میان ماندن و رفتن

سوم تیرماه، قرار است مردم انگلستان در همه‌پرسی تاریخی شرکت کنند که آینده اتحادیه اروپا و این کشور را تغییر خواهد داد. اگر اکثریت شهروندان این کشور، به خروج از اتحادیه رای بدهند، تمام مبادلات مالی، اقتصادی این دو ناحیه دستخوش تغییر خواهد شد که البته تغییرات شامل مهاجران هم می‌شود. اگرچه در ماه‌های گذشته اکثریت با طرفداران باقی ماندن در اتحادیه بود، اما نظرسنجی‌ها حالا این احتمال را قوت بخشیده که با نزدیک شدن زمان همه‌پرسی، این طرفداران خروج هستند که اکثریت دارند. البته نمی‌توان نظرسنجی‌ها را معیار صد درصد دقیقی برای قضاوت در مورد نتیجه دانست، اما به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران این نظرسنجی‌ها را کاملاً جدی گرفته‌اند و اقدام به فروش سهام‌های مربوط به انگلستان و پول رایج این کشور، پوند، کرده‌اند. شاخص FTSE100 در ماه ژوئن پنج درصد از ارزش خود را از دست داد و پوند نیز در همین دوره زمانی چهار سنت ارزان‌تر در بازارها معامله شد. این البته میزان کاهش نهایی ثبت شده است، اتفاق مهم‌تر در بازار پوند، متغیر و غیرقابل اتکا بودن ارزش آن است. به گفته کارشناسان، ارزش پوند در بازارهای بین‌المللی در حال حاضر حتی از سال‌های 2008 و 2009 پرنوسان‌تر است.
این سرمایه‌های فراری از انگلستان بیشتر از هر کشور دیگری، به سمت آلمان سرازیر شده‌اند و در حال حاضر بازده اوراق قرضه آلمان وارد حوزه منفی شده است، یعنی سرمایه‌گذاران حاضرند نه‌تنها از سود صرف‌نظر کنند، بلکه هزینه‌ای هم پرداخت کنند تا بتوانند در این اوضاع بی‌ثبات کنونی، اوراق قرضه یکی از باثبات‌ترین اقتصادهای جهان را در اختیار داشته باشند. طرفداران خروج، اعتقاد دارند قوانین اتحادیه اروپا باعث ایجاد مشکل برای اقتصاد این کشور شده است و خروج می‌تواند رونقی دوباره را به فضای کسب و کار بازگرداند، علاوه بر آنکه این کشور می‌تواند دوباره کنترل مرزهای خود را در دست بگیرد. گروه مقابل که دولت را هم در دست دارد اما، تصویری بسیار تیره از آینده بدون یورو برای شهروندان انگلیسی ترسیم می‌کند. کاهش قیمت خانه، کاهش ارزش پوند، خروج سرمایه‌گذاران و کاهش فرصت اشتغال تنها بخشی از اتفاقاتی است که این گروه اعتقاد دارند انگلستان با خروج از یورو، تجربه خواهد کرد.
مساله مهم دیگر این است که این خروج (در صورتی که مردم به آن رای دهند) جاده‌ای یک‌طرفه برای انگلستان خواهد بود. اگر اتحادیه اروپا بتواند اوضاع را بعد از خروج انگلستان کنترل کند و مانع فروپاشی بازارهای مالی شود، بعید است حتی در صورت عوض شدن تصمیم انگلستان، دوباره این کشور را در حوزه بپذیرد. تهدید به ترک اتحادیه، موضوعی است که بارها و بارها توسط انگلستان طرح شده و این کشور بعضاً امتیازاتی را هم صرفاً برای عملی نکردن این تهدید دریافت کرده است. حداقل نتیجه همه‌پرسی سوم تیر، این است که از فردای آن، اهرم فشاری برای انگلستان متصور نخواهد بود.