رویارویی با زباله‌ها

ظهر روز عاشورا که به پایان می‌رسد، یک شهر می‌ماند و تلنباری از ظروف خالی یکبارمصرف. چنان که گویی زباله‌دان‌ها هم برای این همه ظرف و لیوان پلاستیکی کم می‌آید. این عادت هرساله ماست که با فرا رسیدن ایام سوگواری ماه محرم همه هشدارها و آموخته‌های خود را پیرامون حفظ پاکیزگی شهر به دست فراموشی می‌سپاریم و زباله‌های خود را در هر معبری که مناسب تشخیص دهند، رها می‌کنیم. در این ایام، حجم عظیمی از نذورات در ظروف پلاستیکی و یکبار‌مصرف در هیات‌ها، مساجد و تکایای مذهبی و در سطح شهرها توزیع می‌شود که نه‌تنها استفاده از آنها برای غذا و مایعات گرم به تهدیدی برای سلامت شهروندان تبدیل می‌شود که با رها شدن آنها در معابر و جوی‌ها، چهره شهر و محیط زیست شهری را نیز آلوده نشان می‌دهد. افزایش میزان این نوع زباله در سطح شهرها تا آنجا پیش می‌رود که حتی موجبات نگرانی دستگاه‌های متولی حوزه محیط زیست را نیز فراهم می‌کند، آن گونه که معاون فنی اداره محیط‌زیست استان تهران، در این باره می‌گوید: «روزانه به ازای هر نفر در تهران، بین 800 تا یک کیلوگرم زباله تولید می‌شود، اما در ماه محرم با افزایش شدید تولید پسماند در شهرها و به خصوص پایتخت مواجه هستیم و باید فکر جدی برای امحای آنها شود.» داریوش گل‌علی‌زاده، این را هم می‌گوید که سازمان حفاظت محیط زیست قصد دارد برای مقابله با این معضل به ائمه جمعه و مداحان متوسل شود و از طریق تریبون روحانیت، مردم را نسبت به تبعات جبران‌ناپذیر ریختن ظروف یکبار مصرف درسطح شهر آگاه کنند و بهره‌گیری از ظروف گیاهی را که ضرر کمتری برای محیط زیست دارد ترویج کند. اما در کنار بی‌اعتنایی بخشی از شهروندان به آلودگی زیست محیطی شهرها، در سال‌های اخیر و به ویژه در سال جاری، گروهی از مردم برای مقابله با رها کردن زباله و فرهنگسازی در باب حفظ محیط زیست از گزند ظروف پلاستیکی دست به کار شده‌اند. گروهی در آستانه این ایام از طریق شبکه‌های اجتماعی خواهان کاهش تولید زباله شدند و گروهی در ایام اوج توزیع نذورات به خیابان‌ها رفتند و در قالب حرکت‌های مردمی به جمع‌آوری زباله‌ها پرداختند. اما تا چه حد می‌توان به این نوع حرکت‌های مدنی و البته سیاست‌هایی که دولت قرار است برای کاهش تولید زباله به کار ببندد، امید بست؟