تاریخ انتشار:
بررسی رابطه دولت و اپوزیسیون در گفت‌وگو با فیضالله عرب‌سرخی
امکانات منتقدان دولت نامحدود است
برخورد دولت یک‌ساله یازدهم با منتقدان هنوز هم محل مناقشه است. عده‌ای برخورد دولت را مثبت می‌دانند و منتقدان تندرو شیوه رفتاری دولت را نامناسب ارزیابی می‌کنند. با این همه بسیاری بر این باورند که دولت یازدهم با توجه به آن دسته از مشکلاتی که از دولت سابق به او ارثرسیده است و برخلاف رفتار هشت سال اخیر برخورد قابل قبولی با منتقدان داشته است.
برخورد دولت یک‌ساله یازدهم با منتقدان هنوز هم محل مناقشه است. عده‌ای برخورد دولت را مثبت می‌دانند و منتقدان تندرو شیوه رفتاری دولت را نامناسب ارزیابی می‌کنند. با این همه بسیاری بر این باورند که دولت یازدهم با توجه به آن دسته از مشکلاتی که از دولت سابق به او ارث رسیده است و برخلاف رفتار هشت سال اخیر برخورد قابل قبولی با منتقدان داشته است. با فیضالله عرب‌سرخی فعال سیاسی اصلاح‌طلب که معتقد است دولت در برابر گستره‌ای از منتقدان قرار گرفته است گفت‌وگو کردیم تا روشن شود دولت یازدهم برخورد مناسبی با منتقدان داشته است یا نه؟ عرب‌سرخی از اعتقاد دولت یازدهم به «انتقاد» تا امکانات گسترده منتقدان دولت که این روزها وارد فاز تخریب هم شده‌اند، می‌گوید. با این وجود عرب‌سرخی معتقد است این دولت است که باید برای برخورد درست با منتقدان کمک بخواهد.
***
یک سال از آغاز به کار دولت یازدهم می‌گذرد. یکی از نکاتی که در دولت آقای روحانی بیش از سایر مسائل به چشم آمده است بحث برخورد با «منتقدان» بوده است. فکر می‌کنید دولت یازدهم در برخورد با منتقدان چگونه رفتار کرده است؟ فکر می‌کنید توانسته است در این حوزه برخورد قابل قبولی از خود ارائه دهد؟
به بحث انتقاد از دو منظر می‌توان نگاه کرد. یکی از منظر نگاه کلی خود دولت. دولت خودش در بحث کلی، برنامه‌های اولیه و روند کاری خود با انتقاد و فضای انتقادی موافق بوده است. بنابراین آنچه مشخص است این است که دولت با این کار موافق است و خیلی هم سعی نکرده است فضای منتقدان را از طریق برخوردها یا شکایت‌هایی که امکانش وجود دارد، محدود کند. اما با توجه به آنکه جناح مقابل، فضای عمده رسانه‌ای را در اختیار دارد از رسانه ملی گرفته تا سطح رسانه‌های مطلوب و فضای مجازی هم باز در اختیار جناح مقابل دولت است آنها هیچ وقت احساس هیچ نوع محدودیتی نکرده‌اند. دولت احساس کرده است که به‌جای برخورد انتقادی برخورد تخریبی صورت می‌گیرد اما این محدودیت را هیچ‌گاه منتقدان احساس نکرده‌اند چراکه مجلس و تریبونش به صورت منظم در اختیار آنها بوده است. صدا و سیما عملاً به یک تریبون مشخص در نقد و انتقاد از دولت تبدیل شده بوده و بیش از آنکه دولت بتواند آنجا از خود و عملکردش دفاع کند عملاً در اختیار جریان منتقد قرار داشته است. در فضای مجازی در ارتباط با سایت‌ها اگر دو یا سه سایت این طرفی وجود داشته باشند بسیار محدود یا بعضاً فیلتر هستند اما
سایت‌های آن طرف همگی آزاد هستند. بنابراین دولت چه مخالف باشد و چه موافق، فضای انتقادی و تخریبی علیه دولت نامحدود است.
موضوع دیگری که وجود دارد این است که طیف منتقدان آقای روحانی خیلی متنوع است. با توجه به تجربه‌ای هم که شما در سال‌های گذشته داشته‌اید فکر می‌کنید این تنوع در طیف منتقدان یک دولت از مجلس گرفته تا بیرون از مجلس کار را برای آقای روحانی سخت‌تر نکرده است؟
ببینید گستردگی بیش از اینکه در مورد دایره و دامنه تعداد منتقدان باشد به بلندگوهایی که در اختیار آنهاست برمی‌گردد. شما ممکن است اکثریتی را در جامعه داشته باشید که بلندگوی تبلیغاتی نداشته باشند اما یک جریان خیلی کوچک‌تری وجود داشته باشد که صدایشان بیش از وزن‌شان در جامعه بلند شود. الان به نظر این‌گونه می‌آید. آرا این را می‌گوید. آقای روحانی به تنهایی بالاخره بیش از 50 درصد آرا را دارد و بقیه طیف‌های مختلفی که مقابل ایشان بوده‌اند همگی کمتر از 50 درصد رای داشته‌اند اما حالا 80 درصد صدای رسانه‌ای که در جامعه می‌بینید در اختیار جناح مقابل است. بنابراین نمی‌توانیم بگوییم که دایره منتقدان گسترده است بلکه بوق‌های منتقدان بسیار گسترده است.
موضوعی که خود آقای روحانی هم به آن اشاره کردند این بود که منتقدان دولت از اتاق فکر به اتاق عملیاتی وارد شده‌اند که دولت هم در برابر این تخریب گران سکوت نمی‌کند. فکر می‌کنید که این اتاق عملیاتی مورد اشاره آقای روحانی این روزها مشخصاً چه می‌کند و دولت در برابر این اتاق عملیاتی که به هر نحوی می‌خواهد دولت را از ادامه کارش باز دارد چگونه باید رفتار کند؟
ببینید در شرایطی که گروه‌های اصلاح‌طلب برای برگزاری کنگره‌های سالانه‌شان دچار مشکل و مخمصه هستند یا برای برگزاری یک تجمع زیر سقف در شهرهای مختلف مشکل دارند یا برنامه سخنرانی حاج حسن آقا لغو می‌شود در چنین وضعیتی گروه‌هایی رسماً مقابل دولت طلبکارانه برخورد می‌کنند. اینها مجموعه نشانه‌هایی است که نشان می‌دهد رویه‌ها قانونی نیست. محدودیت‌ها برای یک جناح کم و بیش وجود دارد و دست باز همچنان برای جناح دیگر است. این هم در صحنه رسانه‌ای و هم در صحنه عملی وجود دارد. طبیعی است زمانی که چنین اتفاق‌هایی در جامعه می‌افتد نمی‌تواند پشت آن فکر و برنامه‌ای نباشد. حالا اینکه چه کسی هست را من نمی‌توانم نظر بدهم و احیاناً باید دستگاه امنیتی وابسته به دولت تعیین کند اما به هر حال ما مظاهر آن را می‌بینیم.
مشکل دیگری که وجود دارد این است که در شهرستان‌ها هنوز نیروهایی از دولت سابق باقی مانده‌اند که به گواه تعدادی از نمایندگان مجلس مشغول همکاری با مخالفان دولت هستند. فکر می‌کنید این عدم تغییر مدیران میانی در شهرستان‌ها هم یکی دیگر از دردسرهای آقای روحانی باشد یا خیر؟
ببینید همین حالا به وزیر علوم گفته می‌شود که این معاونان را نباید داشته باشی. در بسیاری از استان‌ها نیروهای دولت گذشته باقی مانده‌اند و طبیعتاً همان اندیشه‌ها و تفکر را تعقیب می‌کنند یعنی از یک سو دولت تحت فشار است که نیروها را تغییر ندهد و از طرف دیگر باقی‌مانده‌های آنان که دایره‌شان بسیار گسترده است در مسیر دولت ایجاد محدودیت می‌کنند. به گونه‌ای که یک فرماندار بازمانده از دولت سابق سخنرانی یادگار امام را لغو می‌کند. به هر حال هم حضور دارند و هم اگر جایی تغییر صورت می‌گیرد مجلس اعمال فشار می‌کند. استیضاح وزیر علوم نیز نشانه همین مساله است. بنابراین آن جناح در حالی که انتخابات ریاست جمهوری را باخته است و از آنجا که در انتخابات هم دستگاه مجری و هم دستگاه ناظر خودشان بوده‌اند دیگر نمی‌توانند حرفی داشته باشند اما گویی هیچ تغییری نباید صورت بگیرد. این یکی از بحث‌های جالب کشور است که دولت جدید می‌آید اما باید همان نیروهای گذشته را به کار بگیرد.
انتخابات اخیر نشان داد که اصلاح‌طلبان هنوز پایگاه اجتماعی خوبی میان مردم دارند. شما فکر می‌کنید با توجه به این پایگاه چطور می‌توانند به دولت برای برخورد مناسب با منتقدان کمک کنند که هم دولت متهم به برخورد بد با متهمان نشود و هم اینکه دولت بتواند از پس کارهای تخریبی یکسری از منتقدان بربیاید؟ انتخابات مجلس هم پیش رو است و بدون شک هدف اصلی مخالفان بازداشتن تیم آقای روحانی و اصلاح‌طلبان از ورود به مجلس است.
فکر می‌کنم با توجه به محدودیت‌هایی که دولت در به‌کارگیری اصلاح‌طلبان دارد این دولت است که باید مشخص کند که چه کمکی را از اصلاح‌طلبان انتظار دارد. من فکر می‌کنم اصلاح‌طلبان در فضای رسانه‌ای و کارشناسی می‌توانند به دولت کمک کنند اما اصلاح‌طلبان منتظر هستند که درخواست‌ها از طرف دولت مطرح بشود که هیچ گونه شائبه سهم‌خواهی یا از این دست برایشان مطرح نشود.
دیدگاه تان را بنویسید