تاریخ انتشار:
آثار سیاسی عدم تحقق وعده‌های برجام چیست؟
شاید وقتی دیگر
تا عمر سند توافق ایران و گروه 1+5 به یک‌سالگی برسد، دولت حسن روحانی، به ویژه رئیس دولت و آنان که در تدارک شکل‌گیری این توافق بودند، حملات بسیاری را از سر گذرانده‌اند. چه روزها که مذاکره‌کنندگان حتی در«بهارستان» مورد تهدید دلواپسان قرار گرفتند و البته با انواع اتهامات مواجه شدند. در مقطعی این حملات به دلیل توافق و بده‌بستان با غربی‌ها به سوی مذاکره‌کنندگان و دولت روانه می‌شد و حالا به دلیل اینکه دستاوردهای برجام برای منتقدانش ملموس نیست. منتقدان دولت، اکنون با قدرت رسانه‌ای که در اختیار دارند، از این حربه، یعنی«دستاوردهای ناملموس» برای مخدوش کردن وجه سیاسی دولت، به غایت بهره برده و به نظر می‌رسد این جوسازی‌های خود را تا انتخابات ریاست جمهوری سال آینده ادامه دهند. آیا حسن روحانی در این آزمون سیاسی و اقتصاد بازنده بوده است؟ و پرسش دیگر اینکه عدم تحقق وعده‌هایی که برای دوره پسابرجام سر داده شده بود، چه پیامدهای سیاسی برای دولت خواهد داشت؟
در این یک سال، در باب اجرایی شدن برجام، کامیابی و ناکامی‌هایش سخن‌های بسیاری رفته است. برخی در پیشداوری‌هایشان، با تنگ‌نظری به آثار اجرایی شدن این سند و لغو تحریم‌ها نگریستند و از اثرات اجرایی شدن این توافق هیچ ندیدند. در مقابل، گروه دیگری نیز هستند که در یک سال گذشته در قضاوت، آثار لغو تحریم‌ها را بزرگ‌تر از ابعاد واقعی‌اش، تصور کردند و به بزرگنمایی پرداختند که البته آسیب‌هایی که از ناحیه گروه دوم متوجه دولت شده، کمتر از صدماتی که از ناحیه گروه نخست پدید آمده، نبود. فارغ از کارشکنی‌های کشورهای طرف مذاکره ایران و آنچه در فضای بین‌الملل رخ داده است، چنانچه واقع‌بینانه به این رویداد سیاسی بنگریم، در تاریخ 26 دی‌ماه بود که محمدجواد ظریف در کسوت وزیر امور خارجه ایران و فدریکا موگرینی رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در قالب بیانیه‌ای مشترک، لغو تحریم‌ها را به‌طور رسمی اعلام کردند. بنابراین تنها حدود شش ماه است که از برداشته شدن محدودیت‌هایی که در طول هشت سال به تکامل رسید، سپری شده است. اما به چه دلیل اکنون این‌گونه به نظر می‌رسد، اقتصاد ایران با کوهی از وعده‌های نافرجام برجامی مواجه است؟ به نظر می‌رسد، به دلیل
آنکه دولت یازدهم از زمان روی کارآمدنش تمرکز ویژه‌ای برای تحقق وعده«حل مناقشات هسته‌ای» معطوف کرد، در تبلیغ دستاوردهای پس از اجرایی شدن مفاد توافق هسته‌ای نیز «اندازه» نگه نداشت و بدین ترتیب این انگاره در افکار عمومی پدید آمد که ایران از فردای لغو تحریم‌ها گلستان می‌شود اما طبیعی بود که این ذهنیت تحقق نیابد. حالا عدم تحقق وعده‌هایی که بعضاً از همان ابتدا غیرواقع‌بینانه طرح شده بود و البته وعده‌هایی که با پیمان‌شکنی‌های طرف مقابل به بن‌بست رسیده است، احتمالاً به برگ برنده رقبای سیاسی دولت روحانی در انتخابات آینده تبدیل خواهد شد. در این صورت آیا دولت در این انتخابات، بخشی از رای‌دهندگان سرخورده را از دست خواهد داد؟ یا همان‌گونه که تاکنون از طریق وعده‌های برجامی توانسته بخشی از افکار عمومی را به سوی خود جلب کند، می‌تواند این روند را تا دوازدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری نیز ادامه دهد؟
شاید اگر انتخاباتی در پیش نبود یا منویات حزبی و گروهی بر منافع ملی ارجحیت نمی‌یافت و مهم‌تر اینکه شاید اگر این کشمکش‌های جناحی، فضای سیاسی کشور را به تنش نمی‌آلود، برجام زیر سایه وحدت و انسجام، ثمرات ملموس‌تری به بار می‌آورد.
دیدگاه تان را بنویسید