عذاب وجدان بلر؟

تونی بلر، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا، با اذعان به تاثیر حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ در پیدایش داعش، نسبت به برخی از اشتباهات در جنگ عراق عذرخواهی کرده است. موضوع مشارکت بریتانیا در حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ و سرنگونی حکومت صدام حسین همچنان یک موضوع داغ در عرصه سیاسی بریتانیا محسوب می‌شود و قرار است گزارشی در این زمینه به زودی منتشر شود. تونی بلر در مصاحبه با سی‌ان‌ان که روز یکشنبه 25 اکتبر پخش شد، در پاسخ به این پرسش که آیا حمله به عراق باعث پیدایش و قدرت گرفتن گروه خودخوانده حکومت اسلامی شد، گفت: «رگه‌هایی از حقیقت در این حرف وجود دارد.» با این حال، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا به سرعت ادعا کرد: «البته شما نمی‌توانید بگویید، کسانی که صدام را در سال ۲۰۰۳ از قدرت برکنار کردند، اکنون مسوولیتی در قبال وضعیت عراق در سال ۲۰۱۵ ندارند.» منتقدان حمله به عراق می‌گویند، پس از سرنگونی حکومت صدام حسین، نیروهای ائتلاف با انحلال ارتش عراق عملاً در این کشور خلئی ایجاد کردند که گروه‌هایی مانند القاعده در عراق از آن نفع بردند. همچنین این منتقدان از به حاشیه رانده شدن اقلیت سنی در عراق توسط سیاستمداران حاکم در این کشور انتقاد می‌کنند.
تونی بلر با این حال گفته است اعتراضات موسوم به «بهار عربی» بر وضعیت عراق اثر گذاشت. او تاکید کرد: «البته داعش در سوریه قدرت گرفت و نه در عراق.» نخست‌وزیر پیشین بریتانیا به‌رغم اینکه به دلیل برخی اشتباهات از جمله دقیق نبودن گزارش‌های اطلاعاتی در جریان حمله به عراق عذرخواهی کرده، اما گفته است سرنگون کردن حکومت صدام حسین را تصمیم درستی می‌داند. تونی بلر گفت: «ما به عراق نیرو اعزام کردیم، ما در لیبی دخالت کردیم، ولی نیرو به این کشور اعزام نکردیم، در سوریه دخالت نکردیم و فقط خواستار تغییر رژیم در سوریه شدیم.
اگر سیاست ما نتیجه‌بخش نبود، سیاست‌هایی که بعداً اتخاذ شده‌اند، نیز چندان بهتر نبوده‌اند.» نخست‌وزیر پیشین بریتانیا تصریح کرد: «برای من سخت است که برای برکناری صدام حسین از قدرت عذرخواهی کنم. ولی فکر می‌کنم حتی امروز در سال ۲۰۱۵، نبودن صدام حسین در قدرت، بهتر از بودن اوست.» ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، گفت که شماری از اسناد منتشر‌شده باعث شدند تونی بلر نقش این کشور و آمریکا را در ایجاد گروه تروریستی داعش تایید و از این بابت عذرخواهی کند. سخنگوی وزارت خارجه روسیه با رد این‌که عذاب وجدان باعث عذرخواهی بلر شده، گفت: «این سخنان پس از انتشار شماری از اسنادی که نقش مقام‌های انگلیسی را در اتخاذ تصمیم‌ها درباره عراق اثبات کردند، ابراز شدند.»