هجرت سلامتی
چرا متخصصان بهداشت و درمان مهاجرت می‌کنند؟
عاطفه چوپان: متولدین دهه ۴۰ و ۵۰ خوب یادشان هست که وقتی بیمار می‌شدند، پزشکان هندی و پاکستانی ویزیتشان می‌کردند. اما چرا در ایران پزشک خارجی وجود داشت؟
ماجرا از این قرار بود که بعد از افزایش درآمدهای ناشی از فروش نفت و همزمان با افزایش جمعیت، شاه دستور داد در همه شهرها و روستاهای دوردست خانه بهداشت ساخته شود تا مردم به سهولت به مراکز بهداشتی و درمانی دسترسی داشته باشند. به این ترتیب در خیلی از شهرها و روستاها خانه بهداشت و بهداری احداث شد اما این کار برنامه‌ریزی‌شده نبود چرا که به این میزان پزشک در داخل کشور تربیت نشده بود و بنابراین پزشک کافی به اندازه این بهداری‌ها وجود نداشت، به این ترتیب مسیر مهاجرت پزشکان هندی و پاکستانی هموار شد. پس از احداث و گسترش دانشگاه‌ها در داخل کشور و همچنین کوچ کوتاه‌مدت عده زیادی از محصلان پزشکی برای تحصیل به خارج از کشور و برگشتشان مشکل کمبود پزشک رفته‌رفته حل شد و پزشکان خارجی نیز از ایران رخت بستند. اما به نظر می‌رسد اکنون این روند برعکس شده است. یعنی پزشکان ایرانی در حال خروج از کشور هستند. خروجی که این‌بار نه برای تحصیل علم و تجربه است و نه با هدف بازگشت به کشور انجام می‌شود. این مهاجرت است و به نیت یک زندگی کمی بهتر انجام می‌شود.
اما در مقایسه دستمزد پزشکان متخصص ایرانی دست‌کم با برخی از کشورهای اروپایی متوجه اختلاف فاحشی نمی‌شویم. آنچه این قشر را وادار به رفتن می‌کند گویا فقط مساله دستمزد بهتر نیست.
اخیراً خبرهایی منتشر می‌شود مبنی بر اینکه احتمالاً تا چند سال آینده با مشکل کمبود پزشک مواجه شویم. از جمله موید علویان، رئیس هیات‌مدیره نظام پزشکی تهران گفته: «با این روندی که پیش می‌رویم و مهاجرت‌هایی که صورت می‌گیرد، مردم در سال‌های آینده شاهد این خواهند بود که برخی خدمات درمانی در کشور قابل ارائه نیست و باید در خارج از کشور این خدمات را دریافت کنند. قطعاً در کشور توزیع نامناسب پزشک داریم و از سوی دیگر به مرور با کمبود پزشک مواجه می‌شویم. چون مهاجرت‌ها زیاد است. اگر این سیاست‌ها ادامه پیدا کند در پنج سال آینده با فقر شدید پزشک در کشور روبه‌رو می‌شویم.»
این در حالی است که در گذشته وجود پزشک ارزان‌قیمت در ایران از مزیت‌های کشور بوده و بسیاری در پی رونق دادن به گردشگری سلامت در ایران بودند. پزشکان چرا از ایران می‌گریزند؟
