سلامت با اعمال شاقه

با اجرای طرح تحول سلامت، این امید به وجود آمد تا مردم با پرداخت درصد پایینی از هزینه‌های درمان، بتوانند از خدمات درمانی و بهداشتی با‌کیفیت استفاده برده و برای تامین مالی هزینه‌های بیمارستان‌ها کاسه چه کنم در دست نگیرند. طرح تحول در نظام سلامت با چنین رویکردی در سال دوم فعالیت دولت یازدهم با اختصاص بودجه‌ای قابل توجه، آغاز شد تا علاوه بر ارتقای وضعیت بهداشت و درمان آحاد مردم، هزینه‌های پرداخت از جیب آنها کاهش یافته و دولت و نهادهای بیمه‌گر این هزینه‌ها را تقبل کنند.

طرح تحول در نظام سلامت از همان ابتدای شروع منتقدانی داشت به طوری که برخی از کارشناسان معتقد بودند دولت حسن روحانی برداشتی آزاد از طرح «اوباما کر» و آنچه او در آمریکا انجام داده، داشته و آن را ایرانیزه کرده است. از نظر آنان این اقدام دولت بار مالی جدیدی بر دوش دولت گذاشته و سبب شده تا بر حجم بدهی‌های او به نهادهای بیمه‌گر افزوده شود. البته طراحان بیمه سلامت بر این باورند که با توجه به منابع مشخص بودجه‌ای در این طرح و حذف تدریجی یارانه‌ها، سرانجام خوشی در انتظار طرح تحول در نظام سلامت ایرانیان است. در همین رابطه حسن روحانی اخیراً در جشنواره شهیدرجایی گفته است که اگر دولت هیچ اقدامی را در این سه سال انجام نداده بود اجرای همین طرح سلامت برای نشان دادن موفقیت دولت کافی است. اما آنچه امروز آمارها نشان می‌دهد موید بدهی بزرگ نهادهای بیمه‌گر به بیمارستان‌های کشور است به‌طوری که بهروز بنیادی، نماینده و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس که خود از پزشکان متخصص است، با انتقاد از زیرساخت‌های نامناسب و فرسوده و مشکلات اقتصادی بسیار زیاد مراکز پزشکی و بیمارستان‌ها اخیراً اظهار کرده «در حال حاضر بیمارستان‌ها و مراکز درمانی وزارت بهداشت بیش از سه هزار و 600 میلیارد تومان از تامین اجتماعی طلب دارند. مطالبات بیمارستان‌ها از سازمان بیمه سلامت نیز از رقم شش هزار و 600 میلیارد تومان گذشته است. اداره بیمارستان‌ها به شدت مشکل شده و ادامه این وضع امکان‌پذیر نیست.»

این موضوع در حالی مطرح می‌شود که برای مردم و مراجعان به بیمارستان‌های کشور این توقع به وجود آمده تا کمترین هزینه‌ها را برای تامین سلامت و انجام درمان خود بپردازند و بیشترین خدمات را که البته حق آنهاست، دریافت کنند. اما با توجه به اینکه در طرح تحول در نظام سلامت زیرساخت‌های لازم به وجود نیامده برندگان اصلی این طرح پزشکان متخصص بوده‌اند که توانسته‌اند مبالغ قابل توجهی را به عنوان دستمزد دریافت کنند و سایر خدمه بیمارستان و بازیگران این طرح از مزایای آن بی‌بهره بمانند. در حال حاضر بیمارستان‌های دولتی کشور با انبوهی از مراجعه‌کنندگان که به دنبال انجام درمان خود با کمترین هزینه هستند روبه‌رو شده‌اند که گاه ارائه خدمات مطلوب به این تعداد از مراجعه‌کنندگان از عهده برخی بیمارستان‌ها خارج بوده و آنها مجبورند با امکانات محدودتری پذیرای بیماران باشند. این موضوع سبب نارضایتی برخی بیماران و همراهان آنها در بیمارستان‌های کشور شده به طوری که آنها مجبورند علاوه بر تحمل صف‌های طولانی، خدمات درمانی را به صورت کوپنی دریافت کرده و در صورتی که پزشکان مربوطه نتوانند از عهده درمان بیمار بر‌بیایند، اعتراض آنها نیز به جایی نمی‌رسد.

طرح بیمه سلامت از نظر برخی اقتصاددانان بار مالی جدیدی را در سایه کمبود منابع و درآمدها برای دولت به وجود آورده که ادامه آن باعث خواهد شد تا انبوهی از بدهی‌های دولت به بیمارستان‌ها و نهادهای بیمه‌گر به وجود آید و نظام اقتصادی سلامت را با اختلال ایجاد کند. از این‌رو کارشناسان پیشنهاد می‌کنند تا این طرح در طول اجرای خود مورد بازنگری و کالبدشکافی دقیق قرار گیرد تا قادر باشد با کمترین بار مالی برای دولت، به اجرا درآمده و زیرساخت‌های درمانی آن به نحو مطلوبی به وجود آید.