تاریخ انتشار:
آیا روزهای خوب اقتصاد در راه است؟
پایان شب سیه
چند سالی می‌شود که اقتصاد ایران حال و روز خوشی ندارد. این را دیگر همه می‌دانند؛ از یک کارگر ساده که شاخص‌های اقتصادی را با سفره‌اش می‌سنجد تا صاحبان سرمایه و بنگاه‌ها که از رونق در کسب و کار مایوس شده‌اند. رونق از بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی رخت بربسته و بیکاری اکنون در حال تبدیل شدن به یک بحران است. و چه بسیار مشکلات و عارضه‌های گوناگونی که گریبان اقتصاد را گرفته و می‌فشارد. اگرچه مدتی است ثبات در اقتصاد کلان کشور حاصل شده اما بسیاری معتقدند این دستاورد قابل توجه نیز در نتیجه تداوم وضعیت این‌چنینی اقتصاد، از کف خواهد رفت.
مسعود نیلی اما بر این باور است که اکنون پس از مدت‌ها، آثار مثبتی از رونق و تحرک در اقتصاد ایران قابل مشاهده است. مشاور رئیس‌جمهوری در نشست اخیر خود با نمایندگان بخش خصوصی در ساختمان خیابان وزرا، این امیدواری را به فعالان اقتصادی داد که رکود رفتنی است و تاکید کرد به جای «خروج از رکود» لازم است از این پس «رشدهای اقتصادی بالا» مورد توجه قرار گیرد. نیلی همچنین گفت: «تحقق رشد شش تا هفت‌درصدی تا پایان سال جاری، جای شگفتی ندارد و پس از حدود یک دهه حصول رشدهای منفی یا ناچیز، سال 1395، سالی شاخص از منظر متغیرهای اقتصاد کلان است.»
به‌زعم رئیس موسسه نیاوران، افزایش میزان صادرات نفت در پی رفع تحریم‌ها، ثبات در اقتصاد کلان، رشد مثبت فروش کالاهای مصرفی بادوام، تحرک در بخش مسکن، افزایش مخارج دولت و رشد صادرات غیرنفتی، عواملی هستند که در سمت تقاضا رخ داده‌اند و سبب تحریک بخش عرضه و البته رونق در تولید شده‌اند. چنان که طی سه ماه نخست سال جاری، در صنایع بورسی، رشد فروش از رشد مثبت تولید پیشی گرفته و این بدین معناست که تولید بتواند استمرار یابد. او همچنین به افزایش معنادار تسهیلات بانکی در نتیجه افزایش در رشد حجم نقدینگی و نیز اعمال تمهیداتی در نظام بانکی اشاره و اظهار کرد: در مقایسه با دوران انجماد مالی، اکنون بهبودی نسبی حاصل شده است. نیلی همچنین تاکید کرد اقتصاد با این مختصات امیدوارکننده، در حال گذار از شرایطی است که در آن صنعت نفت کشور، شدیدترین شوک قیمتی نفت را طی 60 سال گذشته تجربه کرده است؛ سقوطی درازمدت که درآمدهای ارزی اقتصاد ایران را تحت تاثیر قابل توجهی قرار داد.
این اقتصاددان اما چگونگی تداوم چنین رشدی را در سال‌های بعد مهم‌تر می‌داند. مهم‌تر از این منظر که برخی پیشران‌های اصلی رشد سال جاری از جمله ارزش افزوده بخش نفت، هزینه‌های عمرانی دولت و رشد بودجه، در سال‌های آینده اثر درخور توجهی نخواهد داشت و لازم است عوامل دیگر مورد توجه قرار بگیرد. او از سال 1395 به عنوان بزنگاهی یاد کرد که بسته به عملکرد، می‌تواند سرنوشت چند سال آتی را رقم بزند. نیلی مواردی نظیر بهبود ارتباطات نظام بانکی و تسهیل تجارت در نتیجه برجام، تکمیل فازهای پارس جنوبی و افزایش تولید گاز، تداوم ثبات در اقتصاد کلان و نیز کمرنگ شدن بیشتر نا‌اطمینانی‌ها را از جمله عواملی می‌داند که می‌تواند رشدهای خوبی را در سال‌های آینده برای اقتصاد کشور به ارمغان بیاورد. مشاور رئیس‌جمهور همچنین به سرمایه‌گذاری به عنوان پیشران مهم رشد اقتصادی و نیز رشد منفی آن در ایران اشاره کرد و برونگرایی را پیش‌نیاز ورود سرمایه خارجی به اقتصاد دانست. کلید‌واژه‌ای که به باور نیلی و در کنار مفاهیمی همچون «بخش خصوصی» و «اصلاحات اقتصادی» تعریف واحدی درباره آن وجود ندارد و بی‌شک نیازمند اجماع است. سوال اصلی پرونده پیش رو اینجاست که بر
اساس نشانه‌های مثبتی که مسعود نیلی به آنها اشاره کرد، اقتصاد ایران به کدام سو می‌رود؟
دیدگاه تان را بنویسید