غذا، سازمان زیرمجموعه سازمان ملل در گزارشی به مشکلات فعلی زیمبابوه پرداخته است:
زیمبابوه یک کشور کم‌درآمد است که با کمبود مواد غذایی مواجه است. در شاخص توسعه انسانی UNDP (برنامه توسعه سازمان ملل)، در سال 2014، از بین 187 کشور جهان، رتبه 156 را به دست آورد. در حال حاضر، 72 درصد جمعیت کشور زیر خط فقر ملی زندگی می‌کنند (یعنی با کمتر از 25 /1 دلار در روز). 30 درصد فقرای روستایی در واقع «فقیر غذایی» یا «به شدت فقیر» هستند. امنیت غذایی و خوراکی ضعیف باقی مانده و از شوک‌های اقتصادی و بلایای طبیعی متاثر شده است. در زیمبابوه، سوءتغذیه مزمن به نسبت بالاست، اگرچه بهبود ناچیزی داشته است. تنوع غذایی به طور کل ضعیف است و مصرف پروتئین کافی نیست. تنها 11 درصد کودکان زیمبابوه که بین 6 تا 23 ماه سن دارند، حداقل مواد مغذی را دریافت می‌کنند. رشد یک‌سوم بچه‌های زیمبابوه متوقف شده یا به نسبت سن‌شان، کوتاه‌قد هستند.
در سال‌های اخیر، تولید مواد خوراکی در زیمبابوه به چندین دلیل خراب شده است. از جمله این عوامل بلایای طبیعی و بی‌ثباتی اقتصاد کشور بوده است. خشکسالی‌های مکرر به دلیل الگوهای نامنظم بارشی، چندین سری برداشت محصول ضعیف، نرخ بیکاری بالا، بازسازی بخش کشاورزی و شیوع بالای HIV /ایدز با 7 /14 درصد (پنجمین رتبه در جهان)، همگی دست به دست هم داده تا سطح آسیب‌پذیری و شدت کمبود غذایی را از سال 2001 روز به روز افزایش داده است. این شرایط باعث شده عملیات کمک‌رسانی غذایی در ابعاد وسیع در کشور زیمبابوه ضرورت یابد.
فقر در روستاهای کشور از 63 درصد در سال 2003 به 76 درصد در سال 2014 رسیده است. بیشتر خانوارهای مناطق روستایی، خریدار خالص مواد غذایی هستند یعنی به اندازه‌ای که کفاف نیازهایشان را بدهد، غذا تولید نمی‌کنند و مقدار تولیدشده تا برداشت محصول سال آینده برایشان مکفی نیست بنابراین باید به بازارها و منابع غیرکشاورزی اتکا کنند، منابعی از قبیل کارگری تا بتوانند نیاز غذایی‌شان را تا سال آینده برطرف کنند. روستانشین‌های زیمبابوه این‌گونه برای برطرف کردن نیازهای خوراکی روزمره‌شان تقلا می‌کنند.
فصول کشاورزی زیمبابوه در سال 2015-2014 در مقایسه با سال‌های 2014-2013، با 51 درصد کاهش برداشت محصول ذرت روبه‌رو شد. این موضوع از خشکسالی ناشی بود که به طور خاص جنوب کشور را تحت‌الشعاع قرار داد. بر اساس گزارش‌های منتشر‌شده در جولای 2015 توسط «کمیته ارزیابی آسیب‌پذیری زیمبابوه» (ZimVAC)، پیش‌بینی شده بود که قریب به 5 /1 میلیون نفر یعنی 16 درصد روستانشین‌ها، برای سپری کردن فصول خشک (فصول قبل از خرمن‌چینی که ذخایر غذا ته‌نشین شده)، سال‌های 2015 و 2016 با کمبود منابع روبه‌رو خواهند شد. این آمار نشان‌دهنده افزایش 164‌درصدی افراد غیرمحفوظ غذایی به نسبت سال‌های 2014-2013 است، اگرچه تنها مقدار اندکی به نسبت متوسط پنج‌ساله زیمبابوه افزایش یافته. در پاسخ به این آمار، برنامه جهانی غذا بر آن شد که عملیات امداد خود را که از توزیع غذا و در موارد لازم، وجه نقد بود، از سپتامبر سال 2015 آغاز کند.
زیمبابوه کماکان با مشکلات اقتصادی روبه‌رو است و همین بر سختی‌های تامین غذا به خصوص در مناطق روستایی آسیب‌پذیر، افزوده است. به خاطر کاهش تورم، دستمزد خانوارهای زیمبابوه کاهش یافته و چالش‌های نقدینگی، تقاضای کالا و خدمات را به ویژه برای خانوارهای فقیر، تحت تاثیر قرار داده است. در جایی که از گندم برای مبادلات پایاپای استفاده می‌شود، ذخایر خانگی خیلی زود به اتمام می‌رسد.
در جولای سال 2015، برنامه جهانی غذا و دولت زیمبابوه، یک برنامه نقد و بررسی استراتژی قحطی برگزار کرد. این برنامه به بررسی شرایط امنیت غذایی در کشور پرداخت و درک بهتری از دموگرافیک‌های کشور و وضعیت اجتماعی اقتصادی در اختیار گذاشت. مقررات مورد نظر دبیر کل سازمان ملل را در رابطه با چالش به صفر رساندن گرسنگی با وضعیت حاکم امنیت غذایی و تغذیه مقایسه کرد و علل گرسنگی را در کشور برشمرد. در این برنامه همچنین به موارد کمک‌کننده برای ایجاد امنیت تغذیه اشاره شد. هدف از برنامه این بود که توجهات را به سمت موضوعات مهمی معطوف کند که برای به صفر رساندن گرسنگی در زیمبابوه باید رعایت شوند.

برنامه جهانی غذا در زیمبابوه چه می‌کند
عملیات بازیابی و امداد طولانی‌مدت برنامه جهانی غذا (WFP)، در پاسخ به نیازهای انسانی و تقویت انعطاف‌پذیری به ناامنی غذایی، سعی بر آن دارد تا گذار از امداد اضطراری به بهبود و در عین حال حفظ ظرفیت‌های اضطراری را ترویج دهد. این برنامه تلاش می‌کند بین کمک مستقیم از طرف سازمان و کمک به دولت برای تبیین سیستم ایمنی ملی، تعادل ایجاد کند. سه فعالیت اصلی برنامه به شرح ذیل است.
- واکنش به بلایای طبیعی و کاهش ریسک (کمک در فصول خشک): این برنامه طراحی شده تا به خانوارهایی که به خاطر خشکسالی که سراسر کشور را فرا گرفته، در فصول خاصی در معرض خطر گرسنگی و فقر غذایی قرار می‌گیرند امدادرسانی کند. عملیات امداد سال 2016-2015 از سپتامبر 2015 آغاز شده و تا ماه مارس 2016 ادامه دارد. برنامه واکنش WFP ترکیبی است از توزیع غذا و پرداخت‌های نقدی، البته در مواقعی که شرایط ایجاب کند. این برنامه هم‌چنین از توسعه ظرفیت ملی در مدیریت بحران و واکنش به بلایای طبیعی حمایت می‌کند.
- توسعه بهداشت و تغذیه: برنامه جهانی غذا مضاف بر متوسط مردم دچار سوءتغذیه حاد و افراد مسلول، برای زنان باردار و مادران دچار سوءتغذیه حاد و کودکان زیر پنج‌ساله در کلینیک‌ها نیز برنامه‌های کمکی طراحی کرده است. این برنامه بر پیشگیری از عقب‌ماندگی جسمی و توقف رشد کودکان تمرکز دارد و در مناطقی اجرا می‌شود که اقدامات مبارزه با سوءتغذیه حاد نیز در حال اجرا هستند.
- کمک‌های غذایی از نوع دارایی، نقدی یا انتقال وجه: این فعالیت‌ها نیز در راستای مسیر استراتژیک جدیدی که برنامه جهانی غذا در زیمبابوه اتخاذ کرده، از طریق ایجاد دارایی‌های جامعه مولد باعث ایجاد انعطاف‌پذیری می‌شود. فعالیت‌های این برنامه اتکا به نفس را رواج داده و منجر به کاهش ریسک بلایای طبیعی می‌شود. همچنین جوامع آسیب‌پذیر را از وابستگی به کمک‌های غذایی دور کرده و از سازگاری تغییرات آب و هوایی حمایت می‌کند.