شناسه خبر : 10776 لینک کوتاه

بحران جمعیت‌شناختی

هنگ‌کنگ

مدارسی که با آسایشگاه سالمندان جایگزین شده‌اند و اقتصادی که زمانی پویا و فعال بود به خاطر کهنسال‌ترین جمعیت موجود در آسیا رو به رخوت گذاشته است.

ترجمه: جواد طهماسبی/اکونومیست

مدارسی که با آسایشگاه سالمندان جایگزین شده‌اند و اقتصادی که زمانی پویا و فعال بود به خاطر کهنسال‌ترین جمعیت موجود در آسیا رو به رخوت گذاشته است. این تصویری است که متخصصان برای آینده نه‌چندان دور در هنگ‌کنگ ترسیم می‌کنند. انتظار می‌رود تا سال 2041 از هر سه نفر یک نفر بالای 65 سال باشد. دولت هنگ‌کنگ هشدار می‌دهد که این وضعیت تهدیدی جدی برای رشد اقتصادی مهم‌ترین مرکز مالی آسیا خواهد بود. پروفسور پل ییپ استاد علوم اجتماعی دانشگاه هنگ‌کنگ می‌گوید: «این شرایط نگرانی بزرگی برای توسعه جمعیتی ما به وجود آورده است. اگر روند پیر شدن جمعیت ادامه یابد اقتصاد ضربه بزرگی متحمل خواهد شد. تعداد افراد زیاد خواهد بود اما معدودی از آنها کار می‌کنند بنابراین افراد اندکی در اقتصاد مشارکت خواهند داشت.»
با وجود اینکه برخی منتقدان استدلال می‌کنند که پیش‌بینی‌های دولتی برای سال 2041 گروه‌های مهاجر و یا افرادی را که پیش از سن بازنشستگی کار می‌کنند نادیده گرفته است کاملاً آشکار است که این منطقه در جبهه اقتصادی و اجتماعی با چالش‌های بزرگی مواجه خواهد شد. مشکل پیش رو از دیدگاه جمعیت‌شناسی را در برنامه‌هایی مانند برنامه «همدردی با سالمندان» که توسط دانشجویان دانشگاه علم و فناوری هنگ‌کنگ تدوین شده است می‌توان مشاهده کرد.
این برنامه که به منظور همدلی بیشتر با سالمندان تنظیم شده است نوجوانان را تشویق می‌کند تا لباس‌های مخصوصی بپوشند که مانع تحرک فرد می‌شوند تا بتوانند احساس بدن را در دوران کهنسالی شبیه‌سازی کنند. یکی از بنیانگذاران این برنامه عقیده دارد تهدید پیر شدن جمعیت در هنگ‌کنگ روز‌به‌روز جدی‌تر می‌شود.

ارجحیت حیوانات خانگی به فرزند
از دیدگاه دیگران، مشکل اصلی هنگ‌کنگ نبودن فرزندان در خانواده است نه شمار زیاد جمعیت سالمندان. فشارهای مالی، ذهنیت‌های معطوف به شغل، فضای محدود زندگی، و هزینه‌های سرسام‌آور مسکن عوامل کلیدی هستند که نرخ باروری در هنگ‌کنگ را به یکی از پایین‌ترین مقدارها در جهان رسانده است. طبق گزارش بانک جهانی در هنگ‌کنگ به طور میانگین به ازای هر زن 2/1 تولد ثبت می‌شود. به عقیده ییپ «جوانان واقعاً دوست دارند ازدواج کنند اما توانایی مالی اجاره‌ مکانی برای زندگی را ندارند».
جوانان به امید پس‌انداز کردن پول برای خرید آپارتمان تا مدت‌های زیادی با والدین خود زندگی می‌کنند بنابراین آنها مجبورند تا زمان ازدواج و بچه‌دار شدن مدت‌های زیادی منتظر بمانند. رویه‌های اجتماعی هنگ‌کنگ همچنین نشان می‌دهد که شمار فزاینده‌ای از زنان ترجیح می‌دهند ازدواج نکنند. کسانی که قصد ازدواج دارند این نیت را در سنین بالا نشان می‌دهند و بنابراین دریچه‌ امید کمتری برای تشکیل خانواده برای آنان باز می‌ماند. به گفته ییپ «اکثر خانواده‌ها ترجیح می‌دهند به جای فرزند یک حیوان خانگی داشته باشند». طبق برآورد سازمان ملل از نرخ باروری و مرگ و میر کنونی هنگ‌کنگ، اگر این کشور راه حلی برای مشکل پیر شدن جمعیت پیدا نکند تا سال 2040 سن میانه در این کشور به 3/56 خواهد رسید. به همین ترتیب سن میانه در سنگاپور 3/50، در چین 9/45، و در تایلند 7/45 سال خواهد بود. انتظار طول عمر بیشتر و نرخ زاد و ولد کمتر نسبت وابستگی در هنگ‌کنگ را از 355 فرد وابسته به دیگران در هر هزار نفر به 712 نفر در هر هزار نفر در سال 2041 خواهد رساند. وضعیت نیمه‌مختار هنگ‌کنگ از چین در سال 2047 به پایان خواهد رسید و مشخص نیست این امر چه تاثیری بر ساختار جمعیتی این منطقه خواهد داشت. هنگ‌کنگ که قبلاً مستعمره انگلستان بود با حفظ نظام سیاسی و قانونی خودش و تضمین آزادی‌های مدنی تا سال 2047 در سال 1997 به چین برگردانده شد.
کری لام وزیر ارشد هنگ‌کنگ و رئیس کمیته بررسی معضل جمعیتی می‌گوید این شهر باید برای مقابله با این چالش جدی نیروی کار خود را گسترده‌تر و متنوع‌تر سازد. این کمیته همچنین جذب نیروهای مستعد از کشورهای دیگر و سرزمین مادری چین را مورد توجه قرار داده است اما اتحادیه‌های تجاری شهر با این پیشنهاد مخالفند. دادن اجازه به والدین چینی برای فرزند‌آوری در هنگ‌کنگ نیز یکی دیگر از پیشنهاداتی است که به منظور معکوس‌ساز‌ی ‌روند جمعیتی ارائه شده است. تا پایان سال 2012 هزاران زن از سرزمین مادری چین برای تولد نوزادان خود و اخذ حق اقامت برای آنها به هنگ‌کنگ آمدند اما خانواده‌های بومی از این شکایت دارند که تخت‌های بیمارستان‌ها بسیار محدود است و توسط این گروه‌ها اشغال می‌شوند. از آن زمان هنگ‌کنگ زایمان مادرانی را که شوهران‌شان اهل هنگ‌کنگ نباشند در بیمارستان‌های محلی ممنوع کرده است. برای برخی چشم‌انداز شهری با نیروی کار رو به کاهش و فقدان پویایی و شادابی جوانان عامل نگرانی جدی نیست اما گروهی دیگر همانند ییپ می‌گویند اصلاً دوست ندارند در چنین شهری زندگی کنند.

دراین پرونده بخوانید ...

دیدگاه تان را بنویسید

 

پربیننده ترین اخبار این شماره

پربیننده ترین اخبار تمام شماره ها