حادثه در ماه آخر

وقتی محمدجواد ظریف هفته گذشته پس از شش ساعت مذاکره با جان کری در ژنو به خبرنگاران گفت «تصمیم گرفته‌ایم سه چهار هفته آینده را تمام‌وقت کار کنیم تا ببینیم آیا امکان رسیدن به توافق هسته‌ای وجود خواهد داشت یا نه» فکرش را هم نمی‌کرد که ممکن است همتای آمریکایی او هنگام دوچرخه‌سواری دچار سانحه شود و پایش بشکند. اما این اتفاق افتاد و وزیر خارجه آمریکا را راهی بیمارستان کرد. حالا اگرچه سخنگوی کاخ سفید گفته است که «کری حتی با پای شکسته هم نقش مهمی در مذاکرات هسته‌ای خواهد داشت» به نظر می‌رسد مشکل جسمانی ایجاد‌شده برای جان‌کری، حضور فیزیکی و رودرروی او در مذاکرات ایران و 1+5 را در هفته‌های آینده دشوار می‌کند. این موضوع به ویژه از آن جهت مهم است که ضرب‌الاجل دستیابی به «برنامه جامع اقدام مشترک» کمتر از یک‌ماه دیگر فرا می‌رسد و طبق روال دوره‌های قبل، مذاکرات هسته‌ای در هفته‌های پایانی با فشردگی بسیار بیشتری همراه خواهد بود. این البته نخستین باری نیست که یکی از طرفین گفت‌وگوهای هسته‌ای با مشکلات جسمانی مواجه می‌شود. کمردرد محمدجواد ظریف در جریان مذاکراتی که به امضای توافق ژنو در پاییز سال 1392 انجامید، او را مجبور به نشستن روی ویلچر کرد؛ اتفاقی که تا مدت‌ها دستمایه تحلیل ‌و تفسیرهای استعاری منتقدان سیاست ‌خارجی دولت ایران شده بود. هنوز مشخص نیست که جان‌کری در دوره‌های بعدی مذاکرات شخصاً حضور خواهد یافت، یا آن‌گونه که خبرگزاری رویترز گمانه‌زنی کرده است، «ویلیام برنز» یا «آنتونی بلینکن» قائم‌مقام‌های پیشین و کنونی کری در وزارت خارجه آمریکا جای او را پر می‌کنند. از آنجا که مشکل اصلی جان‌کری در حال حاضر دشواری پرواز با هواپیماست، حتی شایعاتی در مورد احتمال برگزاری مذاکرات بعدی در واشنگتن مطرح شده، اما هنوز هیچ مقام رسمی‌ آن را تایید نکرده است. در هر صورت، کری که بعد از گفت‌وگوهای شنبه گذشته با ظریف، این مذاکرات را «بسیار خوب» توصیف کرده بود، پس از شکستن پای خود نیز به ظریف تلفن کرده و این اطمینان خاطر را به همتای ایرانی خود داده که «هنوز به پیگیری برنامه زمانی قبلی برای مذاکرات اتمی، پایبند است». یک ماه آینده، یک‌ماه مهمی برای ایران و آمریکا است و هیچ‌یک از طرفین دوست ندارند یک حادثه کوچک، حدود دو سال کار آنها برای دستیابی به توافق جامع هسته‌ای را با خطر مواجه کند. باید دید آیا کری 71ساله حاضر می‌شود رنج جسمانی را به جان بخرد تا آخرین تلاش‌ها برای دستیابی به این توافق را شخصاً انجام دهد، یا خیر.