تاریخ انتشار:
بسیاری از حاضران در خیابان‌های ترکیه به افزایش رفتارهای به زعم آنها دیکتاتورمآبانه دولت معترضند
دموکرات یا دیکتاتور؟
داستان از یک اعتراض مسالمت‌آمیز آغاز شد. دولت تصمیم گرفت به جای پارکی که در مجاورت میدان تقسیم، مهم‌ترین و توریستی‌ترین میدان استانبول، قرار دارد، یک مجتمع خرید بسازد.
داستان از یک اعتراض مسالمت‌آمیز آغاز شد. دولت تصمیم گرفت به جای پارکی که در مجاورت میدان تقسیم، مهم‌ترین و توریستی‌ترین میدان استانبول، قرار دارد، یک مجتمع خرید بسازد. فعالان و حامیان محیط زیست، به عنوان اعتراض به این تصمیم دولت که لازمه آن، قطع درختان پارک بود، تجمعی مسالمت‌آمیز را در این محل سازماندهی کردند. آنها اظهار می‌داشتند این پارک، تنها فضای سبز باقی‌مانده در مرکز شهر استانبول است و نباید از بین برود. این تجمع آرام اما به نظر پلیس بسیار مهم و غیرقابل تحمل بود، اعتراض مسالمت‌آمیز درون محوطه پارک، با دخالت خشونت‌آمیز پلیس به داخل میدان و سپس کل شهر و شهرهای دیگر ترکیه کشیده شد. روز جمعه، بسیاری از کسانی که در میدان تقسیم و خیابان استقلال این شهر بودند مورد هجوم پلیس قرار گرفتند. نیروهای پلیس از سلاح‌هایی استفاده می‌کردند که مخلوطی از آب و گاز اشک‌آور را به سوی معترضان شلیک می‌کرد. بدترین قسمت قضیه در مورد برخورد روز جمعه پلیس این بود که بسیاری از کسانی که در میدان حضور داشتند و مورد حمله پلیس قرار گرفتند، توریست‌هایی بودند که برای خرید به آنجا آمده بودند. این رفتار و برخورد پلیس با شدت بیشتر در
روز شنبه نیز ادامه داشت. در واقع شنیده‌هایی وجود دارد که میدان و خیابان استقلال از پوکه‌های گازهای اشک‌آوری که پلیس به سمت معترضان شلیک می‌کرد پر شده بود و بنا به اظهارات بعضی شاهدان، دود حاصل از گازهای اشک‌آور مانند ابری میدان را پوشانده بود. وزیر کشور ترکیه نیز اعلام کرد در جریان اعتراضات در سراسر کشور بیش از هزار نفر دستگیر و حدود 70 نفر زخمی شدند، غیر‌دولتی‌ها اما تعداد زخمی‌شدگان و آسیب‌دیدگان را بسیار بیشتر از این برآورد می‌کنند. همانند تمام اعتراضات اینچنینی، بعد از گذشت دو روز، دیگر همه مطالبات فرق کرده است، شاید حالا دیگر تنها مساله‌ای که در بین معترضان مطرح نیست، حفظ محیط زیست و جلوگیری از قطع درختان باشد. این معترضان حالا صریحاً می‌گویند موضوع مهم‌تر و بزرگ‌تر از قطع چند درخت است؛ موضوع اصلی دولتی است که مردم را رعیت خود می‌داند و هر کاری بخواهد، بدون توجه به نظر مردم انجام می‌دهد. الان دیگر اعتراضات دولت اسلامگرای این کشور را هدف گرفته است. دولت ظاهراً دموکراتیکی که از طریق صندوق‌های رای روی کار آمده و شاید بسیاری از مردم دنیا تازه فهمیده‌اند از نظر بخشی از مردم این کشور، دیکتاتور و سرکوبگر است.
اعتراضات، موارد پراکنده‌ای را در‌بر می‌گیرد، گروهی به حمایت اردوغان و دولت از معترضان سوری معترضند. در واقع بسیاری از معترضان قویاً اعتقاد دارند عملکرد، روحیه و اخلاق اردوغان اگر بدتر از اسد نباشد، بهتر نیست و او حق ندارد در مشکلات داخلی سوریه دخالت کند. عده‌ای دیگر به قوانین اسلامی که دولت از تصویب گذرانده و اجرا می‌کند، مثل منع استفاده از مشروب در اماکن عمومی معترضند. این عده اعتقاد دارند درست است که مسلمانان در این کشور اکثریت هستند، اما این اکثریت نباید بتواند آزادی‌های اولیه اقلیت را سلب کند. کاری که به عقیده آنها اردوغان در حال انجام آن است. این عده معتقدند باید از میراث آتاتورک مراقبت کنند و نگذارند تمام زحمات چندین ساله برای به دست آوردن آزادی و دموکراسی نابود شود. گروهی دیگر به سانسور شدید تلویزیون و روزنامه‌ها توسط دولت معترضند، در واقع این ادعای آخری اثبات محکمی هم دارد، هیچ روزنامه‌ای در ترکیه خبری در مورد اعتراضات چاپ نکرد. عکس‌العمل دولت در مقابل معترضان اما، چندان یکپارچه نبوده است. اردوغان صبح شنبه در مصاحبه‌ای تلویزیونی، اعلام کرد دولت بدون توجه به معترضان، برنامه ساخت و ساز در میدان را
ادامه خواهد داد. در حالی که دیگر مقامات کشور، از جمله معاون نخست‌وزیر و همچنین شهردار استانبول، که هر دو نیز عضو حزب عدالت و توسعه هستند، اعلام کردند قبل از اجرای هر تصمیمی، به اعتراضات گوش خواهند داد. عدم هماهنگی دیگر در اظهارات اردوغان بود. او در سخنرانی صبح شنبه خود، اگرچه بروز برخورد اشتباه از طرف پلیس را پذیرفت اما تاکید کرد پلیس در میدان باقی خواهد ماند و از معترضان که او آنها را تروریست خواند، خواست به خانه‌های خود برگردند. همان روز نیویورک تایمز مقاله‌ای منتشر کرد شامل تعدادی اظهار نظر از معترضان. یکی از این معترضان گفته بود: «اردوغان دیوانه است، با هیچ منطقی نمی‌توانید بفهمید چه فکری کرده یا چه اقدامی خواهد کرد. کاملاً محتمل است حرف الان خودش را چند ساعت بعد نقض کند.» اتفاقی که در عمل هم افتاد. اردوغان که صبح شنبه اعلام کرده بود پلیس در میدان می‌ماند، بعدازظهر همان روز به پلیس دستور تخلیه میدان را داد. اقدامی که معترضان را خوشحال کرد و آن را به پیروزی تعبیر کردند. هرچند که دولت با تاکید اعلام کرد تغییری در برنامه ساخت مجتمع نداده است. اما الان دیگر مجتمع و ساخت یا عدم ساخت آن مطرح نیست. معترضان
بیشتر از هر چیز با افزایش رفتارهای دیکتاتورمآبانه اردوغان مشکل دارند که به عقیده آنها در طول 10 سال در قدرت بودن به شدت افزایش یافته است. در واقع عده زیادی از حاضران در میدان ادعا می‌کنند در انتخابات به اردوغان رای داده‌اند اما آدمی که آنها به او رای دادند، دیگر در مسند قدرت نیست. شاید از این جنبه، بتوان خروج پلیس از میدان تقسیم را واقعاً پیروزی به شمار آورد. اگر چه در شهرهای دیگر ترکیه که اعتراض با فاصله چند ساعت به آنها نیز سرایت کرد، از جمله آنکارا، این اتفاق نیفتاده و پلیس در روز یکشنبه نیز همچنان با معترضان درگیر بود. بحث‌هایی در مورد شباهت میدان تقسیم با میدان تحریر مصر وجود دارد که البته از طرف کارشناسان بین‌المللی چندان جدی گرفته نمی‌شود. به عقیده این کارشناسان هم نحوه روی کار آمدن دولت در این دو کشور تفاوت دارد و هم در بین معترضان ترکیه اتحاد و هدف سیاسی واحدی وجود ندارد. البته شاید این رهبری سیاسی و هدف واحد در صورت ادامه‌دار شدن اعتراضات قابل شکل‌گیری باشد. به هر حال از جنبه‌های مختلف، این اتفاقات در بدترین زمان ممکن پیش آمده است. کشوری که سال‌ها بود چنین تظاهرات‌ها و اعتراض‌هایی را در
خیابان‌هایش شاهد نبود، حالا درست زمانی که اردوغان با موفقیت نسبی سعی می‌کند خود را به عنوان دموکراسی متفاوت منطقه که می‌تواند الگو و نمونه‌ای برای سایر کشورها باشد، مطرح کند شاهد حضور مردمی در خیابان‌هاست که به این دولت نمونه معترضند.
دیدگاه تان را بنویسید